Fragiele levens (Stephen Westaby)

Fragile lives van hartchirurg Stepen Westaby is een heel ander boek dan "Do no harm" van neurochirurg Marsh. Het is minder persoonlijk, ook al opent het met een grappige quote van Woody Allen: Mijn brein is mijn tweede favoriete orgaan. Voor Westaby is dat natuurlijk het hart. In de proloog beschrijft hij kort het functioneren en de anatomie van het hart: voorkennis die nodig is. Verderop in het boek komen meer anatomische tekeningen aan bod, bijvoorbeeld wanneer hij het kunsthart of onderdeel daarvan - het Jarvik 2000 systeem bespreekt. Veel een leek is ik is het ondenkbaar dat zo'n buis zomaar op een organisch materiaal als het hart aangesloten kan worden. En nog werkt ook.
Het boek opent met een verhaal waar Westaby als klein kind en later bijna arts wat persoonlijke details weggeeft, maar in feite zijn alle hoofdstukken case studies van operaties. Daarbij spelen wel de nodige morele en emotionele elementen een rol, maar de kern is toch de ontwikkeling van het vak en zijn rol als professional.

Over de cases kunnen medici beter oordelen of vertellen. Er zijn gevallen waar "het fout gaat," al is het merendeel toch een succes. Niet allen gaan over het hart zelf, in het begin redt de chirurg een kind uit de sloppenwijken met een zelfgefabriceerde buis voor zijn keel om adem te kunnen halen. De meeste verhalen spelen af in Engeland, maar niet allen, met het daar werkende systeem NHS. En zijn eerste echte contact in de professie is wanneer hij op achttienjarige leeftijd in Charing Cross (London) een hart wil zien als eerstejaarsstudent. We schrijven het jaar 1966.
De professie van hartchirurg is toch een van de meest aansprekende rollen in de medische wereld. De cardioloog weet alles van het hart, maar een chirurg opereert bijna altijd op de rand van leven en dood. Meer nog dan in de verhalen van de hersenchirurg Marsh.

Als chirurg moet je een perfecte hand-hoofd-coördinatie hebben en dat heb je of dat heb je niet. Dat is een van de opvallende uitspraken in het boek. Maar wat nu als je die richting op gaat van chirurgie en je bent toch niet zo goed als nodig is? Op die manier zit de professie vol met eigenaardigheden. Ook de inzet van nieuwe methoden en toepassingen, zoals het kunsthart waar Westaby de eerste (?) was die deze implementeerde.
De interactie met de klant cq. patiënt is ook bijzonder. Bijvoorbeeld in het geval van de vrouw, in verwachting van een baby waar een hartafwijking (...) wordt geconstateerd. Zij stond erop dat het kind voorrang moest krijgen, iets wat bijzonder is. Een specialist die zich gericht heeft op dit soort operaties, van moeder in verwachting wordt erbij gehaald. Ook dat valt op, de hoeveelheid superspecialisten die er zijn op dat vlak. Weer iemand anders is elektrofysioloog. Ik weet een beetje uit ervaring wat zo iemand doet, maar in het verhaal blijft die toevoeging achterwege. Juist dat zicht op de professie als geheel - juist zo interessant voor #MCenV blijft onderbelicht.

Het verhaal sluit af wanneer de eenmaal met chronisch kramp in zijn hand geconfronteerde chirurg een afscheid krijgt aangeboden. Hij is - zo zegt de presentator - een voorbeeld van een arts die noch een rechtszaak tegen zich heeft gehad, noch geschorst is geworden in zijn carrière. Zeer bijzonder dus.

--
2016/08/productiviteitsprofiel-neurochirurg