De Rationele Optimist (Matt Ridley)
The Rational Optimist (2010), is een boek van Matt Ridley, in het Nederlands krijgt het boek de ondertitel "over de evolutie van welvaart mee." Ridley is evolutionair bioloog. Ik ben dit boek al een aantal keer tegengekomen, als referentie binnen andere werken.
Na het lezen van de eerste hoofdstukken dacht ik, dit is een soortgelijke boodschap als die van Steven Pinker met Tabula Rasa, Blank Slate. Klopt dat ook?
Het boek sluit af met de woorden: "durf een optimist te zijn." Die afsluiting is een onderdeel van het laatste, samenvattende hoofdstuk over De Katallaktiek. Dat is een begrip van Friedrich von Hayek, maar in het laatste hoofdstuk komt von Hayek niet meer aan bod. Dat is wel vreemd.
Het boek begint, met het voorwoord en daar staan twee objecten in een figuur gepresenteerd, een vuistbijl van 500,000 jaar oud en een computermuis. De eerste is een enkelvoudig product, van een element, de tweede een ingenieus product waar duizenden mensen aan gewerkt hebben, op verschillende manieren. Naast de evolutie in de natuur - die enkel tot stand komt door seksuele reproductie maar die niet leidt tot verandering van de karakteristieken van mens of dier, is in de cultuur, wel degelijk een verandering tot stand gekomen door een geestelijke reproductie ("parende geesten") die ervoor gezorgd hebben dat de culturele evolutie een cumulatief verloopt heeft: we bouwen dus voort op eerdere ontdekkingen en uitvindingen.
Dit is in feite de samenvatting van het boek, waar nog in tien hoofdstukken een praktijk aan toegevoegd wordt waarin de auteur stelt dat deze culturele evolutie ervoor gezorgd heeft dat de mens steeds weer oplossingen vond voor haar problemen.
Het centrale idee is van Friedrich von Hayek.
In de jaren zestig van de vorige eeuw schreef de Oostenrijkse econoom Friedrich Hayek dat "selectie door het imiteren van succesvolle instellingen en gewoontes" de doorslaggevende factor is in de sociale evolutie en in 1976 bedacht Richard Dawkins de term meme voor een eenheid van culturele imitatie. (voorwoord)
... het potlood (zo schrijft I Pencil, van Leonard Reads) is door miljoenen mensen gemaakt. Onder al die miljoenen is er niet één persoon, inclusief de directeur van de fabriek die meer bijdraagt dan een werkelijk minuscuul stukje knowhow... Dat is wat ik bedoel met het collectieve brein. zoal FH voor het eerst duidelijk zag, "bestaat [kennis] nooit in geconcentreerde of geïntegreerde vorm maar alleen als de verspreide brokjes fragmentarische en dikwijls tegenstrijdige kennis die alle afzonderlijke individuen bezitten." (een beter heden, het ongekende nu, hoofdstuk 1)
Zo zijn de Nassarius-schelpen van de middellandse zee in het binnenland beland. het effect hiervan was specialisering, die op haart beurt leidde tot technologische vernieuwing, die nog meer specialisering en daarmee uitwisseling in de hand werkte. Dat was de geboorte van de "vooruitgang," waarmee ik bedoel dat de technologie en de gewoontes sneller veranderen dan de anatomie. Ze hadden bij toeval ontdekt wat FH de katallaxie heeft genoemd: de zich steeds uitbreidende mogelijkheden als gevolg van een toenemende arbeidsverdeling. Dat is iets wat zichzelf versterkt ls het eenmaal begonnen is. (De collectieve hersenen, uitwisseling na 200,00 jaar geleden, hoofdstuk 2)
Zoals Friedrich von Hayek heeft betoogd, is kennis over de hele samenleving verspreid, omdat iedereen een eigen perspectief heeft. Kennis kan nooit op één plaats 'verzameld worden. Zij is collectief, niet individueel. (de ontdekking van de uitvinding, toenemende meeropbrengsten, hoofdstuk 8)
--
2019/03/het-hoopcircuit
-- Gerelateerd, actueel. NRC 6 april 2019 schrijft over Maarten Boudry, over zijn boek: waarom de wereld niet naar de knoppen gaat. Hij onderscheid vier typen pessimisten; de nostalgische pessimist, de "wacht maar" doemdenker, de cyclische pessimist (gebaseerd op de filosofie van Oswald Spengler) en de tredmolen-denker.
Na het lezen van de eerste hoofdstukken dacht ik, dit is een soortgelijke boodschap als die van Steven Pinker met Tabula Rasa, Blank Slate. Klopt dat ook?Het boek sluit af met de woorden: "durf een optimist te zijn." Die afsluiting is een onderdeel van het laatste, samenvattende hoofdstuk over De Katallaktiek. Dat is een begrip van Friedrich von Hayek, maar in het laatste hoofdstuk komt von Hayek niet meer aan bod. Dat is wel vreemd.
Het boek begint, met het voorwoord en daar staan twee objecten in een figuur gepresenteerd, een vuistbijl van 500,000 jaar oud en een computermuis. De eerste is een enkelvoudig product, van een element, de tweede een ingenieus product waar duizenden mensen aan gewerkt hebben, op verschillende manieren. Naast de evolutie in de natuur - die enkel tot stand komt door seksuele reproductie maar die niet leidt tot verandering van de karakteristieken van mens of dier, is in de cultuur, wel degelijk een verandering tot stand gekomen door een geestelijke reproductie ("parende geesten") die ervoor gezorgd hebben dat de culturele evolutie een cumulatief verloopt heeft: we bouwen dus voort op eerdere ontdekkingen en uitvindingen.
Dit is in feite de samenvatting van het boek, waar nog in tien hoofdstukken een praktijk aan toegevoegd wordt waarin de auteur stelt dat deze culturele evolutie ervoor gezorgd heeft dat de mens steeds weer oplossingen vond voor haar problemen.
Het centrale idee is van Friedrich von Hayek.
In de jaren zestig van de vorige eeuw schreef de Oostenrijkse econoom Friedrich Hayek dat "selectie door het imiteren van succesvolle instellingen en gewoontes" de doorslaggevende factor is in de sociale evolutie en in 1976 bedacht Richard Dawkins de term meme voor een eenheid van culturele imitatie. (voorwoord)
... het potlood (zo schrijft I Pencil, van Leonard Reads) is door miljoenen mensen gemaakt. Onder al die miljoenen is er niet één persoon, inclusief de directeur van de fabriek die meer bijdraagt dan een werkelijk minuscuul stukje knowhow... Dat is wat ik bedoel met het collectieve brein. zoal FH voor het eerst duidelijk zag, "bestaat [kennis] nooit in geconcentreerde of geïntegreerde vorm maar alleen als de verspreide brokjes fragmentarische en dikwijls tegenstrijdige kennis die alle afzonderlijke individuen bezitten." (een beter heden, het ongekende nu, hoofdstuk 1)
Zo zijn de Nassarius-schelpen van de middellandse zee in het binnenland beland. het effect hiervan was specialisering, die op haart beurt leidde tot technologische vernieuwing, die nog meer specialisering en daarmee uitwisseling in de hand werkte. Dat was de geboorte van de "vooruitgang," waarmee ik bedoel dat de technologie en de gewoontes sneller veranderen dan de anatomie. Ze hadden bij toeval ontdekt wat FH de katallaxie heeft genoemd: de zich steeds uitbreidende mogelijkheden als gevolg van een toenemende arbeidsverdeling. Dat is iets wat zichzelf versterkt ls het eenmaal begonnen is. (De collectieve hersenen, uitwisseling na 200,00 jaar geleden, hoofdstuk 2)
Zoals Friedrich von Hayek heeft betoogd, is kennis over de hele samenleving verspreid, omdat iedereen een eigen perspectief heeft. Kennis kan nooit op één plaats 'verzameld worden. Zij is collectief, niet individueel. (de ontdekking van de uitvinding, toenemende meeropbrengsten, hoofdstuk 8)
Elk hoofdstuk borduurt voor op het thema op en steeds iets andere deelgebied. Hoofdstuk één, een beter heden, is gebaseerd op de gedachte van Thomas Macaulay: waarom zien wij niets dan verbetering achter ons en verwachten wij niets dan verslechtering vóór ons?
Het idee achter de collectieve hersenen komt het begin van ruilhandel [toch weer ruilhandel, waar er anderen zijn die dit idee weer ontkennen of ontkrachten]. Je zal honden nooit hun bod zien ruilen, is een zin uit dit hoofdstuk. Maar mensen wel en hierdoor (de goocheltruc van Ricardo) komt specialisering en hiermee verbetering en innovatie.
De productie van deugd (h drie) laat zien dat cultuur en dus vertrouwen ontstaat door economie en niet andersom. Zo is de landbouw (na 10,000 jaar geleden hoofdstuk vier) verbeterd door de uitvindingen van kunstmest. en is er door de opkomst van de steden, meer ruimte voor natuur, en landbouw, dat er ander niet zou zijn geweest. Ridley beschrijft een cyclus waarin mensen van overvloed en tekort meer of minder gingen specialiseren. De trek naar de stad kwam tot stand omdat men overvloed aan landbouwproductie kreeg. In de stad kom men nieuw banen vinden, totdat er weer een crisis kwam en men terug naar het land ging.
Zo was er ook de valkuil van Malthus... En leidde economische voorspoed - de energie revolutie, tot de bevrijding van slaven (energie na 1700, hoofdstuk 7).
Het mooie van kennis is dat ze grenzeloos is er is niet een theoretische mogelijkheid dat de voorraad ideeën , ontdekkingen en uitvindingen uitgeput raken.. dus wederom de "Als vernieuwing grenzeloos is, waarom is iedereen dan zo pessimistisch over de toekomst?"
Het keerpunt, "pessimisme na 1950," komt in hoofdstuk negen. "De pessimisten hebben gelijk dat als we zo doorgaan de wereld op een ramp uitloopt." Maar wie kan dat bewijzen, met de data uit het verleden. De twee grootste problemen zijn nu (hoofdstuk tien) het klimaat en Afrika. Maar zelfs voor deze laatste heeft de schrijver een troef: De ontwikkeling van Botswana. Een voorbeeld hoe het wel kan, ook al is dat land minder tribaal verdeeld dan de meeste andere landen daar.
2019/03/het-hoopcircuit
-- Gerelateerd, actueel. NRC 6 april 2019 schrijft over Maarten Boudry, over zijn boek: waarom de wereld niet naar de knoppen gaat. Hij onderscheid vier typen pessimisten; de nostalgische pessimist, de "wacht maar" doemdenker, de cyclische pessimist (gebaseerd op de filosofie van Oswald Spengler) en de tredmolen-denker.
Reacties