von Mises over Tainter
“...als de inflatie niet snel wordt geëlimineerd, zal al onze technologische en wetenschappelijke verbeteringen ons niet behoeden voor een enorme financiële catastrofe die praktisch alles zal vernietigen wat de beschaving in de afgelopen paar honderd jaar heeft gecreëerd.”
Ludwig von Mises, over geld en inflatie
De filosoof George Santayana zei: “Degenen die zich het verleden niet kunnen herinneren zijn veroordeeld om het te herhalen”, en in de moderne tijd plegen we een enorme economische blunder die ontelbare samenlevingen uit het verleden heeft geruïneerd.
Centrale banken blazen onze geldhoeveelheid op tegen tarieven die de ineenstorting van de economie zouden kunnen veroorzaken onze economie en de ondergang van de beschaving ermee. ... Aan de hand van het voorbeeld van Rome, we zullen de destructieve effecten van een inflatiebeleid onderzoeken.
"Hoe bescheiden of goedaardig het in eerste instantie ook lijkt, een inflatiebeleid is... altijd [fataal] op lange termijn. Het is vele malen geprobeerd en het is altijd mislukt. Het lost de problemen van de samenleving; het verergert ze en leidt onverbiddelijk tot zelfvernietiging.
William Ophuls, Buitensporige grootheid: waarom beschavingen mislukken. Inflatie wordt op verschillende manieren gedefinieerd. Sommigen gebruiken het om te verwijzen naar een stijging van het algemene prijsniveau, of wat prijsinflatie kan worden genoemd, anderen gebruiken het om te verwijzen naar een toename van het aanbod van geld uitgegeven door een overheid of een centrale bank, dit wordt monetaire inflatie genoemd.
... Het laatste fenomeen als monetair inflatie leidt tot prijsinflatie en kan dus als meer worden beschouwd primair fenomeen. Of zoals de twintigste-eeuwse econoom Ludwig von Mises uitlegt:
“De prijzen gaan omhoog omdat er een extra hoeveelheid geld is, vragen, zoeken naar een niet-vergrote hoeveelheid goederen. En de kranten of de theoretici noem de hogere prijzen 'inflatie'. Maar de inflatie is niet de hogere prijzen; de inflatie wordt het nieuwe geld in de markt gepompt. Het is dit nieuwe geld dat vervolgens de prijzen opdrijft.”
In de vroege Republiek Rome voerde de Romeinse staat een beleid van territoriale expansie en met elke verovering van een aangrenzende regio plunderde de staat de schatkist van het verslagen rijk en verhoogde zijn eigen voorraad. Echter, na een nederlaag tegen de Duitsers in 9 na Christus, keizer Augustus beëindigde het expansiebeleid en de stroom van rijkdom uit vreemde landen stopte.
Augustus, en de keizers die volgden, kregen dus te maken met onvoldoende inkomsten. Belastingen kunnen er maar zijn zoveel opgeworpen zonder het zand van opstand op te zwepen, en dus, zoals Joseph Tainter uitlegt: "Als er buitengewone uitgaven waren, was de voorraad munten vaak ontoereikend."
Om dit probleem tegen te gaan, begon Nero in 64 na Christus een beleid dat erop volgde keizers steeds onweerstaanbaarder vonden.” Joseph Tainter, (Divcs).
Dit beleid omvatte het verlagen van de waarde van de standaard Romeinse zilveren munt, de denarius, door het te funderen (mengen) met goedkope metalen zoals koper, en zowel gouden als zilveren munten te "korten / knippen", of met andere woorden, het verkleinen ervan. Het overtollige edelmetaal dat wordt verkregen door knippen en vernederende munten werden vervolgens gebruikt om meer munten te maken, en met deze nieuw geslagen munten de Romeinse staat dekte zijn schulden en uitgaven en vulde de zakken van staatslieden en politieke insiders.
De moderne tegenhanger van dit beleid is de uitbreiding van het aanbod van papier, of digitaal, geld. Of men echter munten verlaagt en knipt om meer munten te creëren, drukt meer papiergeld af, of voegt cijfers toe aan een rekening bij een centrale bank, het resultaat is hetzelfde: monetaire inflatie. De hoeveelheid geld wordt vergroot, en alle andere dingen gelijk, dit leidt tot prijsinflatie en een stijging van de kosten van levensonderhoud.
Tijdens een monetaire inflatie komt het nieuw gecreëerde geld niet in uniform de economie binnen manier. Het komt meestal eerst de economie binnen via de handen van de politiek verbondenen.
Omdat deze mensen en instellingen het nieuw gecreëerde geld eerder kunnen uitgeven dan het monetaire inflatie drijft de prijzen op, zij profiteren van de inflatie. Of zoals Jesus Huerta de Soto schrijft: “Het proces [van monetaire inflatie] geeft aanleiding tot een herverdeling van inkomen ten gunste van degenen die als eerste de nieuwe injecties of doses monetaire eenheden ontvingen, ten nadele van de rest van de samenleving, die vinden dat met hetzelfde monetaire inkomen de prijzen van goederen en diensten beginnen te stijgen.”
In het oude Rome profiteerde de staat van de vertraging tussen de devaluatie van de denarius en de realisatie van de verminderde waarde door de markt. Het betaalde zijn schulden en uitgaven met nieuw geslagen en gedevalueerde munten, tegen prijzen die niet overeenkwamen de toename van de geldvoorraad. Zo ontdekte de politieke elite van Rome middelen om hun uitgaven te verhogen, wanneer ze maar wilden, zonder de belastingen te verhogen. En dus, in navolging van het voorbeeld van Nero, probeerde hij dat telkens wanneer een keizer met een tekort aan geld te kampen had het leger uitbreiden, een nieuw project of programma opzetten, of alleen de schatkist van de staat vergroten, hij zou munten ontzuiveren en de geldvoorraad vergroten. En zoals Mises schrijft:
“Als je [inflatie] vandaag wilt bestuderen, ga dan naar een museum waar ze munten hebben geslagen in het verleden en kijk wat er is gebeurd met de zilveren munten van het oude Romeinse rijk ... En daar zul je zien wat regeringen deden om te profiteren door het geldsysteem te vervalsen, door illegaal en tegen de wil van het volk in de hoeveelheid geld te vergroten.”
Tegen het jaar 200 na Christus was de denarius verlaagd tot 50% van zijn oorspronkelijke zilvergehalte, en de stijgende prijzen die volgden werden onmogelijk te negeren. In die tijd was de Romeinse staat, in de woorden van Harold Mattingly, "steeds in de richting van een faillissement". En dus ondanks. Door de stijgende prijzen besloot de staat te proberen de illusie van welvaart in stand te houden door door te gaan met zijn inflatiebeleid. En als resultaat: “Tegen het einde van de derde eeuw kwamen de valuta was zo waardeloos dat de staat zijn toevlucht nam tot dwangarbeid ... de staat was zo niet in staat om op geld te vertrouwen om in zijn behoeften te voorzien, inde het zijn belastingen in de vorm van leveringen direct bruikbaar door het leger en andere takken van de overheid, of in edelmetaal om te vermijden zijn eigen waardeloze munten moeten accepteren.” Joseph Tainter, (Divcs).
Verwijzend naar wat er met een samenleving gebeurt wanneer haar geldsysteem progressief is vernietigd door inflatie, legde de Amerikaanse historicus Otto Friedrich uit: “Als al het geld waardeloos wordt, dan geldt dat ook voor alle regeringen, en de hele samenleving, en alle normen.” (Otto Friedrich, Voor de zondvloed). Deze ineenstorting van de sociale orde was duidelijk zichtbaar in het oude Rome. Tijdens de periode tussen 235 en 284 na Christus, zwierven groepen militaire deserteurs, die de Romeinse staat niet kon betalen, door het platteland en plunderde kleine steden en boerderijen. Barbaren plunderden en verbrandden steden, vernietigde gewassen, stalen vee en voerde de Romeinen weg in slavernij. De gemiddelde heerschappij voor een keizer was een paar maanden, veel Romeinse keizers werden geëxecuteerd, en ooit 30 verschillende mannen legden aanspraak op de troon. Burgeroorlogen waren gebruikelijk. De bevolking daalde. Wetteloosheid heerste in wat onder Romeinse controle bleef.
“Van barbaarsheid tot beschaving vereist een eeuw; van beschaving naar barbarij heeft maar een dag nodig. (Will Durant, De Reformatie: het verhaal van de beschaving).
In een poging om de snel stijgende prijzen het hoofd te bieden, maakte keizer Diocletianus in 301 na Christus de fout die zoveel politici maken tijdens een periode van inflatie. Weigeren te erkennen dat stijgende prijzen voornamelijk werden aangedreven door het staatsbeleid van monetaire inflatie, probeerde hij los het probleem op door prijscontroles in te voeren voor goederen zoals tarwe en andere benodigdheden.
Deze prijscontroles leidden echter tot tekorten, de ondergang van kooplieden en de decimering van de handel tussen de verschillende regio's van Rome. “Puur noodzaak leidde tot de intrekking van de wet.”, verklaarde Lactantius, een adviseur van keizer Constantijn. Op een gegeven moment dacht Diocletianus erover na het herstellen van de waarde van de munten, maar het ontbrak de staat aan voldoende voorraden zilver en goud. geconfronteerd met enorme uitgaven en een steeds groter wordende schuld, Diocletianus, en de keizers die volgden hem, voelden hun handen gebonden en gingen zo verder met een beleid van inflatie.
“Net zoals wanneer je bepaalde drugs begint te gebruiken, je niet weet wanneer je moet stoppen of hoe je moet stoppen, het is hetzelfde met [inflatie], de regeringen weten niet wanneer of hoe ze moeten stoppen.
Vanwege het langdurige inflatiebeleid van de staat, in de eerste helft van de 4e eeuw begon hyperinflatie. Joseph Tainter schrijft: “In de tweede eeuw een modius tarwe (ongeveer negen liter), in normale tijden, had verkocht voor 1/2 denarius...de dezelfde modius van tarwe verkocht in 335 na Christus voor meer dan 6000 denarii, en in 338 voor meer dan 10.000. In 324 was de gouden solidus 4250 denarii waard, maar in 337 was hij 250.000 waard. Door 363 de waarde stond op 30.000,0 00 denarii aan de solidus.” Joseph Tainter, (Divcs).
Alle spaargelden die gewone mensen in denarii aanhielden, werden teruggebracht tot een waarde van praktisch niets. Degenen die hun belastingen niet konden betalen, werden gevangen gezet, en dus verlieten sommige families hun huizen en bezittingen of verkochten hun kinderen als slaaf.
“Als we het over inflatie hebben, moeten we niet vergeten dat... er is het gevaar dat het ontnemen van de massa van hun spaargeld hen wanhopig zal maken…”
Boeren werden afhankelijk van hun volgende oogst. Welke gewassen er ook werden binnengebracht, waren onmiddellijk verkocht om de kosten van belastingen te dekken. Als barbaren overvallen, of als een droogte of sprinkhanen vernietigen hun gewassen, ze leenden van buren, verhongerden of werden gevangen gezet door de staat.
“Tijdens de hongersnood waren het de boeren, verbazingwekkend genoeg, die als eersten te lijden hadden, vaak massaal naar steden met graanvoorraden.”
Joseph Tainter, (Divcs). Door toenemende wetteloosheid, onrust en opstand, voelde de politieke elite hun macht wegglijden en werd wanhopig.
Ondanks wijdverspreide armoede en hongersnood, werd de staat autoritairder en machtiger bleven de belastingen verhogen en de munt opblazen. Echter, tegen de 5e eeuw, de de boerenstand was te gedecimeerd door langdurige predatie door de staat, en dus, zoals Joseph Tainter schrijft:
'Het voordeel van het imperium nam zo snel af dat veel boeren dat waren apathisch over de ontbinding van de Romeinse overheersing, terwijl sommigen zich actief bij de indringers voegden... Het Romeinse rijk verloor zowel zijn legitimiteit als zijn overlevingsvermogen... Het rijk kon niet langer zich het probleem van zijn eigen bestaan veroorloven.” Joseph Tainter, (Divcs).
Het verhaal van Rome bevat vaak verwaarloosde, maar belangrijke lessen. Een van deze lessen is dat wanneer een regering, of bancaire elite, het recht opeist voor de onbeperkte hoeveelheid geld, het met een vuur speelt dat snel uit de hand kan lopen en zal eindigen in economische ondergang, revolutie of zelfs een regelrechte maatschappelijke ineenstorting.
De enige manier om ons te beschermen tegen de gevaren van een beleid van monetaire inflatie is voor de controle over geld dat uit de handen van regeringen en centrale banken moet worden genomen.
De interacties van mensen, die vrijwillig ruilen op de markt, moeten verwekken vormen van geld die op grote schaal worden gebruikt en die door geen enkele man of instelling kunnen worden gemanipuleerd.
Want zoals Mises schreef: “Door een lange evolutie, regeringen, of bepaalde regeringsgroepen hebben het idee gepropageerd dat geld niet alleen een marktverschijnsel is, maar dat het is hoe de overheid geld noemt. Maar geld is niet wat de overheid zegt...
Geld is het algemeen aanvaarde en algemeen gebruikte ruilmiddel; het is niet iets gecreëerd door de overheid; het is iets dat is gemaakt door de mensen die op de markt kopen en verkopen.” (bron: https://www.youtube.com/watch?v=CFjIgZcYIKg How Inflation Precipitates Societal Collapse, Academy of Ideas)
Reacties