2024 - jaar van de sterke mannen?
"Het jaar van de stoere mannen
Het autoritarisme wint aan kracht in een wereld waarin de internationale betrekkingen steeds meer worden bepaald door machtsverhoudingen. Donald Trump, Vladimir Poetin en Beniamin Netanyahu zijn hiervan drie goede voorbeelden.
In de herfst van 2016, in hun laatste studiejaar, vonden Pablo en Clàudia de formule om wat geld te verdienen als reisleiders in Barcelona. Hun beste klanten waren Amerikaanse stellen, rijke blanke mensen, gepensioneerden en kleine zakenlieden. Ze waren vriendelijk, gaven goede tips en leken geïnteresseerd in wat ze te zien kregen. Vroeger eindigde de toeristische route in een bar aan calle Parlament. En tussen de drankjes door spraken ze met de verontrustende oprechtheid van de Amerikanen met hen over hun religieuze overtuigingen en vertelden ze dat ze dat jaar op Donald Trump zouden stemmen. Allen.
Het contrast tussen de meningen van die bezoekers en wat de lokale ‘experts’ dachten was schokkend. In fora en bijeenkomsten met consultants, financiers en mediaondernemers werd precies het tegenovergestelde voorspeld. Alleen al de suggestie dat Trump de overwinning zou kunnen behalen, lokte zelfvoldane glimlachen uit. Het waren goed geïnformeerde en ordelijke mensen. En voor hen heette de order Hillary Clinton. De mogelijkheid dat een vastgoedzakenman uit New York, die zijn vrouwen bedroog en als presentator van een talkshow optrad, president van de eerste macht zou kunnen worden, kwam niet bij hen op. Niet in ieder geval in Barcelona in 2016.
Acht jaar zijn verstreken. Trump heeft opnieuw gewonnen. En in de zakenwereld van Barcelona bestaat niet langer de sensatie om over Mars te praten. Sommigen zien het nog steeds als een vreemd lichaam. Maar de meest voorkomende houding is nieuwsgierigheid. Wat zal hij doen als hij beveelt? Kunnen de belastingen werkelijk verlaagd worden? Zal hij cryptocurrencies liberaliseren zoals hij heeft beloofd? Iedereen wil zien hoe ver de door de technologiemagnaten geëiste deregulering zal gaan. En ze zijn morbide als ze zich voorstellen dat de kettingzaag van Elon Musk net zo scherp zou kunnen zijn als die van Javier Milei.
Kortom: 2024 is het jaar van de normalisering van Donald Trump geweest. Het is niet langer een anomalie aan de rand van het systeem. Beslaat het centrum. Het heeft de oude politiek verdrongen. Hij zegt ongemakkelijke dingen. Maar hij kan het wel omdat de irritatie van zijn kiezers tegenover zijn concurrenten, de traditionele politieke elite, veel groter is, die zij de schuld geven van jarenlang koopkrachtverlies en immigratie.
De econoom Paul Krugman, die deze week afscheid nam van The New York Times, vraagt zich in zijn nieuwste column af waarom we van het optimisme van 2000 naar de woede en wrok van deze jaren zijn gegaan. Zoek de verklaring in het wegvallen van het vertrouwen in de elites, in een ondermijnende twijfel over hun eerlijkheid en hun vermogen om dingen op te lossen.
Ze houden niet eens rekening met Trump. Hij heeft een onverwachte les in weerstand gegeven. Vier jaar geleden was hij hopeloos. Staat op het punt naar de gevangenis te gaan. Nu is hij teruggekeerd met wraak. Als in een westernfilm. Het mobiliseert blanken, negeert minderheden en vertoont ongeremd machismo. En wanneer hij, gewond aan het oor nadat hij tijdens een bijeenkomst is neergeschoten, zijn vuist opsteekt en tegen zijn volgelingen roept, vecht, vecht, vecht, worden ze gek omdat ze graag willen zijn zoals hij.
Trump heeft een persoonlijkheidscultus om zich heen gecreëerd, een essentiële vereiste om een autoritair leider, een harde man (sterke man) te zijn, zoals journalist Gideon Rachman die generatie politici heeft gedoopt, waaronder Trump zelf, Poetin, Orbán, Xi Jinping, Netanyahu of Narendra Modi...
Poetin en Netanyahu hebben door hun voorbeeld laten zien dat het oorlogen zijn die grenzen verleggen. [Wederom] Sterke mannen. Trump veracht degenen die hij als zwak beschouwt. Hij verachtte Michail Gorbatsjov toen het Russisch in de mode was. Hij dacht dat hij de Sovjet-Unie had overgegeven. En hij leerde al snel van Vladimir Poetin houden, het archetype van die stoere generatie.
Poetin is een man die is opgeleid bij de KGB en die weet hoe hij degenen die hem behandelen en bedreigen bang moet maken zonder zijn stem te verheffen. Hij heeft altijd gedacht dat het geweld is dat grenzen verlegt, dat de geschiedenis verandert. Weinigen zoals hij hebben het in de praktijk gebracht. De prijs voor zijn onderdanen is hoog geweest: Rusland is tegenwoordig een land dat zich wijdt aan een oorlogsmachine die niet zal stoppen. In 1989 riep het Westen zichzelf uit tot winnaar van de Koude Oorlog en hadden de Verenigde Staten de absolute macht. Poetin heeft dat verhaal omgedraaid. Het heeft die periode van unipolariteit afgesloten en door de oorlog in Oekraïne een stadium van multipolariteit ingeluid.
De middenmachten zijn niet langer bang voor het Westen. Ze voelen zich niet langer gedwongen om partij te kiezen.
Beniamin Netanyahu, premier van Israël, is ook een stoere kerel die kansen benut. Nog een overlevende politicus. Er zijn veel lezingen, waarvan sommige samenzweerderig, over die periode vanaf het bloedbad van Hamas op 7 oktober 2023 tot de val van het regime van Bashar al-Assad in Syrië. Maar de enige zekerheid die we hebben is dat Israël een vuur heeft dat superieur is aan dat van al zijn vijanden samen. En zij aarzelt niet om het uit te oefenen. Een maand geleden dachten waarnemers dat Netanyahu ernaar streefde Gaza opnieuw te bezetten en een deel van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Maar Israël heeft al voet gezet in Syrië en het lijkt er al jaren niet meer op dat het dat zal verwijderen...
Trump arriveert met een geschenk onder zijn arm: de troonsafstand van de VS als referentiemacht. Nu arriveert Donald Trump en doet dat met een geschenk onder zijn arm voor al die mannen die hij bewondert. Het is zijn isolationisme, gehuld in improvisatie, dat in de praktijk neerkomt op het aftreden van de Verenigde Staten om als hegemonistische macht te dienen. Een cadeau voor stoere mannen. Maar niet bepaald goed nieuws voor gewone burgers." (Bron: La vanguardia, El año de los hombres duros, via: https://www.msn.com/es-es/noticias/internacional/el-a%C3%B1o-de-los-hombres-duros/ar-AA1wiLpK)
Reacties