Wederom. Spreken of schrijven?
Ooit een komiek een boek "zien" schrijven? Achteraf misschien, zoals de gebundelde koloms van Youp van 't Hek.
In mijn productiviteitsonderzoek kwam ik op het verschil tussen de voorkeursmanier van communiceren, en de tegenstelling Spreken versus Schrijven.
Aan de economen die ik destijds interviewde, legde ik de vraag vaak voor, al moest je bij economen (hoogleraar economie) uitkijken met dit soort vragen. Een van de betrokkenen vond het echt onzin:
- ik zie geen verschil, ik houd van spreken maar even goed van schrijven! Ik zou ook niet waarom dat belangrijk kan zijn.
Maar het onderscheid is er natuurlijk wel degelijk en vooral qua preferenties. Met schrijven kan je duizenden mensen bereiken, met spreken in principe veel minder. Je begin met een twee gesprek en wanneer je goed bent kan het uitlopen op presentaties en - denk even aan coaches - op het vullen van hele zalen.
Dan is er ook wel het medium dat je als professional opzoekt. Youtube dat typisch een sprekersmedium is, spreekt sterk tot de verbeelding en is bij uitstek de manier om veel volgers of views te krijgen. Dat kan zo tot een miljoen of meer oplopen. Maar wat zeg je dan precies op een presentatie? Is het niet vooral dat je vaak eerst iets geschreven hebt, en dan pas zoek je een sprekersportaal op? Zijn veel Tedtalks niet gebaseerd op een eerder werk in de vorm van een boek?
Schrijven kan je zelfstandig en alleen doen, spreken doe je in relaties of in een groep. Je kan nog zoveel vorbereiden op schrift, maar als je de persoon gaat spreken, kan je inhoudelijke intentie heel anders in het gesprek uitlopen.
Maar waar het nu om gaat is dat ik wat in de wereld van de filosofie ben gedoken en daar kwam ik dit fenomeen heel nauwkeurig tegen. Blijkbaar hebben anderen hier buiten het bereik van de productiviteit al veel eerder over gehad.
Jacques Derrida bijvoorbeeld. Hij ... zo probeer ik te begrijpen ... ziet dit verschil als niet-binair, dat wil zeggen dat beide begrippen als spreken en schrijven niet neutraal tegenover elkaar staan, maar dat er een inherente hierarchie bestaat, waar de eerste domineert over de laatste. In onze cultuur domineert het belang van spreken. Hij legt dit verder uit aan de hand van het begripe differance, dat lijkt op het eerste gezicht vergezocht, maar betekent schriftelijk iets anders of meer dan puur de phonetische betekenis (Derrida heeft het over logofonotisme anders dan enkel "Spreken"), die op "verschil" duidt. Naast verschil / difference betekent differance namelijk ook deferred / vertraagd. Een begrip kan in de tijd andere betekenissen aannemen...
In de spraak en het dagelijks taalgebruik heeft iets betekenis op basis van de huidige context. Zo begrijp ik het idee van deconstructionisme dan ook (en voorlopig) als iets dat men nu vooronderstelt met de kennis van nu, even populair vertaald. [maar ik ben nog niet zo ver in de filosofische hobby]
--
Reacties