I Context. Kant (1722 - 1800) werd geboren in Oost-Pruisen en bleef daar (Koningsberg, de hoofdstad) zijn hele leven. Hij ging erg methodisch en routinematig te werk [dat lijkt te passen bij zijn stand(plaats)vastigheid]. De eerste koning van Pruisen (Wilhelm II) zorgde dat het rijk een leidende macht werd in de wereld en hij werd als een verlichte koning gezien (maar in die tijd was dat een despoot). De eeuw van Kant's leven was (dan ook) die van de verlichting, waar de mens wakker werd uit de lethargie van kennis en die een revolutie betekende in wat het idee van de vooruitgang werd. In deze eeuw wordt gevochten tegen het Ancien Regime, wat vooral in de Franse revolutie tot uitdrukking komt met het gevecht tegen despotisme, maar aangewakkerd wordt door de revolutie in Noord Amerika van 1776. Kennis en ratio domineren deze verlichtingsperiode.
In Europa neemt de bevolkingsgroei toe en daarmee het belang van de burgerij die zich willen bevrijden van het feodale systeem. Het is de tijd van de eerste encyclopedie waarin Diderot (MontesquieuVoltaire) de menselijke vooruitgang laat zien. In Duitsland ontstaat een stroming die later het romanticisme wordt genoemd.
De filosofische context is die waarin de studie van de natuur na de ontdekkingen van Newton de basis voor het denken en de wetenschap vormen. Voor Kant begint de studie van de menselijke natuur, waar de rede het primaire orgaan is van kennisvorming. Hij wordt beïnvloed door Wolff en Leibniz, maar later ook door Hume, de vader van het empirisme. Wat Kant bereikt is een synthese tussen de filosofie van Hume en Descartes wat het transcendentale Kantiaans idealisme wordt genoemd. Ook belangrijk in de context is het werk van Adam Smith waar het utiliteitsprincipe voor de ethiek kritiek krijgt van Kant. Rousseau laat zien dat de voortuitgang niet enkel te wijten is kennisproductie omdat deze niet automatische de menselijke moraal vergroot of verbetert.
II Primaire idee. Wat is de mens? Die vraag werd relevant in de middeleeuwen waar door de antropologische draai de mens niet langer het centrum van de wereld werd gezien. Kant wilde drie grote vragen beantwoorden:
Dan bedenkt Kant een nieuw epistemologie, waarin hij de vraag stelt of metafysica een wetenschap is. Dit werkt hij uit in zijn thema van transcendentale idealisme, waarin hij stelt dat sommige concepten niet empirische te bewijzen of af te leiden zijn. Hij beweert dat de rationalisten een metafysica hadden gebouwd die verwijderd was van de ervaring en dat leidt tot een gevaarlijke dogmatisme en wanneer je het empirisme te letterlijk neemt kan het leiden tot een radicaal sceptisme, waar men kan blijven steken in ervaring zonder vooruitgang te vinden in en met (nieuwe) ideeën.
Als laatste heeft hij nieuwe ideeën omtrent ethiek. tot de tijd van Kant was ethiek, materiaal. Hij stelt dat het onmogelijk is om tot een universele ethiek te komen. Elke materiele ethiek heeft zijn eigen concepten over goed en kwaad. Deze ethiek hang volgens Kant dus af van de situatie (mens, familie, dorp, ...) en hij introduceert een formele ethiek. waarin de manier van handelen centraal staat. Hierin komt het motto Durf te denken, Sapere aude, terug... [dit gat natuurlijk veel verder en dieper..]
III De vergelijking van Nietzsche en Kant...
Epistemologie. Hier heeft Kant veel werk verricht vooral na de copernicaanse revolutie de rol van het subject gegeven. Metafysica bewees hij zo, is daardoor geen wetenschap. Nietzsche sluit zich aan dat de kennis van het subject de basis van het kennen is, maar Nietzsche verwerpt de objectiviteit van wetenschap. Bij Nietzsche gaat het om interpretatie. Kennis is daarom bij N. dynamisch. Ook taal is subjectief volgens N. en vooral wanneer dit door wetenschappers gebruikt wordt.
Antropologisch lopen beide visies ook uiteen. Kant herkent de existentionaliteit van de mens, zowel als fenomeen als Noúmenon [In the philosophy of Kant, an object as it is in itself independent of the mind, as opposed to a phenomenon.]. Als fenomeen is de mens niet meer dan een object in de natuur die luistert naar haar wetten. De motor die de geschiedenis door draaien is voor kant die van onsociale socialibiliteit*. Voor Nietzsche moet de mens door evolutionaire fase in de geschiedenis (kameel, tijger, kind) om vooruitgang te verkrijgen. N verwerpt Noumenon van vrijheid (Kant), omdat voor N. de mens slaaf is aan de moraal die door traditie gedicteerd wordt.
Ethisch. De ethiek van Kant is plichtmatig, en gebaseerd op de rede. Voor Nietzsche komt de ethiek van buitenaf... [vrij summier gelaten]
Actualiteit. In het actuele debat vind je de vraag of een maatschappij moreel moet onderwijzen...Met de rechten van de mens zie je hier een begin mee.
- niet verder uitgewerkt.
"...
Dat de stap naar competentie door de regering als zeer gevaarlijk wordt beschouwd een veel groter deel van de mensheid (en door het hele schone geslacht) – behoorlijk Afgezien van het feit dat het zwaar is, wordt het gezien door de bewakers die dat wel hebben gedaan zo vriendelijk het toezicht over hen op zich genomen. Na de bewakers hebben eerst hun vee stom gemaakt en daar voor gezorgd deze kalme wezens zullen geen enkele stap durven zetten zonder de harnas van de kar waaraan ze zijn vastgebonden, de bewakers dan laat hen het gevaar zien dat dreigt als ze alleen proberen te gaan.
Eigenlijk is dit gevaar echter niet zo groot, want er vallen er een paar keer dat ze eindelijk zouden leren alleen te lopen. Maar een voorbeeld hiervan mislukking maakt hen timide en jaagt hen gewoonlijk weg van alles verdere beproevingen.
Voor elk individu om zichzelf uit het leven onder te werken voogdij die bijna zijn aard is geworden, is erg moeilijk. Hij heeft Ik ben dol geworden op zijn staat, en dat is hij voor het heden eigenlijk niet in staat gebruik te maken van zijn verstand, want niemand heeft hem dat ooit toegestaan probeer het. Statuten en formules, die mechanische instrumenten van de rationeel werk, of beter gezegd het verkeerd gebruik van zijn natuurlijke gaven, zijn de ketenen van een eeuwige voogdij. Wie ze ook weggooit
maakt slechts een onzekere sprong over de smalste sloot omdat hij dat is niet gewend aan dat soort vrij verkeer. Daarom zijn er weinig die er door hun eigen geestesoefening in zijn geslaagd beide te bevrijden zichzelf te beschermen tegen incompetentie en in het bereiken van een gestaag tempo.
Maar dat het publiek zichzelf zou verlichten is beter mogelijk; inderdaad, als alleen vrijheid wordt verleend, zal verlichting vrijwel zeker plaatsvinden volgen. Want er zullen zelfs altijd enkele onafhankelijke denkers zijn onder de gevestigde bewakers van de grote massa, die daarna
het juk van voogdij van hun eigen schouders afwerpend, willen verspreiden de geest van de rationele waardering van beiden waarde en de roeping van ieder mens om voor zichzelf te denken. Maar wees het merkte op dat het publiek, dat voor het eerst onder dit juk is gebracht, door hun bewakers, dwingt de bewakers zelf gebonden te blijven wanneer het daartoe wordt aangezet door enkele van de voogden die dat wel zijn zelf in staat tot enige verlichting – zo schadelijk is dat ook vooroordelen inplanten, want zij nemen later wraak op hun beoefenaars of op hun nakomelingen. Het publiek kan het dus slechts langzaam bereiken verlichting. Misschien een val van persoonlijk despotisme of van hebzucht
of tirannieke onderdrukking kan worden bewerkstelligd door revolutie, maar nooit een echte hervorming van de manier van denken. Verder zullen er nieuwe vooroordelen ontstaan
dienen net als de oude om de grote, onnadenkende massa te benutten. Voor deze verlichting is echter niets anders nodig dan vrijheid, en inderdaad de meest onschadelijke van alle dingen waarop deze term goed kan worden toegepast. Het is de vrijheid om te maken openbaar gebruik van iemands rede op elk punt. Maar ik hoor van alle kanten: 'Doe dat geen ruzie maken!" De officier zegt: "Maak geen ruzie, maar boor!" De belasting verzamelaar: "Niet ruzie maken maar betalen!" De geestelijke: ‘Maak geen ruzie, maar geloof!" Slechts één prins ter wereld zegt: "Maak net zo veel ruzie als jij wil, en over wat je wilt, maar gehoorzaam!" Overal is er beperking van de vrijheid.
Welke beperking is een obstakel voor verlichting, en welke is dat geen obstakel maar een promotor ervan? Ik antwoord: het publieke gebruik van de rede moet altijd vrij zijn, en alleen deze kan tot stand brengen verlichting onder de mensen. Het privégebruik van de rede daarentegen kant, kan vaak zeer eng beperkt zijn zonder bijzonderheden de voortgang van de verlichting belemmeren. Door het openbaar gebruik van iemands Daarom begrijp ik het gebruik dat iemand ervan maakt als geleerde
vóór het lezerspubliek. Privégebruik noem ik dat wat men mag maken ervan in een bepaalde burgerlijke post of kantoor dat hem is toevertrouwd. Veel zaken die in het belang van de gemeenschap worden uitgevoerd vereisen een bepaald mechanisme waardoor sommige leden van de gemeenschap moet zich passief gedragen met een kunstmatige unanimiteit, zodat de regering deze voor publieke doeleinden kan gebruiken, of voorkom in ieder geval dat ze worden vernietigd die doeleinden nastreven. Hier is het argument zeker niet toegestaan - men moet gehoorzamen. Maar voor zover het een onderdeel is van de
mechanisme beschouwt zichzelf tegelijkertijd als lid van de hele gemeenschap of van een samenleving van wereldburgers, en dus in de rol van een wetenschapper die het publiek aanspreekt (in de juiste zin van het woord) door zijn geschriften kan hij zeker argumenteren zonder pijn te doen de zaken waarvoor hij als passief lid mede verantwoordelijk is. Het zou dus rampzalig zijn als een officier in dienst zou debatteren over de geschiktheid of nut van een bevel dat hem door zijn superieur is gegeven; Hij
moet gehoorzamen. Maar het recht om opmerkingen te maken over fouten in het leger dienst en deze ter beoordeling aan het publiek voor te leggen, kan niet hem terecht als geleerde worden geweigerd. De burger kan dit niet weigeren de hem opgelegde belastingen betalen; inderdaad, een onbeschaamde klacht bij degenen die hem worden opgelegd, kunnen worden gestraft als een schandaal (zoals mogelijk is).
gelegenheid algemene vuurvastheid). Maar toch dezelfde persoon niet handelt in strijd met zijn plicht als burger, wanneer hij als geleerde publiekelijk zijn gedachten uit over de ongepastheid of zelfs de
onrechtvaardigheden van deze heffingen, op dezelfde manier is een predikant verplicht om te betalen
zijn preek aan zijn leerlingen in de catechismus en zijn gemeente conformeren zich naar het symbool van de kerk die hij dient, want dat is hij geweest onder deze voorwaarde aanvaard. Maar als geleerde heeft hij het volbracht vrijheid, zelfs de roeping, om al het zijne aan het publiek te communiceren
zorgvuldig geteste en goedbedoelde gedachten over dat wat is foutief in het symbool en om suggesties ten goede te doen organisatie van het religieuze lichaam en de kerk. Door dit te doen is er niets dat als een last op zijn geweten kon worden gelegd. Waarvoor hij geeft les als gevolg van zijn ambt als vertegenwoordiger van de kerk, beschouwt hij dit als iets waarover hij geen vrijheid heeft lesgeven volgens zijn eigen licht; het is iets wat hij is aangesteld om op dictaat van en in naam van een ander iets voor te stellen.
Hij zal zeggen: "Onze kerk leert dit of dat; dat zijn de bewijzen die het aanvoert." Hij haalt er dus alle praktische toepassingen uit gemeente van statuten die hij zelf niet wilde onderschrijven met volle overtuiging, maar tot de uitspraak waarvan hij heel goed kan belooft zichzelf omdat het niet onmogelijk is dat de waarheid verborgen ligt en in elk geval is er in ieder geval niets dat daarmee in tegenspraak is
naar innerlijke religie. Want als hij geloofde dat hij dit in hen had gevonden, dan zou hij
kon de taken van zijn ambt niet gewetensvol vervullen; hij zou
moet het opgeven. Het gebruik is daarom dat een aangewezen leraar
zijn redenering voor zijn gemeente louter privé is,
omdat deze gemeente slechts een huiselijke gemeente is (ook al is het een
grote bijeenkomst); wat dat betreft is hij als priester niet vrij, en dat kan hij ook niet
hij is vrij, omdat hij de bevelen van een ander uitvoert. Maar als een
geleerde, wiens geschriften spreken tot zijn publiek, de wereld, de predikant
bij het publieke gebruik van zijn rede geniet hij een onbeperkte vrijheid van gebruik
zijn eigen reden om in zijn eigen persoon te spreken. Dat de bewaker van de
mensen (in geestelijke zaken) zouden zelf incompetent moeten zijn is een
absurditeit die neerkomt op de vereeuwiging van absurditeiten.
Maar dat zou geen genootschap van geestelijken zijn, misschien een kerk
conferentie of een eerbiedwaardige classis (zoals zij zichzelf noemen).
de Nederlanders), gerechtvaardigd zijn zich door eed aan een bepaald ding te verplichten
onveranderlijk symbool om te genieten van een onophoudelijke voogdij
over elk van zijn aantallen en daarmee over de mensen als geheel,
en zelfs om het eeuwig te maken? Ik antwoord dat dit helemaal het geval is
onmogelijk. Zo'n contract, gemaakt om alle verdere verlichting af te sluiten
van het menselijk ras, is absoluut nietig, zelfs als dit wordt bevestigd door
de hoogste macht, door parlementen en door de meest ceremoniële
vredesverdragen. Een tijdperk kan zichzelf niet binden en verordenen om de
iemand opvolgen in een zodanige toestand dat hij zijn (at
beste zeer incidentele) kennis, zichzelf zuiveren van fouten en vooruitgang
in algemene verlichting. Dat zou een misdaad tegen de mens zijn
natuur, waarvan de eigenlijke bestemming juist in deze vooruitgang ligt
en de nakomelingen zouden volledig gerechtvaardigd zijn deze af te wijzen
besluiten als zijnde genomen op een ongegronde en kwaadwillige manier
manier.
De toetssteen van alles wat als wet kan worden geconcludeerd
Een volk ligt in de vraag of het volk had kunnen opleggen
zo'n wet op zichzelf. Nu zou zo’n religieus compact mogelijk kunnen zijn
voor een korte en definitief beperkte tijd, als het ware, in afwachting van een
beter. Je zou elke burger, en vooral de predikant, binnen kunnen laten
de rol van een geleerde, zijn commentaar vrijelijk en publiekelijk maken, d.w.z.
door middel van schrijven, over de foutieve aspecten van de huidige instelling.
De nieuw geïntroduceerde orde zou kunnen duren tot inzicht in de aard van
deze dingen waren zo algemeen geworden en werden algemeen aanvaard
door hun stemmen te verenigen (ook al was het niet unaniem) konden ze dat
een voorstel naar de troon brengen om die gemeenten ten val te brengen
bescherming die [united] had omgezet in een veranderde religieuze organisatie
volgens hun betere ideeën, zonder anderen echter te hinderen
die in de orde willen blijven. Maar om zich te verenigen in een permanente religieus
instelling die zelfs voor het publiek niet aan twijfel onderhevig is
in het leven van één man, en daarmee een bepaalde tijdsperiode te bepalen
vruchteloos in de vooruitgang van de mensheid naar verbetering, aldus
werken in het nadeel van het nageslacht – dat is absoluut het geval
verboden. Voor zichzelf (en slechts voor een korte tijd) mag een man dat wel
verlichting uitstellen over wat hij zou moeten weten, maar er afstand van doen
want het nageslacht is bedoeld om de rechten van de mensheid te schaden en te vertrappen. En
wat een volk niet voor zichzelf kan verordenen, kan nog minder verordend worden
door een vorst, want zijn wetgevende gezag berust op zijn vereniging
het grote publiek wil het zelf. Als hij er maar voor zorgt dat alles waar is of
vermeende verbetering samengaat met de burgerlijke orde, kan hij deze laten staan
aan zijn onderdanen om te doen wat zij nodig achten voor hun geestelijke gezondheid
welzijn. Dit is niet zijn zorg, hoewel hij dat wel moet doen
voorkomen dat een van hen een ander gewelddadig hindert bij het nemen van beslissingen
en het bevorderen van dit welzijn naar beste vermogen. Om zich mee te bemoeien
deze zaken verlagen zijn eigen majesteit, omdat door de geschriften waarin
zijn eigen onderdanen proberen hun mening naar voren te brengen, hij kan de zijne evalueren
eigen bestuur. Hij kan dit doen wanneer hij, met het diepste begrip,
hij legt zichzelf het verwijt op, Caesar non est supra
grammatica. Veel meer schaadt hij zijn eigen majesteit als hij
degradeert zijn opperste macht door de kerkelijke macht te steunen
het despotisme van sommige tirannen in zijn staat over zijn andere onderdanen.
Als ons wordt gevraagd: "Leven we nu in een verlicht tijdperk?" de
Het antwoord is: "Nee", maar we leven wel in een tijdperk van verlichting. Als dingen
Nu we het er toch over hebben, ontbreekt er veel wat mensen ervan weerhoudt om of gemakkelijk te zijn worden, in staat om hun eigen rede correct te gebruiken in religieus opzicht
Zaken met zekerheid en vrij van leiding van buitenaf. Maar op de
aan de andere kant hebben we duidelijke aanwijzingen dat het veld nu is
geopend waarin mensen vrijelijk met deze dingen kunnen omgaan en dat de
obstakels voor algemene verlichting of de bevrijding van zelfopgelegde obstakels
De voogdij wordt geleidelijk afgebouwd. In dit opzicht is dit de leeftijd
van de verlichting, of de eeuw van Frederik.
Een prins die het zichzelf niet onwaardig vindt om te zeggen dat hij
beschouwt het als zijn plicht om mensen niets voor te schrijven in religieuze zaken
maar om ze volledige vrijheid te geven en tegelijkertijd afstand te doen van de hooghartigen
naam van tolerantie, is zelf verlicht en verdient dat ook te zijn
door de dankbare wereld en het nageslacht tenminste als de eerste beschouwd
van de kant van de overheid, die het menselijk ras van zijn macht heeft beroofd voogdij en liet iedereen vrij om in zaken gebruik te maken van zijn verstand van geweten. Onder hem worden eerbiedwaardige geestelijken toegelaten in de rol van wetenschapper, en zonder inbreuk te maken op hun officiële taken, vrijelijk hun oordelen en standpunten voor te leggen aan het publiek, die hier en daar afwijken van het gevestigde symbool. En een nog grotere vrijheid wordt genoten door degenen die niet door officiële plichten worden beperkt. Deze geest van vrijheid verspreidt zich buiten dit land, zelfs naar degenen die er wonen waarmee het moet worstelen met externe obstakels die zijn opgeworpen door een overheid die haar eigen belang verkeerd begrijpt. Bijvoorbeeld geeft aan zo'n regering het bewijs dat er in vrijheid geen vrijheid bestaat minste reden tot bezorgdheid over de openbare vrede en de stabiliteit van het land gemeenschap. De mensen werken zichzelf geleidelijk uit de barbaarsheid, al was het maar Er zijn geen opzettelijke kunstgrepen gemaakt om ze daarin vast te houden. Ik heb het belangrijkste punt van verlichting geplaatst: de ontsnapping van mannen uit hun zelfopgelegde voogdij – vooral op het gebied van religie omdat onze heersers er geen belang bij hebben om met respect bewaker te spelen
aan de kunsten en wetenschappen en ook omdat religieuze incompetentie dat is
niet alleen de meest schadelijke, maar ook de meest vernederende van allemaal. Maar de
manier van denken van een staatshoofd dat voorstander is van religie
de verlichting gaat verder, en hij ziet dat er geen gevaar voor bestaat
zijn wetgevende macht door zijn onderdanen toe te staan er publiekelijk gebruik van te maken
rede en om hun gedachten over een betere formulering van de zijne te publiceren
wetgeving en zelfs hun ruimdenkende kritiek op de wetten al
gemaakt. Hiervan hebben we een lichtend voorbeeld waarin er geen monarch bestaat
superieur aan hem eren wij.
Maar alleen iemand die zelf verlicht is, is daar niet bang voor schaduwen, en heeft een talrijk en goed gedisciplineerd leger om te verzekeren openbare vrede, kan zeggen: ‘Maak ruzie zoveel je wilt, en waarover Je zult het wel doen, maar gehoorzamen!" Een republiek zou zoiets niet durven zeggen. Hier
wordt een vreemde en onverwachte trend in menselijke aangelegenheden getoond waarin
bijna alles, in het groot bekeken, is paradoxaal. Een grotere De mate van burgerlijke vrijheid lijkt gunstig voor de vrijheid van geest van het volk, en toch legt het daaraan onontkoombare beperkingen op. Een lagere graad van burgerlijke vrijheid verschaft daarentegen de geest met ruimte voor iedere man om zich volledig uit te breiden. Als de natuur heeft hieronder blootgelegd harde schaal het zaad waarvoor zij geeft het meest teder om de neiging en roeping om te bevrijden denken – dit werkt geleidelijk terug op het karakter van de mensen, die daardoor geleidelijk in staat worden de vrijheid te beheersen; Eindelijk, het beïnvloedt de beginselen van de regering, die er voordeel uit halen
om mannen, die nu meer zijn dan machines, te behandelen in overeenstemming met
hun waardigheid. "
Reacties