Iedereen (een keer) coach

 Iedereen zou in zijn of haar productieve leven minimaal zes maanden coach moeten zijn. 

Twaalf maanden gaat te ver, een maand is te weinig. Zes moet kunnen. In dit project heb ik veel geleerd over het vak, over mensenkennis en over alles eromheen, en ik weet dat ik zelf geen coach ben. Maar ik zie er wel het belang van in. Omgaan met mensen is iets waar veel professional te weinig tijd voor hebben. Gewoon een gesprek hebben of luisteren naar het verhaal van de ander.

Er is ook een andere kant. De vraag is of de rol van de coach zo geïnstitutionaliseerd moet worden zoals sommigen dat wensen. Coaching als rol, zoals ouders dat doen langs de zijlijn van het veld voor hun kinderen, of gewoon er zijn en luisteren naar je kind die opgroeit, kan ook al wonderen doen. Wat duidelijk is, is dat we in een maatschappij en economie leven waar tijd geld is, en waar de harde waarden van resultaat, winst en opbrengst belangrijker zijn dan de kwaliteit van het (productieve) leven. De mens is de belangrijkste asset die we hebben, zo stelt elk bedrijf, maar de top van dat bedrijf verdient 100 keer zoveel als de professionals die de vakken vullen. Nog belangrijker dan mensen, is het kapitaal. Dat is de economie, waar schaaleffect nog steeds een groter rol spelen. 

Dit project ben ik gestart na eerst twee andere professies te proberen te begrijpen: de belegger en de econoom. De eerste daarvan werkt in een wereld die zowel rationeel is, als niet rationeel en bij tijden zeer irrationeel (bij een beurscrash). De econoom is specialist als het gaat om het maken van keuzes, maar toch zijn de voorbeelden vaak rationeel van aard. Van de meer persoonlijke vragen, over waarden en emoties is de econoom minder onderlegd. Ook het idee van mensenkennis is niet iets dat je echt bij economen terugvindt.

Dat bracht me bij de coach. Coaches werken met mensen en doen niets anders dan praten en luisteren naar persoonlijke verhalen, waar pure rationaliteit nu even niet op de voorgrond staat. Onderzoek in die wereld heeft mijn ogen geopend voor de uitgestrektheid van dat vak, ook wel de wildgroei, maar ook het begrip dat bij economen soms ontbreekt over zaken die niet rationeel te verklaren zijn. Het aardige is dat veel economen die ik sprak in het vorige project ook de crypto’s en Bitcoins als een irrationeel spel beschouwden, dat niet anders dan verkeerd kon aflopen. Maar toch zijn ze er, rationeel of niet: het bestaan van crypto’s mag dan voor sommige onbegrijpelijk zijn en irrationeel lijken, ze bestaan wel. Coaches, laat dit boek zien, vervullen een rol in de markt en economie die - als een gat in de markt - ontstaan is door juist de toegenomen rationaliteit die de moderne economie bracht. Dat is een van de conclusies van dit project.