Tien concepten uit de Oude Wereld die het nu verklaren

Deze vond ik op X: tien concepten die het nu verklaren. Dat kan je niet zo maar voorbij laten gaan. Twitter / X: 

1. Het Tacitus-scheermes: “Als je wilt weten wie jou controleert, kijk dan op wie je geen kritiek mag hebben.” Dit is hoe cabaretiers per ongeluk de hiërarchie van een samenleving onthullen: ze noemen iedereen naakt en ontdekken al snel wie de koning is.

2. Het slavernijsyndroom. De Romeinse historicus Sallustus: ‘Weinig mensen verlangen naar vrijheid; de meeste mensen wensen slechts een rechtvaardige meester.” Echte vrijheid betekent 24/7 beslissingen nemen; goed van kwaad ontleden; het oplossen van vervelende dilemma’s met niets anders dan je eigen geest. Vrijheid is dus cognitief belastend voor de meesten. Mensen besteden hun keuzevrijheid liever uit.

3. De Polybius-waarschuwing: 2e eeuw voor Christus historicus Polybius waarschuwde dat een dalend geboortecijfer voorafgaat aan de ineenstorting van de beschaving. Minder geboorten betekenen dat mannen en vrouwen zijn uitgecheckt. De luiheid groeit, geestelijke zorgen worden vervangen door materiële zorgen en de bevolking daalt. Polybius geloofde dat de Griekse beschaving ten onder ging vanwege het ‘lage geboortecijfer…’

4. Het principe van Plinius: René Descartes legde het lichamelijke bestaan vast aan de geest – ‘Ik denk, dus ik ben’ – maar de magistraat van het oude Rome, Plinius de Jongere, zei dat het andersom was: ‘Het is wonderbaarlijk hoe de geest wordt geroerd. en tot activiteit gebracht door stevige lichamelijke oefening.” Alleen fysieke inspanning leidt tot gezonde mentale activiteit…

5. Het gebruik van dwaasheid. De Romeinse historicus Herodotus: ‘Als een man altijd serieus wilde zijn en zichzelf nooit een beetje plezier en ontspanning gunde, zou hij gek worden.’ Leuk is dat je hersenen zich uitrekken, dansen en bewegen zonder de ketenen van logica. Je hebt het nodig. Les: Combineer monumentale oprechtheid met...wat trollen. 

6. De regel van Vitruvius: Moderne architecten houden van asymmetrische structuren, maar de oude Romeinse architect Vitruvius zei dat een gebouw dat buiten proporties is als een misvormd lichaam is. De natuur zelf heeft ‘het menselijk lichaam samengesteld’ en de rest van de schepping in ‘de juiste verhoudingen’. De Vitruviusregel: geen symmetrie? Op naar begraafplaats.

7. De tirannie van wetten: meer wetten betekenen niet een rechtvaardiger samenleving. Tacitus: “Hoe talrijker de wetten, hoe corrupter de regering.” Maak een miljoen wetten en je kunt iedereen voor alles betrappen, wanneer je maar wilt.

8. De Cassius-hypothese: Historicus Cassius schreef dat hoewel de monarchie slechts één man nodig had om de juiste beslissing te nemen, de democratie miljoenen nodig had. Welke heeft meer kans van slagen? Geen wonder, schreef Cassius, dat ‘successen onder koningen altijd groter en frequenter zijn geweest dan onder volksregering…’

9. Het Livius-effect: Historicus Livius heeft de Romeinse Burgeroorlog meegemaakt en ontdekte het vlindereffect 2000 jaar vóór de chaostheoretici: “Gebeurtenissen van grote gevolgen komen vaak voort uit onbeduidende omstandigheden.” Politiek, economie, menselijke beslissingen, ideeën… ze vormen één gigantisch netwerk van het leven, en kleine daden kunnen een sneeuwbaleffect hebben.

10. Het Juvenale Principe: “Geef ze brood en spelen en ze zullen nooit in opstand komen.” De Romeinse dichter Juvenalis geloofde dat een ‘lange vrede’ net zo slecht was als een oorlog. De moderne wereld moet gehoor geven aan de waarschuwing van Juvenalis tegen luxe. Als we ons door ‘brood en spelen’ laten verdoven tot nietsdoen, verraden we onze ziel... (bron: Jash Dholani @oldbooksguy, 10 concepts (from Ancient Rome) that explain the modern world: https://twitter.com/oldbooksguy/status/1790087128363204615)

--