Hoe lost Spanje de leegloop van kleine dorpen op?
In eerdere versies gaf ik dit de titel ontvolking mee, maar daar moet je mee uitkijken. Op twitter zie ja dan de meest vreemde berichten langskomen. In Spanje gaat het gewoon om despoblacion: de leegloop of ontvolking, maar despoblacion rural is het best te vertalen als leegloop van het platteland.
Is dit tpyisch zo'n trend waar je de toekomst mee kan voorspellen dat stede en stedelijke gebieden, zoals de randstad, steeds belangrijker worden? En hoe gaat Spanje met dit fenomeen om.
Vandaag in de krant het volgende artikel.
"Het dagcentrum en bejaardentehuis in deze stad in Extremadura met 170 inwoners is erin geslaagd de cirkel rond te krijgen. Ouderenzorg is een bron van werkgelegenheid geworden en een rem tegen ontvolking. Het zwakke punt is het gebrek aan middelen..."
https://elpais.com/eps/2023-06-15/hasta-el-ultimo-baile-en-pescueza.html
Het bestaan van lege dorpen is een fenomeen dat groeit en waar (lokale) politici een oplossing voor moeten vinden. Wat gebeurt er met het binnenland van Spanje, is een belangrijke vraag. Grote steden overleven, maar de kleintjes? Wat kan de technologie van zonne-energie of de trends van digitale nomade hier mogelijk veranderen?
Het ontstaan van ghost towns of lege dorpen is al niet meer vreemd. In maart 2022, schreef Spanje Vandaag: "Deze acht dorpen of gehuchten staan te koop in Spanje en zijn ideaal ... Deze leegstaande en verlaten dorpen zijn meestal te vinden in het lege Spanje maar er zijn ook dorpen waar je zo in kunt trekken. Op de website Idealista.es worden regelmatig clusters van huizen, gehuchten of dorpen aangeboden maar dat is niet de enige aanbieder." (https://www.spanjevandaag.com/13/03/2022/deze-acht-dorpen-of-gehuchten-staan-te-koop-in-spanje-en-zijn-ideaal-voor-een-bb-of-hotel/)
In 2018 schreef een andere krant al over het eerder genoemde dorp, Pescueza:
"Pescueza, de stad die het leven van zijn ouderen gemakkelijk maakt: De burgemeester van deze gemeente met 168 inwoners heeft een project opgezet zodat ouderen hun huis niet hoeven te verlaten als ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen.
Manuela Pérez wacht zittend in de schaduw op het terras van de enige bar in Pescueza. Het is naast zijn huis, gelegen op het centrale plein van deze kleine gemeente in de provincie Cáceres. Vijf meter bij haar vandaan staat net een kleine elektrische auto geparkeerd. Zelfs hij beweegt zich langzaam met behulp van zijn rollator en stapt op de passagiersstoel. Het is zijn dagelijkse routine om enkele maanden naar het dagcentrum te reizen, toen hij ontdekte dat een voertuig niet hoeft te worden gevuld met benzine om het te laten werken. Degene die haar elke ochtend ophaalt, wordt elke 72 uur opgeladen met elektriciteit. "Op 91-jarige leeftijd heb ik deze uitvinding ontdekt", zegt hij met een verlegen glimlach terwijl hij het plein van deze stad met 168 geregistreerde inwoners achter zich laat.
Van hen is meer dan de helft ouder dan 65 jaar. Velen zijn rond de 80 en de oudste vrouw is bijna 100. Hun dagen verstrijken in een stad die gewend is in anonimiteit te leven. Van tijd tot tijd verheft het echter zijn stem omdat het het toneel is van merkwaardige initiatieven zoals het Festivalino, bekend als het 'kleinste muziekfestival ter wereld' dat in het voorjaar duizenden jonge mensen trekt.
Het nieuwste idee dat het levenslicht heeft gezien en al resultaten heeft opgeleverd, heet 'Stay with us'. Het is een project dat verschillende acties omvat op het gebied van toegankelijkheid en burgerdiensten met als doel de bewoners aan te moedigen de plek waar ze altijd hebben gewoond niet te verlaten.
Bekend om curieuze initiatieven zoals de Festivalino, ontwikkelt hij sinds 2011 het programma 'Blijf bij ons'
Dit programma is zeven jaar geleden ontwikkeld door de burgemeester van Pescueza, José Vicente Granado Granado. Hij licht zijn belangrijkste doelstellingen toe. Meest gericht op ouderen. "We wilden breken met de traditionele manier om voor onze ouderen te zorgen en dat hun laatste fase niet zou worden doorgebracht in een residentie ver van hun stad, maar in hun eigen huis, in de straten, op hun levenslange plein", legt hij uit. kwalificerend dat het dichtstbijzijnde verpleeghuis in Portage is, negen kilometer verderop. Er zijn twee andere gelegen op 20 en 23, respectievelijk in Ceclavín en Coria.
Met dit pand gingen de burgemeester en de vereniging 'Vrienden van Pescueza' op zoek naar mogelijkheden om in de behoeften van ouderen te voorzien zonder hun land te verlaten. «Het is een ingewikkeld probleem om op te lossen, er zijn mensen van 90 jaar oud en hun kinderen wonen in Cáceres, Madrid of Barcelona. Ze willen hun huizen niet verlaten, maar ze hebben ook niet de fysieke capaciteit om voor zichzelf te zorgen”, voegt José Vicente toe, die zinspeelt op 2011.
In de stad Cáceres zijn er bewakingssystemen op afstand in huizen, een elektrische auto die ouderen vervoert en leuningen in de straten om vallen te voorkomen.
Voor hem was dat jaar cruciaal, aangezien hij met hulp van de Junta de Extremadura de deuren van het dagcentrum opende. Maar dat was niet genoeg. «We zoeken naar een manier om het traditionele model van zorgcentra te veranderen. We wilden niet dat ouderen daar acht tot negen uur blijven zitten zonder zich te verplaatsen."
Vandaag kunnen ze zeggen dat ze het hebben bereikt. Ze hebben een hele stad omgetoverd tot een buitenverblijf voor ouderen. "We hebben nooit overwogen om een centrum te maken dat miljoenen euro's zou kosten, zoals dat in sommige steden is gebeurd", bekent José Vicente. In feite waren de belangrijkste acties gericht op toegankelijkheid en nieuwe technologieën.
Elke ochtend haalt een elektrische auto drie ouderen op om ze naar het dagcentrum te brengen. Gekleurd, zwart en wit zie je het door de straten van de gemeente circuleren. “Sommige assistenten van het wooncentrum redden het wel. Als ze naar de dokter moeten, nemen we ze ook mee”, zegt María Ángeles Santano terwijl ze voor de deur van het huis van een van de gebruikers parkeert.
Het voertuig werd tweedehands gekocht door de vereniging 'Amigos de Pescueza', een groep waartoe 110 leden behoren en die het grootste 'bedrijf' van de stad is geworden. Er zijn tien mensen aangenomen en die zetten zich allemaal in voor thuiszorg en ouderenzorg.
Na de elektrische auto kwam het geavanceerde systeem voor bewaking op afstand, dat in vijf huizen in de stad is geïnstalleerd. Daarin hangen camera's waarvan de beelden op een computer in het dagcentrum te zien zijn. Als de ouderlingen het alarm activeren, komen de assistenten in actie. "Het kost ons minder dan een minuut om bij een huis te komen", benadrukken ze.
De nieuwste innovatie van Pescueza is het aanbrengen van leuningen in de straten die leiden naar de drukste plekken: de huisartsenpraktijk, het dagcentrum en de kerk. Daarnaast zijn ze ook te zien op wegen met een slechtere bereikbaarheid.
Dit initiatief is goedgekeurd door het Bureau voor Technische Toegankelijkheid van Extremadura, dat samenwerkt met de Provinciale Raad van Cáceres na vergaderingen met de Vereniging voor Zorg en Sociale Integratie van Personen met een Lichamelijke Handicap van Extremadura (Apamex) en de Algemene Directie Architectuur van de Raad.
Voor Apamex is het een "goede praktijk en een model dat moet worden gevolgd door veel gemeenten in Spanje waar de orografie complex is". Ze stellen dat "het nodig is om te zoeken naar oplossingen om de bereikbaarheid te verbeteren in urbanisaties die niet aan alle regelgeving voldoen". Jesús Gumiel, de voorzitter, benadrukt de originaliteit van het project. «Ik ken geen enkele burgemeester die dit verzoek in Spanje heeft gedaan om leuningen in hun steden te plaatsen. Ook toegankelijkheid is iets dat vergeten wordt. In Portugal heb ik het gezien ».
Op dezelfde manier verdedigt hij het belang van dit soort acties om de bevolking op het platteland te fixeren, iets waar ook José Vicente Granado het mee eens is. Hij verzekert dat er oudere mensen zijn die in traditionele woningen zaten en zijn teruggekeerd naar hun stad. «Mensen die van plan waren te vertrekken, zijn gebleven. Ze zijn niet meer bang voor eenzaamheid”, voegt hij eraan toe.
Het initiatief heeft gediend om zuurstof te geven aan een stad die gevaarlijk dicht bij ontvolking stond. Tot 2007 waren de prognoses niet erg hoopvol. De stad werd geconfronteerd met een 17-jarige geboortedroogte. Vandaag werken er verschillende gezinnen aan het 'Blijf bij ons'-project en zijn er de afgelopen tien jaar 13 kinderen geboren." (bron: alvaro rubio, 15 juli 2018, https://www.hoy.es/prov-caceres/pescueza-pueblo-facil-20180715003328-ntvo.html)
Reacties