Verne en Cantinflas
Het motief om dit boek te lezen was nogal vergezocht. Ik zag op RTVE een film over Cantinflas, zag in de beschrijving dat het om een Mexicaan ging die een rol in Jules Verne's boekverfilming "moest" krijgen en dus keek ik naar de film. Een bijzondere film en een bijzonder figuur> Het gaat om een Mexicaanse cabaretier en professional waar entertainment het beste bij hem past en die in Zuid Amerika, of in ieder geval in Latijns Amerika, en vooral in Mexico dus zeer bekend, en na de verfilming wereld beroemd wordt. Precies over dat precieze moment dat de producer van MGM (meen ik) Cantinflas alias Mario Fortino Alfonso Moreno Reyes (en dan, andersom) alle zinnen zet om Cantinflas voor Around de world in Eighty days te strikken, het geen aan het einde van de film dus gaat lukken. [Verne heeft Cantinflas natuurlijk nooit gekend]
Een Mexicaan voor een rol bij de verfilming van een boek van Verne leek me nogal vreemd, en in de film wordt niet duidelijk waarom dit personage zo belangrijk is voor die rol.
Dus besloot in het boek van Verne zelf te lezen. Ik denk dat de meeste lezers, in ieder geval de wat oudere lezers zich zeker de film herinneren, waar het Trick Fixs in ieder geval nog in mijn geheugen gegrift staat.
Het boek had ik zeker weten nooit gelezen. En dat viel me allerzins niet tegen. Het is een heel eenvoudig verhaal, dat wel bekend is, zeker in grote lijnen, maar waar de finale toch bij mij weggezakt was. Behoudens natuurlijk dat hij - Fileas Fogg - zijn weddenschap zou winnen.
Maar ik heb nooit zo stil gestaan bij de invulling en focus van het boek. Verne is fransman, en wordt als ik Wikipedia en het bredere internet mag geloven, gezien als de vader van de science fiction. Logisch dan denk ik nu dat ik zijn boeken nooit heb gelezen, want science fiction lag me nooit.
Nu ik met een project over de toekomst bezig ben, leek me dat een extra motief om toch dit boek te gaan lezen. De toekomst speelt natuurlijk een rol in het boek [en komt ook expliciet aan de orde, "he was thinking, too, of the future"], maar ook de cultuur en cultuurverschillen. Dat Engelsen graag een weddenschap sluiten bijvoorbeeld. Maar het gaat ook over hoe die toekomst verandert en Amerika is het laatste continent of land dat Fogg bezoekt, en dat is in het boek de nieuwe wereld: "the difficulty was, how to traverse... which lay between Japan and the new world."
Fogg is duidelijk een Engelsman en dat Verne die als hoofdpersoon kiest past ook bij het verhaal, en kan als tekenend gezien worden. De Engelsman heeft een doel voor ogen, maar verliest de menselijke kant niet uit het zicht, wanneer Passepartour gehiolpen moet worden. En dan is er de politieagent die de wereldreiziger op de voet volgt omdat deze [onterecht] overtuigd is van zijn schuld.
BIj begin van het lezen moest ik me eerst dat beeld van Cantinflas zien te verduisteren, en al lezende krijgt Jean Passepartout een eigen gezicht. Dat is gewoon als Fransman en zelfs als Parijzenaar. Het werd me niet duidelijk waarom voor de film een Mexicaan nodig was. maar ook hier gaat het om cultuurverschillen tussen Fransen en Engelsen. Dat Verne voor Passepartout had gekozen als tegenspeler heeft wel zo zijn motieven.
Je kan het boek ook gewoon als reisverhaal lezen, en dan is de passage in India het meest kenmerkend. Ook hier zit nog een cultuurelement, want Aouda, een jonge Indiase vrouw, moet worden gered gedurende de reis en wordt uiteindelijk (meer) dan een metgezel in het avontuur.
Reacties