Over Heterodox Economics. Een interview met...

 Het mooie van taal is vaak dat wat je zegt en uitdrukt in woorden, maar de helft van het verhaal kan zijn. in het geval van heterodox gaat de aandacht gelijk uit naar de andere kant: de "orthodoxen". En de schrijvers van een dergelijke boek hebben direct het gelijk aan hun zijde, want de anderen moeten verdedigen dat ze wel of niet orthodox zouden zijn.

Heterodox economics is hoe dan ook een waardevol boek vooral voor diegenen die professionals, economen willen volgen in hun professie en ideevorming en wat hun visie is.

In mijn geval was ik vooral op zoek naar het gedachtegoed van een Nederlanse econoom in het college: Esther-Mirjam Sent.

"Hoogleraar economie aan de Radboud universiteit sinds 2004." Ze is ook naast haar functie als senator, lid van de KNAW, een prestigieus gezelschap van wetenschappers die op een bepaalde manier hun sporen verdiend hebben, en onderscheidend een elitestatus ontvangen. Ze heeft haar promotie gedaan in de VS (Stanford), en haar onderzoeksinteresses gaan uit naar: gedragseconomie, experimentele economie, geschiedenis en filosofie van de economie en economisch beleid. Als Senator kan het haast niet anders.

Sent vertelt in hetzelfde interview openlijk dat ze economie is gaan studeren, als basis om de politiek in te gaan, als een soort familie-traditie. Ze kwam er al snel achter dat economie te abstract was en te ver van de praktijk stond.

Ze vraagt zich openlijk en retorisch uit waar de arrogantie (zie ook het boek van Meester over arrogantie in het algemeen in de wetenschap) en hoe economen tot authoriteit worden bevorderd, en zo... vertelt ze kwam ze tot de additionele focus op geschiedenis en filosofie van de economie. Inmiddels is economie meer pluraistisch geworden en kan ze haar poltieke werk en economie beter combineren en waarderen / relateren.

Sent heeft de oliecrisis voor ogen als belangrijk probleem uit haar tijd en ze hoopte die periode van stagflatie beter te begrijpen door economie te gaan studeren. Ze kwam vast te zitten bij een traditionele econoom die haar promotie begeleidde en door het contact bij een vriend (Philip Mirowski, Parijs Notre Dame) werden haar ogen en mogelijkheden geopend. Kenneth Arrow stapte in om naar Mirowski haar PhD te ondersteunen. ze begon vervolgens een academische ccarriere bij de Notre Dame in een professor-renewal-tenure proces en ging op in de publish or persih cultuur en dacht niet meer aan politiek, tot 2011, toen ze opeens tot senator werd gekozen.

Haar onderzoek naarl "alternatieve economie" kwam via Stanford door studei van wetenschapssociologie, en door economen als economische agenten te modelleren. De sociaologie leert je naast de individuele econooom ook naar de economen als groep te kijken. Het groepsproces. Ze volgde het representative agents model en de invloed van Herbert Simon die bounded rationality onderzocht. Dat gaat o.a. over hoe we zoeken en over het gebruik van heuristics en over het gevaar van post-hoc rationalisaties (net zoals bij interviews, zoals voor dit boek HE). Haar promotie onderzoek was al alternatief en ze kreeg Kenneth Arrow's hulp om anders dan de traditionele PhD-promoties een eigen pad te volgen. [daar begint dus heterodox economics, durven afwijken van de groep van peers..]

Haar eoconomieafdeling in NL / RU heeft als label, economics "plus". Net als Notre Dame is RU katholiek van oorsprong en die invloed bv op rechtvaardigheid is nog steeds terug te vinden en studenten stimuleert om critisch te (blijven) denken.

Sent ziet zichzelf overigens niet als heterodox economist (en vindt dit trouwens een zwak punt dat HE zich buiten het speelveld positioneren), en houdt de traditie vast, waar  - Colander, Holt en Rosser in 2004 - mainstream (zoals ze zich zelf ziet) afzet tegenover de Neoklassieken als orthodoxen. De eerste zoeken de grenzen van de economisch denken en vernieuwing.

I see “mainstream” economics as encompassing behavioural economics, experimental economics, Institutional economics, evolutionary economics, computational approaches, feminist economics, neuro-economics, and at present it is not clear in which direction it is heading, and you can see the glass as half full or half empty. The “half empty” would be, well, behavioural economics is neoclassical economics plus, with a twist but still very neoclassical; you can say New Institutional Economics is neoclassical economics with a little bit of institutional flavour, but I much prefer to see the glass half full with possibilities of redesigning the core of economics through a collaboration among these various mainstream perspectives.

John davis meent daarnaast dat Heterodox Economics een vloeiend begrip is. Afhankelijk van het tijdvlak en tijdgeest.

De problemen die Sent ziet met mainstream economics is te weinig pluralisme en zou meer rekening moeten houden met onzekerheid, meerdere dimensies en verschillende perspectieven.

Haar doel om bij te dragen als econoom: onderzoek naar bounded rationality, vooroordelen (preconceptions) bv bij sekse. In het geval van beleid is ze zelf critisch op istituten zoals het CPB die via modellen doorberekeningen maakt, maar die "2allemaal" gebaseerd zijn op zeer betwijfelbare aannames. Zij wil dus hier op aandringen dat modellen niet de werkelijkheid vertegenworodigen en dat we een breder perspectief moeten toepassen bij beleidsvraagstukken.

Haar bijdrage in beleidsvragen is om niet puur van enkelvoudige CPB-voorspellingen uit te gaan, maar ook deze pluralistisch te benaderen en andere sources erbij te betrekken en Narrative (Economics?) toe te voegen: wat betekent dit voor discriminatie of ongelijkheid? 

Ze zoek wel degelijk invloed in haar functie als politicus en invloed op de economieuitoefening door deze meer diverser te maken in ieder geval qua perspectieven.

Funding blijft moeilijk. In haar vakgroep heeft ze een hoogleraar die door sociologisch onderzoek naar arbeidsverhoudingen een grote funding heeft otnvangen. Maar eenvoudig is het niet. POlitiek helpt bij het vinden van geld. Visibiliteit. De Nederlandse politiek is erg frugal dus ze heeft al senator maar drie medewerkers en geen budget voor reasearch.

Over onderwijzen (Motto RU: veranderen van perspectief) versus onderzoeken: Indeed, teaching is much more rewarding than research as teaching is instant and research takes long, with rejections and criticisms. Kennis is niet meer zo belangrijk, creativiteit wel. Kritisch denken is het ultime doel van onderwijs. Het Duitse Bildung is eveneens belangrijk.

Het interview sluit af met deze stelling, The notable economist McCloskey referred to economics

as poetry. What do you think about that?

I think of economics as a social phenomenon, a narrative, playing a role in society. I have a hard time envisioning a societal impact of poetry. Thinking of economics as poetry would in my opinion not help the position of economics; it would limit what economics does too much. By limiting I mean that I don’t see power in poetry; I don’t see money in poetry. Perhaps my picture of poetry is too limited and because of that I have a hard time seeing economics as poetry. I miss the power, the politics, the authority, the influence, the sociological perspective when economics is associated with poetry.

... wordt vervolgd.