Vijf versnellingen

"Je moet wat meer schakelen." Dat advies kreeg ik jaren geleden op een cursus en dat is me altijd bij gebleven: schakelen tussen de verschillende activiteiten op een dag, maar ook het schakelen van toon wanneer je een boodschap wilt overbrengen. Wanneer je steeds maar in de zelfde versnelling zit loop je het risico dat je je doel voorbij rijdt. 

En dan opeens is er in 2015 - voor mij twintig jaar later - een boek dat precies daar op doorborduurt. niet zo zeer het schakelen staat centraal in 5 Gears, maar de verschillende snelheden die je gebruikt wanneer je je houding aanpast aan je omgeving.

5 Gears is een boek van twee ondernemers Jeremie Kubicek en Steve Cockram en ik had er ondanks dat het al vijf jaar op de markt is nog niet eerder van gehoord.

Hoe "werkt" het? Conform de metafoor is het leven een continue schakelen tussen activiteiten en momenten, waarin je een andere houding aanneemt tegenover de dingen die je doet. In een moment van alleen zijn kan dat zijn hard werken aan iets als een programma of gewoon lezen van een boek. De schrijvers dachten na over dit concept aan de hand van problemen die ze in hun werk tegen kwamen. Het eerste hoofdstuk van het boek heet dan ook: driving too fast. Een titel die veelzeggend is en waar je zelf over door kan denken in de metafoor, bijvoorbeeld dat je uit de bocht vliegt, of zoals een subtitel in het hoofdstuk luidt: running people over...

Hard rijden kan wanneer je snel op je doel af gaat, maar soms moet je gas terug nemen, wanneer er iemand aan je bureau staat die een simpele vraag stelt. Te hard rijden en je rijdt je doel voorbij. De versnellingen die de auteurs hanteren zijn mogelijk voor ieder anders in te passen of aan te passen. Maar toch zit er wel een duidelijke logica achter.

De hoogste versnelling, vijf, is voor het doen van geconcentreerde specifieke activiteiten. Je kan misschien wel uren achter elkaar bezig zijn met een project of een programma, maar er komt een moment dat je de taak los moet laten. Wanneer je thuis komt en nog met je hoofd ergens anders bent, dan ben je vergeten terug te schakelen. Dit is een van de bevindingen van het model. In de vijfde versnelling is het dus goed vertoeven om dingen gedaan te krijgen, maar het heeft ook nadelen. Je verliest het oog voor dingen die interessant zouden zijn, maar omdat je te hard rijdt mis je de kans om er op te reageren. Je laat kansen voorbij gaan.
De vierde versnelling is die waarin managers leven: continue taken die zich afwisselen en waar je korte tijd aandacht aan geeft, het multitasken systeem. In het boek refereert men aan een studie van psycholoog Jarrod Spencer die de menselijke geest met een computer vergelijkt en waar aan het einde van de dag de files gesloten moeten worden bij het afsluiten. In de vierde versnelling kan je vele nieuwe taken opstarten, maar wanneer je al deze open laat kan je in de problemen komen.
De derde versnelling is voor het sociale leven tussen de activiteiten, het contact met anderen gedurende de lunch of met familie aan tafel. het gaat hier niet om je eigen interesses, maar juist ook om die van anderen. Daar moet je dan wel voor open staan en de bijdrage van dit model is dat je bewust terugschakelt, naar deze versnelling.
De tweede versnelling is die waar het relationele aspect meer op persoonlijke vlak afspeelt en minder in een sociale context, dus bijvoorbeeld in twee-gesprekken. Het gaat om het ontwikkelen van een diepere relatie. Dat kan alleen wanneer je telefoon uit staat. [De smartphone is trouwens typische een instrument dat in de vierde versnelling werkt, volgens de auteurs].
De eerste versnelling is bedoeld om op te laden en dat kan voor iedereen een andere activiteit zijn.  het lezen van een boek of het lopen in het park...
En dan is er - natuurlijk - de achteruit, want anders zou de metafoor niet af zijn. De achteruit is om terug te schakelen, niet alleen qua versnelling maar juist ook qua richting. Toegeven dat je een fout gemaakt hebt bijvoorbeeld. Een moment van nederigheid waarin je jezelf tot verantwoording roept. En spijt betuigt waar nodig.

Een ijzersterke metafoor, die meen ik wel open moet staan voor een persoonlijke invulling. Voor mij is het vooral de kunst om te schakelen, en daar bewust voor te zijn. Elke situatie vraagt om een andere benadering.

--
2016/04/zet-eens-een-andere-pet-op