Econoshock

"Om heel eerlijk te zijn, ik heb een grondige hekel aan beleggingsboeken. Ik zou er nooit een kopen, laat staan er een schrijven."

Die zin is bijzonder. Waarover straks meer. Econoshock is een aardig boek. Ik las het net, maar het kwam uit in 2008, te midden van de economische / financiële crisis. Dat is wel bijzonder. De auteur Geert Noels, rondde met de publicatie van het boek ook een tijdspanne af, waarin hij zijn oude baan opgaf en als vermogensbeheerder een start maakte. Zijn club is nu succesvol, naar ik aanneem van de vele professionals die daar op de website staan en dus werken.

Positief aan het boek vind ik de grote informatiedichtheid. Econoshock is een verzamelnaam geworden voor zes economische schokken die de wereldeconomie zullen treffen, en volgens de schrijver, ons leven zullen veranderen. Het gaat om de demografische schok, het nieuwe zwaartepunt in het Oosten, informatie- en communicatietechnologie, het einde van fossiele brandstoffen, het nieuwe kapitalisme en als laatste de schok van de groene economie.

Over al deze onderwerpen krijgt de lezer veel informatie, die als een soort kennisverrijking tot de lezer komt. Deze is op veel van de onderwerpen minder onderlegd en krijgt dus inzicht in de thema's van peak oil, de vergrijzing en wat dat nu precies betekent - zoals dat ouderen minder consumeren en wat dat tot gevolg kan hebben op velerlei gebieden - de grondstoffenbehoefte van China en waar dat toe zal leiden als ook de problemen die de toekomstige watervoorziening zal opleveren. De een zal wat meer kennis hebben van deze problematiek dan de ander, maar de informatie in het boek wordt dermate gestructureerd dat er een geloofwaardig verhaal staat: al deze thema's zullen schokbewegingen geven.

In het nieuwe kapitalisme komt de rol van de centrale bankier Allen Greenspan aan de orde en hier lezen we hoe deze te lang de rente laag heeft gehouden, een conclusie die bijna iedereen deelt en die ook in een aantal andere boeken (recent over geschreven) terugkeert. "Financiële paniek is van alle tijden," schrijft de auteur en zet zijn betoog uiteen met metaforische beelden, zoals over Greenspan (Saint or Sucker, of zelfs pyromaan) en hedgefunds zijn als "piraten op de financiële snelweg," en derivaten zijn als "massavernietigingswapens."

Wat deze schokt betreft heeft de auteur zeker gelijk gehad, maar voor wat betreft de andere schikken zoals de vergrijzing (demografie) is het niet helemaal duidelijk wat nu precies de schok is.
Natuurlijk zou je kunnen zeggen dat er een aardverschuiving komt, door de vergrijzing, maar zijn het ook tektonische platen die tegen elkaar botsen en die nog decennia te voelen zijn?

De auteur relativeert dit met de parallel die deze schokken hebben met een "schok" als de industriële revolutie waar menigeen tot op de dag van vandaag nog discussieert over de exacte startdatum. Maar de schokken zullen doorwerken in vijf lagen van de economische orde: de onderneming, de maatschappij, de overheid, de economie en de beleggingen. Ook blijkt uit dit tweede deel van het boek dat in gaat op de gevolgen dat deze schokken meebewegen op innovatie of infrastructuurgolven.

Zo ver is het boek een inhoudelijk betoog, een soort van waarschuwing, maar ook een geruststelling dat wanneer je maar over zaken nadenkt zoals de auteur al een deel van de oplossing voor mogelijke problemen vindt.
Over die inhoud, kan men dan nog van mening verschillen, maar de vorm - de beeldende bewijsvoering dat deze zes schokken uw leven zullen veranderen, is wat mijn aandacht vooral trok:

Ik heb namelijk weinig boeken gezien waar zoveel beeldend materiaal in te vinden was. En ik vroeg me af wat daar de functie van was. Naast de vele grafieken, en tabellen die zaken levendig maken en verhelderen, zijn er gewone kleurenfoto's in het boek opgenomen. Wanneer de auteur de opkomt van de BRIC-landen bespreekt bijvoorbeeld staat er een foto met het achterwerk van een Braziliaanse volleybalspeelster, met op de text van haar bikini, "Brasil."
Dat ziet er leuk uit, maar... Why?

Het laatste hoofdstuk van deel twee heeft als titel, beleggers en de nieuwe economische orde, en bespreekt hoe beleggers zich met deze informatie kunnen voorbereiden. De eerste zin is die van de eerste zin van deze bijdrage:

Om heel eerlijk te zijn, ik heb een grondige hekel aan beleggingsboeken. Ik zou er nooit een kopen, laat staan er een schrijven.

Beleggers zijn dus de doelgroep van dit boek. Op zich is dat prima, maar waarom mag dit geen naam hebben? Er zijn duizenden boeken over beleggen en uniek aan dit boek is dat het bijna niet over beleggen gaat, maar over hoe de wereld zou kunnen veranderen.

Ik denk dat dat dit boek de belegger niet leert vissen, om ook een metafoor te gebruiken, maar de belegger krijgt hier vis op een presenteer blaadje. Die inhoud past dan ook met de stap die de schrijver heeft gemaakt in zijn professionele ontwikkeling, als vermogensbeheerder zoekt hij klanten. Mensen die erop vertrouwen dat iemand weet waar hij het over heeft als het gaat om beleggen.

Zelf  hoor ik als belegger dus niet bij die doelgroep, want ik denk liever zelf na. Ik geloof niet zozeer dat er precies zes schokken zijn. En ik geloof ook niet zo in die energietransitie die anderen dan weer zo belangrijk vinden. En ik vraag me af of de schok (vier) van het nieuwe kapitalisme  nu wel of niet afgelopen is met de crisis van 2008. Velen denken ook hier weer dat er een nieuwe crisis komt die nog veel erger wordt, puur omdat de schuldenberg veel groter is.

Nederlanders hoorde ik vandaag op het nieuws, zoeken bijzonder veel informatie over ziekten op het internet, veel meer dan anderen landen. Een arts vertelde hierover, "Ik vraag tegenwoordig aan de patiënt wat hij zelf al gelezen heeft op het internet, dan geef ik alleen nog maar een second opinion." Daar moest ik aan denken terwijl ik dit boek samenvat. Meer inhoudelijk kennis is voor veel mensen een antwoord op onzekerheid. Maar wat je dan links laat liggen is het gevoel. Rationele kennis, is maar een manier om onzekerheid tegemoet te treden. Beleggen gaat natuurlijk veel verder dan dat. In die zin heeft de schrijver gelijk. Dit is geen boek over beleggen...

Dus denk ik toen de uitgever het manuscript zag deze toevoegde: dit is een prima verhaal, maar hier gaan wel wel wat foto's aan toevoegen.

--

2018/07/donut-economie