Acht jaar onschuldig vast
Nou ja, onschuldig...
Ik zag dit boek op de luchthaven liggen, vaya coincidencia, want toen ik nog niet zo lang aan het bloggen was, schreef ik over deze case. Het is namelijk een zaak vol van cultuur en verandering, en ook wel (mis)management.
Nu stop ik met dit verhaal, want inmiddels heb ik een wat concretere focus, maar ik wil de blogcase toch wel even afmaken, nu dit boek er ligt. Er is nog een tweede boek dat ingaat op de rol van het Nederlandse rechtssysteem, product van dezelfde rechtszaak, maar dat ligt verder van me af.
- - -
Zelf ben ik nooit in militaire dienst geweest. Laat ik daar mee beginnen. En ik zal er meteen bij zeggen dat die keuze destijds nog een heel verhaal omvat waar ik hier niet op in zal gaan. Maar ik begin ermee omdat het de toon zet. Een militair in Nederland is namelijk niet te vergelijken met een militair in Argentinië. Dat cultuurelement - essentieel in deze zaak - zal iedereen wel begrijpen.
In het boek "acht jaar onschuldig vast," schrijft Julio Poch "zijn verhaal," en ik las de inleiding op het vliegveld. Daar schrijft hij in twee, drie pagina's inleidende woorden over de dictatuur en over de rol van militairen en over de ontmoeting in de gevangenis met zijn laatste baas, generaal Videla, die opgesloten zit voor oorlogsmisdaden. De handelingen van het militaire regime is een thema dat veel Argentijnen maar niet los kunnen laten, gegeven de actualiteit van de moeders en grootmoeders die tot op de dag van vandaag nog op een plein in Buenos Aires demonstreren, ook daarover een kleine paragraaf in de inleiding. Militairen in Argentinië zijn niet te vergelijken met militairen in Nederland. Ik vond de inleiding te summier en concludeerde dat het verhaal van Julio Poch ook maar een kant van het verhaal zou geven en niet alles. En dus kocht ik het boek niet. Ik zag niet in de inleiding, wat ik denk dat zijn totale onschuld zou bewijzen. Ik las dus niet het volgende:
Ik heb ook een fout gemaakt. Toen ik in (1988) in Nederland kwam en voor Transavia ging werken heb ik nagelaten om vanaf het allereerste moment een statement te geven waarin ik de militaire acties van de junta radicaal veroordeeld heb. Ik had zowel toen als aan tafel bij elk informeel gesprek, over Argentinië, dan wel over Zorreguieta moeten zeggen, dat het verschrikkelijk is wat gebeurd is en ik - ook al heb ik een militaire opleiding gevolgd - hier nooit achter heb gestaan, laat staan deel aan genomen heb. Ik ben piloot geweest van een- en tweezits vliegtuigen en mijn doel was steeds (buitenlandse) jachtoperaties, bijvoorbeeld tegen Chile of later in de Falklandsoorlog... Ik heb nooit deel gehad aan burgeroperaties... Ik heb ook tegenover mijn kinderen altijd de dictatuur verworpen.
Zoiets. Maar fris in mijn geheugen ligt nog de uitspraak van zijn dochter, dat haar vader zei dat er twee kanten aan het dictatoriale verhaal zaten.
Cultuur begint bij imago en in de beginjaren van Transavia maakte sommige collega's grapjes over deze piloot, in de vorm van: "vliegt Julio, kijk dan uit dat je niet uit het vliegtuig wordt gekieperd."
Later kwam natuurlijk Maxima in Nederland en haar vader Zorreguieta en daarmee vloog de Argentijnse militaire dictatuur onze volkscultuur binnen (samen met de tango, Adios Nonino). Daar hadden we al kennis mee gemaakt en menigeen kent de mythe dat de ex-baas van Julio Poch, generaal Videla in de kleedkamer van het Nederlands elftal kwam (in 1978) en de voetballers liet weten dat ze vooral niet moesten winnen, want anders... Je zou denken dat deze case, dertig jaar later als een soort van revanche kwam tegen die militairen, nu in de persoon van Poch.
Nu. Eenmaal weer thuis van de vlucht, kon ik de zaak toch niet naast me neerleggen en dat heeft er natuurlijk mee te maken dat ik ook destijds te snel oordeelde in mijn eerste blog in 2009. In 2012 kwam toen het bericht dat hij toch onschuldig was en dat hij alleen maar had zitten bluffen (pochen) en toen was de kous wel af voor mij. Het was stom om zoiets te doen, en het feit dat hij onschuldig was veranderde voor mij niet zoveel. Al zie ik nu pas, bij het teruglezen van die post in 2009, dat je niet te snel moet oordelen, en zeker niet iemand te snel moet ver-oordelen.
Maar is hij dus helemaal onschuldig, zoals hij in zijn boektitel aangeeft? Dat geloof ik toch niet. Ik heb de zaak opnieuw gevolgd en onder andere een groot deel van het pleidooi van advocaat Gerardo Ibáñez (GI) gevolgd.
Daaruit blijkt dat de Engelse taal een belangrijk element is in deze zaak. Wanneer Poch terugkomt vanuit Argentinië en door ca. zeven nieuwsbronnen op Schiphol wordt verwelkomt, zegt hij dat hij de persconferentie in het Engels wil doen. Hij heeft al acht jaar weinig Nederlands gesproken en dat heeft zijn vaardigheid in onze taal niet verbeterd "zullen we maar zeggen." De verslaggevers stemmen toe dat dit geen enkel probleem is. Alleen advocaat Geert Jan Knoops mag aan het eind "In het Nederlands graag," een verklaring toevoegen.
Waarom het Engels?
Julio Poch heeft in de VS gewoond en uit het pleidooi komt naar voren dat zijn Engels veel beter was dan dat van de Nederlandse piloten. "Zo is er in het Engels," geen onderscheid tussen jullie en jij. Het is allemaal YOU. Dat onderscheid is belangrijk omdat de Nederlandse piloten Julio's woorden verkeerd hadden geïnterpreteerd op het etentje in Balie, wanneer zij dachten dat in plaats van "jullie Argentijnen" de doodsvluchten hadden begaan, "jij als Argentijn," aan deze vluchten had meegedaan.
Misverstand twee was dat de verklaring van "Tim Weert" zou gaan om perceptie: deze had nooit expliciet gehoord dat Julio zei dat hij de vluchten had uitgevoerd, - de advocaat gebruikt in zijn verklaring de vergelijking dat iemand een piloot ziet, dat deze een kamer binnenkomt, in plaats van dat hij hoort dat iemand zegt dat deze de kamer inkwam. Zien is iets anders dan de perceptie hebben dat hij de kamer ingekomen moet zijn, zonder dat hij het zelf gezien heeft. Aldus de advocaat.
Wanneer in een video-verhoor met vertaling - GI aan deze getuige vraagt, heb je Julio horen zeggen dat hij heeft gezegd dat hij dit gedaan heeft, dan komt deze getuige met een warrig verhaal van "zoals u het nu zegt...niet..."
Voor dat moment in het pleidooi heeft de advocaat dan al deze getuigen gedesaccrediteerd door te stellen dat ze gedronken hadden en Poch niet, want die moest later nog vliegen. Oeps. En ander saillant detail geeft de advocaat van een botsing eerder in Bali wanneer Tim Weert hoort dat hij terug moet naar Nederland van de Wet-Lease-operatie, terwijl Julio Poch met minder dienstjaren mag blijven. Jaloezie dus. Poch, zo leert de uiteenzetting van GI is een voortreffelijke piloot die met (nagenoeg) cum laude zijn opleiding heeft afgemaakt.
Ik denk op dit moment nog even terug aan de meningenfabriek van Pauw en Witteman van destijds, waarin de piloten aan tafel schoven. Heeft iemand toen de vraag gesteld of er gedronken werd en waarom er in het Engels gesproken werd?
Dat ik een fout maak om een verhaal zomaar te geloven, dan wel te snel te oordelen in een blog, dat is tot daar aan toe. Maar dat je een verklaring geeft en daarin vasthoudt terwijl je niet zeker bent van je zaak, dat is toch wel anders. Niet voor niets dat de piloten psychologische hulp hebben gekregen. Typisch Nederlands trouwens.
Maar zijn deze piloten schuldig aan het acht jaar durend proces voordat er een definitief vonnis geveld kan worden? Zij dachten aan hun "five minutes of fame" op TV zegt de advocaat en iedereen wist dat deze ene piloot een fantast was, voegt hij er aan toe.
Hoe de rest van de details deze zaak zijn, is voor deze analyse niet meer van belang. Welke Nederlands-Argentijnse kwesties nog meespeelden, of de affaire Zorreguieta nog een rol speelde, bij mij gaat het om de vraag of Poch helemaal onschuldig is.
Wederom uit het pleidooi blijkt van wel: Julio Poch heeft nooit meegedaan aan de vluchten en die conclusie is unaniem van drie rechters, iets dat geen andere verdachte lukt. Het bewijsmateriaal - de vluchtdagboeken die Poch thuis had liggen blijken de belangrijkste troef. Maar ook dit was al bekend in 2011/2012.
Dat GI de verdediging van Poch concentreert op de Engelse taal, is een geniale zet, al was dit natuurlijk niet nodig, want Poch was altijd onschuldig, maar - zo voegt de advocaat toe, in Argentinië is dit blijkbaar anders. "Hier [in Buenos Aires] geldt blijkbaar dat iemand schuldig is, tot het tegendeel is bewezen. Op het internet lees ik nog dat de openbare aanklager destijds vertelde dat ze een heel archief hadden opgebouwd van Poch over zijn betrokkenheid en dat de verklaring van de piloten uit Nederland alleen maar hun verdenkingen versterkte. Een argument dat totaal niet op waarheid beruste.
Er is echter meer dan de Engelse taal. Een getraind militair is iemand die opereert in de technische taal. Bij militairen is er geen grijs, maar enkel zwart en wit. Een order moet je uitvoeren, ook als Videla je baas is. Maar in Nederland - of je nu Engels spreekt of vloeiend Nederlands, een militaire betrokkenheid bij het regime van een dictator, roept vragen op. Welke taal je dan ook spreekt, voor alle duidelijkheid moet je voorkomen dat je in een westers land, en zeker in een land als Nederland dat met de meningenfabriek van Pauw en Witteman ethiek belangrijk is, je geen ruimte voor ambiguïteiten mag open laten.
En zo denk ik dus nu niet anders dan in 2009, dat Poch wel degelijk schuldig is. Niet juridisch schuldig, maar wel schuldig in de zin van naïef. Hoe naïef kan je zijn om te denken dat je als militair en als piloot niet de verdenking over je afroept dat je mogelijk betrokken ben geweest bij de militaire dictatuur. [En dat er dan ook nog eens dertig jaar later een Macrojuicio gestart wordt in Buenos Aires tegen piloten van de ESMA waar tientallen piloten worden opgeroepen. De goed Engelssprekende Poch blijft toch altijd een Argentijn. En komt jaren na zijn emigratie toch nog met de cultuur van zijn geboorteland in aanraking].
Daarbij helpt geen enkele vaardigheid in Engels, maar eerder een inburgeringscursus Nederlands, omdat dit een Nederlands-Argentijnse discussie is, die door Zorreguieta binnenkwam in onze cultuur. In Duitsland zou het geen issue geweest zijn. Maar in Nederland natuurlijk wel. Wij moeten als Nederlandse dominees het kwaad in de wereld veroordelen, waaronder de Dictatuur in Argentinië. Dat zit in ons bloed. Die taal (en cultuur) heeft Poch blijkbaar nooit begrepen.
En het feit dat de persconferentie in het Engels moest, is niet zomaar omdat hij na acht jaar minder Nederlands sprak. Nee die keuze voor het Engels is symbolisch voor deze hele case. Om zijn totale onschuld aan te tonen. Behalve dan voor zijn (misschien gespeelde) politieke naïviteit. Naief is synoniem voor onschuldig. In het Spaans, ingenuo, in het Engels: naive.
(Ook) In die zin is Julio Poch dus onschuldig. Hij had ooit een grote mond (een typische "bocón," zoals ze dat hier zeggen), maar meer was het niet. Case Closed. Weliswaar niet voor de Hollandse piloten. Die komen nu achter een ander cultuurfenomeen en dat is dat van een Argentijn die onterecht beschuldigd is, en het daar (ook al "kan hij vergeven") niet bij laat. Een Argentijn, en zeker die met een militaire achtergrond, wil je denk ik niet als vijand hebben...
--
2012/04/pochen
Ik zag dit boek op de luchthaven liggen, vaya coincidencia, want toen ik nog niet zo lang aan het bloggen was, schreef ik over deze case. Het is namelijk een zaak vol van cultuur en verandering, en ook wel (mis)management.
Nu stop ik met dit verhaal, want inmiddels heb ik een wat concretere focus, maar ik wil de blogcase toch wel even afmaken, nu dit boek er ligt. Er is nog een tweede boek dat ingaat op de rol van het Nederlandse rechtssysteem, product van dezelfde rechtszaak, maar dat ligt verder van me af.
- - -In het boek "acht jaar onschuldig vast," schrijft Julio Poch "zijn verhaal," en ik las de inleiding op het vliegveld. Daar schrijft hij in twee, drie pagina's inleidende woorden over de dictatuur en over de rol van militairen en over de ontmoeting in de gevangenis met zijn laatste baas, generaal Videla, die opgesloten zit voor oorlogsmisdaden. De handelingen van het militaire regime is een thema dat veel Argentijnen maar niet los kunnen laten, gegeven de actualiteit van de moeders en grootmoeders die tot op de dag van vandaag nog op een plein in Buenos Aires demonstreren, ook daarover een kleine paragraaf in de inleiding. Militairen in Argentinië zijn niet te vergelijken met militairen in Nederland. Ik vond de inleiding te summier en concludeerde dat het verhaal van Julio Poch ook maar een kant van het verhaal zou geven en niet alles. En dus kocht ik het boek niet. Ik zag niet in de inleiding, wat ik denk dat zijn totale onschuld zou bewijzen. Ik las dus niet het volgende:
Ik heb ook een fout gemaakt. Toen ik in (1988) in Nederland kwam en voor Transavia ging werken heb ik nagelaten om vanaf het allereerste moment een statement te geven waarin ik de militaire acties van de junta radicaal veroordeeld heb. Ik had zowel toen als aan tafel bij elk informeel gesprek, over Argentinië, dan wel over Zorreguieta moeten zeggen, dat het verschrikkelijk is wat gebeurd is en ik - ook al heb ik een militaire opleiding gevolgd - hier nooit achter heb gestaan, laat staan deel aan genomen heb. Ik ben piloot geweest van een- en tweezits vliegtuigen en mijn doel was steeds (buitenlandse) jachtoperaties, bijvoorbeeld tegen Chile of later in de Falklandsoorlog... Ik heb nooit deel gehad aan burgeroperaties... Ik heb ook tegenover mijn kinderen altijd de dictatuur verworpen.
Zoiets. Maar fris in mijn geheugen ligt nog de uitspraak van zijn dochter, dat haar vader zei dat er twee kanten aan het dictatoriale verhaal zaten.
Cultuur begint bij imago en in de beginjaren van Transavia maakte sommige collega's grapjes over deze piloot, in de vorm van: "vliegt Julio, kijk dan uit dat je niet uit het vliegtuig wordt gekieperd."
Later kwam natuurlijk Maxima in Nederland en haar vader Zorreguieta en daarmee vloog de Argentijnse militaire dictatuur onze volkscultuur binnen (samen met de tango, Adios Nonino). Daar hadden we al kennis mee gemaakt en menigeen kent de mythe dat de ex-baas van Julio Poch, generaal Videla in de kleedkamer van het Nederlands elftal kwam (in 1978) en de voetballers liet weten dat ze vooral niet moesten winnen, want anders... Je zou denken dat deze case, dertig jaar later als een soort van revanche kwam tegen die militairen, nu in de persoon van Poch.
Nu. Eenmaal weer thuis van de vlucht, kon ik de zaak toch niet naast me neerleggen en dat heeft er natuurlijk mee te maken dat ik ook destijds te snel oordeelde in mijn eerste blog in 2009. In 2012 kwam toen het bericht dat hij toch onschuldig was en dat hij alleen maar had zitten bluffen (pochen) en toen was de kous wel af voor mij. Het was stom om zoiets te doen, en het feit dat hij onschuldig was veranderde voor mij niet zoveel. Al zie ik nu pas, bij het teruglezen van die post in 2009, dat je niet te snel moet oordelen, en zeker niet iemand te snel moet ver-oordelen.
Maar is hij dus helemaal onschuldig, zoals hij in zijn boektitel aangeeft? Dat geloof ik toch niet. Ik heb de zaak opnieuw gevolgd en onder andere een groot deel van het pleidooi van advocaat Gerardo Ibáñez (GI) gevolgd.
Daaruit blijkt dat de Engelse taal een belangrijk element is in deze zaak. Wanneer Poch terugkomt vanuit Argentinië en door ca. zeven nieuwsbronnen op Schiphol wordt verwelkomt, zegt hij dat hij de persconferentie in het Engels wil doen. Hij heeft al acht jaar weinig Nederlands gesproken en dat heeft zijn vaardigheid in onze taal niet verbeterd "zullen we maar zeggen." De verslaggevers stemmen toe dat dit geen enkel probleem is. Alleen advocaat Geert Jan Knoops mag aan het eind "In het Nederlands graag," een verklaring toevoegen.
Waarom het Engels?
Julio Poch heeft in de VS gewoond en uit het pleidooi komt naar voren dat zijn Engels veel beter was dan dat van de Nederlandse piloten. "Zo is er in het Engels," geen onderscheid tussen jullie en jij. Het is allemaal YOU. Dat onderscheid is belangrijk omdat de Nederlandse piloten Julio's woorden verkeerd hadden geïnterpreteerd op het etentje in Balie, wanneer zij dachten dat in plaats van "jullie Argentijnen" de doodsvluchten hadden begaan, "jij als Argentijn," aan deze vluchten had meegedaan.
Misverstand twee was dat de verklaring van "Tim Weert" zou gaan om perceptie: deze had nooit expliciet gehoord dat Julio zei dat hij de vluchten had uitgevoerd, - de advocaat gebruikt in zijn verklaring de vergelijking dat iemand een piloot ziet, dat deze een kamer binnenkomt, in plaats van dat hij hoort dat iemand zegt dat deze de kamer inkwam. Zien is iets anders dan de perceptie hebben dat hij de kamer ingekomen moet zijn, zonder dat hij het zelf gezien heeft. Aldus de advocaat.
Wanneer in een video-verhoor met vertaling - GI aan deze getuige vraagt, heb je Julio horen zeggen dat hij heeft gezegd dat hij dit gedaan heeft, dan komt deze getuige met een warrig verhaal van "zoals u het nu zegt...niet..."
Voor dat moment in het pleidooi heeft de advocaat dan al deze getuigen gedesaccrediteerd door te stellen dat ze gedronken hadden en Poch niet, want die moest later nog vliegen. Oeps. En ander saillant detail geeft de advocaat van een botsing eerder in Bali wanneer Tim Weert hoort dat hij terug moet naar Nederland van de Wet-Lease-operatie, terwijl Julio Poch met minder dienstjaren mag blijven. Jaloezie dus. Poch, zo leert de uiteenzetting van GI is een voortreffelijke piloot die met (nagenoeg) cum laude zijn opleiding heeft afgemaakt.
Ik denk op dit moment nog even terug aan de meningenfabriek van Pauw en Witteman van destijds, waarin de piloten aan tafel schoven. Heeft iemand toen de vraag gesteld of er gedronken werd en waarom er in het Engels gesproken werd?
Dat ik een fout maak om een verhaal zomaar te geloven, dan wel te snel te oordelen in een blog, dat is tot daar aan toe. Maar dat je een verklaring geeft en daarin vasthoudt terwijl je niet zeker bent van je zaak, dat is toch wel anders. Niet voor niets dat de piloten psychologische hulp hebben gekregen. Typisch Nederlands trouwens.
Maar zijn deze piloten schuldig aan het acht jaar durend proces voordat er een definitief vonnis geveld kan worden? Zij dachten aan hun "five minutes of fame" op TV zegt de advocaat en iedereen wist dat deze ene piloot een fantast was, voegt hij er aan toe.
Hoe de rest van de details deze zaak zijn, is voor deze analyse niet meer van belang. Welke Nederlands-Argentijnse kwesties nog meespeelden, of de affaire Zorreguieta nog een rol speelde, bij mij gaat het om de vraag of Poch helemaal onschuldig is.
Wederom uit het pleidooi blijkt van wel: Julio Poch heeft nooit meegedaan aan de vluchten en die conclusie is unaniem van drie rechters, iets dat geen andere verdachte lukt. Het bewijsmateriaal - de vluchtdagboeken die Poch thuis had liggen blijken de belangrijkste troef. Maar ook dit was al bekend in 2011/2012.
Dat GI de verdediging van Poch concentreert op de Engelse taal, is een geniale zet, al was dit natuurlijk niet nodig, want Poch was altijd onschuldig, maar - zo voegt de advocaat toe, in Argentinië is dit blijkbaar anders. "Hier [in Buenos Aires] geldt blijkbaar dat iemand schuldig is, tot het tegendeel is bewezen. Op het internet lees ik nog dat de openbare aanklager destijds vertelde dat ze een heel archief hadden opgebouwd van Poch over zijn betrokkenheid en dat de verklaring van de piloten uit Nederland alleen maar hun verdenkingen versterkte. Een argument dat totaal niet op waarheid beruste.
Er is echter meer dan de Engelse taal. Een getraind militair is iemand die opereert in de technische taal. Bij militairen is er geen grijs, maar enkel zwart en wit. Een order moet je uitvoeren, ook als Videla je baas is. Maar in Nederland - of je nu Engels spreekt of vloeiend Nederlands, een militaire betrokkenheid bij het regime van een dictator, roept vragen op. Welke taal je dan ook spreekt, voor alle duidelijkheid moet je voorkomen dat je in een westers land, en zeker in een land als Nederland dat met de meningenfabriek van Pauw en Witteman ethiek belangrijk is, je geen ruimte voor ambiguïteiten mag open laten.
En zo denk ik dus nu niet anders dan in 2009, dat Poch wel degelijk schuldig is. Niet juridisch schuldig, maar wel schuldig in de zin van naïef. Hoe naïef kan je zijn om te denken dat je als militair en als piloot niet de verdenking over je afroept dat je mogelijk betrokken ben geweest bij de militaire dictatuur. [En dat er dan ook nog eens dertig jaar later een Macrojuicio gestart wordt in Buenos Aires tegen piloten van de ESMA waar tientallen piloten worden opgeroepen. De goed Engelssprekende Poch blijft toch altijd een Argentijn. En komt jaren na zijn emigratie toch nog met de cultuur van zijn geboorteland in aanraking].
Daarbij helpt geen enkele vaardigheid in Engels, maar eerder een inburgeringscursus Nederlands, omdat dit een Nederlands-Argentijnse discussie is, die door Zorreguieta binnenkwam in onze cultuur. In Duitsland zou het geen issue geweest zijn. Maar in Nederland natuurlijk wel. Wij moeten als Nederlandse dominees het kwaad in de wereld veroordelen, waaronder de Dictatuur in Argentinië. Dat zit in ons bloed. Die taal (en cultuur) heeft Poch blijkbaar nooit begrepen.
En het feit dat de persconferentie in het Engels moest, is niet zomaar omdat hij na acht jaar minder Nederlands sprak. Nee die keuze voor het Engels is symbolisch voor deze hele case. Om zijn totale onschuld aan te tonen. Behalve dan voor zijn (misschien gespeelde) politieke naïviteit. Naief is synoniem voor onschuldig. In het Spaans, ingenuo, in het Engels: naive.
(Ook) In die zin is Julio Poch dus onschuldig. Hij had ooit een grote mond (een typische "bocón," zoals ze dat hier zeggen), maar meer was het niet. Case Closed. Weliswaar niet voor de Hollandse piloten. Die komen nu achter een ander cultuurfenomeen en dat is dat van een Argentijn die onterecht beschuldigd is, en het daar (ook al "kan hij vergeven") niet bij laat. Een Argentijn, en zeker die met een militaire achtergrond, wil je denk ik niet als vijand hebben...
--
2012/04/pochen
Reacties