Keynes versus Hayek

De Britse journalist Nicholas Wapshott zet in dit boek uit 2011 twee economen tegenover elkaar en doet dat tegenover de achtergrond van de crisis van 2008 en die van begin jaren dertig. Beide economen hebben een schare aan volgelingen, maar het is nog niet zo duidelijk in welke situatie je het beste voor welke theorie kan kiezen. Dat Keynes vandaag de dag nog zoveel aanhangers kent is op zich wel opmerkelijk, want de kern van zijn gedachtegoed werd voor de tweede wereldoorlog en tijdens de eerste ontwikkeld, te midden van een grote crisis. Onze eigen premier Rutte kwam in het zwartst van de crisis met een op Keynes gebaseerde stelling, die destijds nogal wat stof deed opwaaien, "Wees niet zo negatief, koop toch eens een nieuwe auto." of woorden van dat allure. Een dergelijke gedachte was puur Keynesiaans.

Er is de nodige kritiek op het boek door economen die vinden dat zijn inhoudelijke kennis tekort schiet. Maar ik kan me geen beter boek voorstellen dat de geschiedenis van de economie zo effectief kan terugbrengen tot twee stellingen van twee economen en twee economische scholen: de Oostenrijkse / monetaire school van Hayek, tegenover de Keynesiaanse school uit Groot-Brittannië. Beide landen spelen een zeer grote culturele rol dat het boek extra charme geven voor cultuurliefhebbers. Want de "Oostenrijkers," konden wel Engels lezen, maar de Engelsen namen niet de moeite om de Duitse literatuur te doorgronden. De leermeester van Hayek Ludwig von Mises, sprak slecht Engels en daarom kon Hayek met de hulp van een tegenstanders van Keynes in London uit de school van LSE zich ontwikkelen tot een fervent opponent van de grote denker en intellectueel Keynes.

Keynes versus Hayek, die bij de vertaling de ondertitel , "de schok die de moderne economie heeft gedefinieerd," meekreeg begint met het bovengenoemde verhaal van de crisis in 2008 en waar toenmalige president Bush geneigd was het gedachtegoed van Friedrich Hayek te verlaten en voor Keynesiaans oplossingen te kiezen.

Het boek is nog actueel ook, want ook nu zie je dat Trump met het gedachtegoed van beide grootmeesters aan het stoeien is; minder overheid en regels (Hayek) maar wel meer stimuleren (Keynes).

Veel nieuwe producten en systemen blijken vaak geïnspireerd te zijn op het gedachtegoed van oude meesters, zoals het systeem van LTCM die op de theorieën van Nobelprijswinnaars was gebaseerd, of:
To use John Maynard Keynes's phrase, the market participants who in recent years bet trillions on these new efficient-market-inspired financial products were “slaves to some defunct economist” (bron: economist, slave to some defunct economist).

Of de dichotomie tussen "Keynes" en "Hayek" echt zo essentieel is (geweest) is maar de vraag. Het is in ieder geval een knap stukje journalistiek dat inhoudelijk een geschiedenis van de economie geeft waar menig economiestudent nog wat aan heeft.

De vraag is dan natuurlijk, hoe eindigt dit gevecht? Dat antwoord is wat teleurstellend, omdat de journalist hier zelf geen stelling neemt, maar zich beroept op ook weer, ja wel een econoom: niet de minste, John Kenneth Galbraith, die vindt dat Keynes uit conservatieve principes handelde en teveel bezorgd was op het systeem, terwijl het misschien beter was om die werkloosheid maar voor lief te nemen met de schade die het het kapitalistische systeem zou kunnen aandoen, i.p.v. van zich te beroepen van het werkelijke (kapitalistische?) principe zoal Keynes deed. En dus lijkt Hayek als de winnaar uit de bus te komen. Of toch niet helemaal, want de laatste regels stelt dan: als het kapitalistische systeem in elkaar stort, dan gebeurt dat onder een luide proost van diegenen die hun overwinning over personen zoals Keynes vieren.

Een andere manier om naar de controverse tussen beide te kijken is via google/trends, dan is er maar een winnaar:

--
2013/11/de-familie-keynes-uit-cambridge
2014/02/het-cultuurprobleem-van-de-globale... (Hayek)