Land van aankomst
Iemand schrijft een non-fictie bestseller (een boek, of artikel dat grote indruk maakt en precies op het juist moment over het juiste onderwerp schrijft) en bouwt daarmee een schuld op, om de bestseller ook te verantwoorden. Paul Scheffer, auteur van het artikel het multiculturele drama lost de belofte zeven jaar later in met een encyclopedisch werk over migratiestromen, maar met als echt focus de integratie in "het land van aankomst." De titel uit 2007 is mooi gekozen en verwijst naar een verderop in het boek besproken initiatief van een schrijver, E. du Perron die het boek land van herkomst schreef. Ook een soort bestseller, die een verandering in het denken over het koloniale leven teweegbracht.
Bij het lezen van het boek voel en denk ik allerlei dingen, waaronder dat ik als een verdachte in de gevangenis ondervraagt wordt en het verhoor duurt zo lang dat ik me uiteindelijk schuldig wil verklaren om er maar vanaf te zijn. De volledigheid van het boek doet af en toe pijn, terwijl mijn misdaad als toekijker naar het multiculturele drama zo onschuldig leek.
In 2000 blogte ik nog niet, in 2007 inmiddels wel, maar toen was mijn focus wel al op het brede van cultuur gericht, maar het onderwerp van de migratie en integratie vond ik nog te ver weg staan. En nog steeds in feite. Want denken en schrijven over cultuurverschillen is één, maar denken over migratie en integratie vraagt wel heel wat meer commitment. En kennis van zaken.
In die zin is het boek een zware kost. Want het verplicht je een standpunt in te nemen in het debat, van cultuurrelativisme dan wel multiculturalisme. En wat je als burger nu moet doen. Er is veel te doen, maar er is ook een hoop onmacht. In die zin is het boek zo ongeveer het tegengestelde van een bestseller: het heeft geen eenvoudige boodschap, het verhaal is niet te simplificeren en zonder nuance kom je niet bij de eindstreep. Ja de conclusie is ongeveer hetzelfde als toen in 2000: zoals het nu gaat, gaat het fout. We moeten eerst orde op zaken zetten voordat we meer culturen binnenlaten.
Ik merk bij het lezen van boeken waar ik passie voor heb en waar ik commitment aan wil geven. Bij dit boek en bij dit onderwerp merk ik dat het iets is voor een groep wetenschappers, politici, waar ik ver van af sta. Mijn grote vraag is: wie wil zich hier verantwoordelijk voor voelen, of verantwoordelijkheid voor dragen? En speelt het thema van het multiculturele drama nog of heeft iedereen zich inmiddels ingegraven in een positie?
Wanneer je de inhoud toch als een bestseller wil omvormen dan blijven een paar thema's over: migratie is van alle tijden, Amerika is er groot door geworden, In Europa kwam er opeens een verzorgingsstaat, en Europa is als koloniale macht misschien wel de aanstichter geweest van het immigratievuur, in ieder geval van de stromingen van de laatste decennia. En de combinatie verzorgingsstaat, vergrijzing en massale immigratie leidt tot een drama. Dat was in 2000 zo, en zo is het nog steeds. Maar daar kan je nu ook nog de gigantische schuldenberg aan toevoegen. De import van armoede gaat dat probleem voor de toekomst niet oplossen.
Toch sprak het boek dat allerlei nuances zoekt, me wel aan, puur door de hoeveelheid van inzichten die het biedt. Tal van antropologen passeren de revue, al is er altijd nog wel een wiens thema overgeslagen werd. Zoals iemand (ik meen Leo Lucassen) die stelt dat migraties over de eeuwen heen tot convergentie en divergentieprocessen leiden. We zitten volgens hem nogsteeds in een divergentietijdperk. En soms vertelt Scheffer de helft van het verhaal, zoals over Mari le Pen die destijds als parlementariër vond dat ze anders over Algerije moesten denken, maar hij zegt er niet bij dat toen Le Pen met ervaring als officier uit Algerije terugkwam een hele andere mening had. Opgedaan. Ook die toevoeging komt van Leo Lucassen, net als de constatering dat er geen Gouden Eeuw was geweest zonder massale migratie.
Vele voorbeelden van migraties, zoals die in de VS laten zien dat wat we nu beleven niet zo uniek is. Maar niet altijd ben ik het met de stellingen eens, bijvoorbeeld wanneer Scheffer zegt dat de integratie van de Ieren in de VS te vergelijken is met die van de Moslims bij ons. Het marginale verschil tussen katholiek en protestant staat in geen verhouding tussen de Islam en de Christelijke tradities van nu.
Ook leerzaam was de vermijdingscultuur in Nederland. Dat tolerantie gemaskerde onverschilligheid was, was wel bekend, maar echt het vermijden en de voorbeelden daarvan waren nieuw. Nederlanders willen compromissen sluiten, ja bekend, maar ook: ze vermijden het conflict.
De diverse Europese varianten passeren ook. Frankrijk, Duitsland en Engeland. En ook een hoofdstuk over de Islam ontbreekt niet. Wel valt misschien het gemis aan statistieken op. Want dat de Islam niet een gezicht heeft, zou ik wat meer onderbouwt willen zien. En wel conflict heeft de Islam nu precies dat Europa binnengedragen wordt met de massale immigratie?
Veel impliciete kennis of meningen die ik had worden hier met expliciete voorbeelden bevestigd. Zo kende ik de uitdrukking niet: we are here because you where there. Maar het idee natuurlijk wel. Ook aardig is de mening dat de literaire wereld zich - in het verlengde van de vermijdcultuur - zich niet met het onderwerp immigratie en integratie heeft beziggehouden. Schrijvers vermijden het onderwerp ook? Zelf denk ik dan aan het voorbeeld van Youp van 't Hek, die nog nooit het wordt moslim of Islam in zijn conferences heeft opgenomen.
En wat nu? Voor mij als blogger over MCenV staat dit onderwerp niet alleen te ver van me af, maar is het ook te groot. Een stukje van dat debat- gericht op het thema economische integratie - begrijp ik wel, denk zoals immigratielanden zoals Canada en Australië: zet criteria op voor immigranten, en neem geen genoegen met willekeur zoals die er nu is. Maar een uitgesproken mening heb ik niet en ook niet na het lezen.
Als Nederlandse emigrant herken ik me niet in de immigratieproblematiek. Ik breng wel een eigen cultuur mee, en moet daarvan wat opgeven en integratie kost moeite - ook al ben ik Europeaan in een Europees land, geen echte vreemde. Maar de immigratie die problemen veroorzaakt is de massale (culturele) migratie, en niet de individuele migratie.
In 2007 stonden we aan de vooravond van de crisis, die deze migratieproblematiek overigens verergerd heeft. Maar ondanks dat het probleem blijft en misschien wel toeneemt, heeft het boek weinig invloed op het proces. Ontegenzeggelijk is de auteur betrokken bij het onderwerp, dat wel. Maar het is wel een intellectuele boodschap. Intellectueel, maar niet precies wetenschappelijk. Daarvoor vergelijk ik het boek met dat van een echte wetenschapper en zie dat deze - de eerder genoemde sociaal historicus - veel van de claims van Scheffer (maar ook van vijf andere schrijvers en denkers over het onderwerp immigratie) ontkracht. Hij doet dat in zijn boek winnaars en verliezers en de claims die hij onderzoekt zijn: bedreigen moslims Europa, vormt de massale integratie een bedreiging voor Nederland, Is de integratie in Nederland mislukt, komt dit door / ligt de schuld bij de linkse kerk, is het cultuurrelativisme de oorzaak en als laatste, heeft het inderdaad geen zin om de migratie van nu te vergelijken met historische migraties omdat nu alles anders is?
De inhoudelijke antwoorden laat ik hier achterwege behalve een detail wat Lucassen de ethische revolutie noemt die verantwoordelijk is voor het politiek correcte denken, een periode die gestopt werd door de affaire Salman Rushdie die ruimte gaf voor de opkomst van meer vrijere gedachten zoals die van vooral Pim Fortuyn. Maar alle claims ontkracht de wetenschapper, met o.a. statistieken uit het CBS, dat is een algemeen punt van zwakte ook bij het verhaal van Scheffer. Het enige punt waar hij stelt dat de huidige situatie anders is dan die van vroeger is het thema van de verzorgingsstaat. Ja die was er vroeger niet, en dat maakt het nu extra moeilijk.
Als laatste. Is het inderdaad zo dat de Nederlandse literatuur over het onderwerp migratie nauwelijks bestaat, anders dan die van de migranten zelf (zoals de reis van de lege flessen)? Ik kan dat (ook) niet beoordelen. Maar vond toevallig wel een repliek op de boodschap van Scheffer, door AG.
--
2016/04/schizofrenie-als-multicultureel-bijproduct
Bij het lezen van het boek voel en denk ik allerlei dingen, waaronder dat ik als een verdachte in de gevangenis ondervraagt wordt en het verhoor duurt zo lang dat ik me uiteindelijk schuldig wil verklaren om er maar vanaf te zijn. De volledigheid van het boek doet af en toe pijn, terwijl mijn misdaad als toekijker naar het multiculturele drama zo onschuldig leek.
In 2000 blogte ik nog niet, in 2007 inmiddels wel, maar toen was mijn focus wel al op het brede van cultuur gericht, maar het onderwerp van de migratie en integratie vond ik nog te ver weg staan. En nog steeds in feite. Want denken en schrijven over cultuurverschillen is één, maar denken over migratie en integratie vraagt wel heel wat meer commitment. En kennis van zaken.
In die zin is het boek een zware kost. Want het verplicht je een standpunt in te nemen in het debat, van cultuurrelativisme dan wel multiculturalisme. En wat je als burger nu moet doen. Er is veel te doen, maar er is ook een hoop onmacht. In die zin is het boek zo ongeveer het tegengestelde van een bestseller: het heeft geen eenvoudige boodschap, het verhaal is niet te simplificeren en zonder nuance kom je niet bij de eindstreep. Ja de conclusie is ongeveer hetzelfde als toen in 2000: zoals het nu gaat, gaat het fout. We moeten eerst orde op zaken zetten voordat we meer culturen binnenlaten.
Ik merk bij het lezen van boeken waar ik passie voor heb en waar ik commitment aan wil geven. Bij dit boek en bij dit onderwerp merk ik dat het iets is voor een groep wetenschappers, politici, waar ik ver van af sta. Mijn grote vraag is: wie wil zich hier verantwoordelijk voor voelen, of verantwoordelijkheid voor dragen? En speelt het thema van het multiculturele drama nog of heeft iedereen zich inmiddels ingegraven in een positie?
Wanneer je de inhoud toch als een bestseller wil omvormen dan blijven een paar thema's over: migratie is van alle tijden, Amerika is er groot door geworden, In Europa kwam er opeens een verzorgingsstaat, en Europa is als koloniale macht misschien wel de aanstichter geweest van het immigratievuur, in ieder geval van de stromingen van de laatste decennia. En de combinatie verzorgingsstaat, vergrijzing en massale immigratie leidt tot een drama. Dat was in 2000 zo, en zo is het nog steeds. Maar daar kan je nu ook nog de gigantische schuldenberg aan toevoegen. De import van armoede gaat dat probleem voor de toekomst niet oplossen.
Toch sprak het boek dat allerlei nuances zoekt, me wel aan, puur door de hoeveelheid van inzichten die het biedt. Tal van antropologen passeren de revue, al is er altijd nog wel een wiens thema overgeslagen werd. Zoals iemand (ik meen Leo Lucassen) die stelt dat migraties over de eeuwen heen tot convergentie en divergentieprocessen leiden. We zitten volgens hem nogsteeds in een divergentietijdperk. En soms vertelt Scheffer de helft van het verhaal, zoals over Mari le Pen die destijds als parlementariër vond dat ze anders over Algerije moesten denken, maar hij zegt er niet bij dat toen Le Pen met ervaring als officier uit Algerije terugkwam een hele andere mening had. Opgedaan. Ook die toevoeging komt van Leo Lucassen, net als de constatering dat er geen Gouden Eeuw was geweest zonder massale migratie.
Vele voorbeelden van migraties, zoals die in de VS laten zien dat wat we nu beleven niet zo uniek is. Maar niet altijd ben ik het met de stellingen eens, bijvoorbeeld wanneer Scheffer zegt dat de integratie van de Ieren in de VS te vergelijken is met die van de Moslims bij ons. Het marginale verschil tussen katholiek en protestant staat in geen verhouding tussen de Islam en de Christelijke tradities van nu.
Ook leerzaam was de vermijdingscultuur in Nederland. Dat tolerantie gemaskerde onverschilligheid was, was wel bekend, maar echt het vermijden en de voorbeelden daarvan waren nieuw. Nederlanders willen compromissen sluiten, ja bekend, maar ook: ze vermijden het conflict.
De diverse Europese varianten passeren ook. Frankrijk, Duitsland en Engeland. En ook een hoofdstuk over de Islam ontbreekt niet. Wel valt misschien het gemis aan statistieken op. Want dat de Islam niet een gezicht heeft, zou ik wat meer onderbouwt willen zien. En wel conflict heeft de Islam nu precies dat Europa binnengedragen wordt met de massale immigratie?
Veel impliciete kennis of meningen die ik had worden hier met expliciete voorbeelden bevestigd. Zo kende ik de uitdrukking niet: we are here because you where there. Maar het idee natuurlijk wel. Ook aardig is de mening dat de literaire wereld zich - in het verlengde van de vermijdcultuur - zich niet met het onderwerp immigratie en integratie heeft beziggehouden. Schrijvers vermijden het onderwerp ook? Zelf denk ik dan aan het voorbeeld van Youp van 't Hek, die nog nooit het wordt moslim of Islam in zijn conferences heeft opgenomen.
En wat nu? Voor mij als blogger over MCenV staat dit onderwerp niet alleen te ver van me af, maar is het ook te groot. Een stukje van dat debat- gericht op het thema economische integratie - begrijp ik wel, denk zoals immigratielanden zoals Canada en Australië: zet criteria op voor immigranten, en neem geen genoegen met willekeur zoals die er nu is. Maar een uitgesproken mening heb ik niet en ook niet na het lezen.
Als Nederlandse emigrant herken ik me niet in de immigratieproblematiek. Ik breng wel een eigen cultuur mee, en moet daarvan wat opgeven en integratie kost moeite - ook al ben ik Europeaan in een Europees land, geen echte vreemde. Maar de immigratie die problemen veroorzaakt is de massale (culturele) migratie, en niet de individuele migratie.
In 2007 stonden we aan de vooravond van de crisis, die deze migratieproblematiek overigens verergerd heeft. Maar ondanks dat het probleem blijft en misschien wel toeneemt, heeft het boek weinig invloed op het proces. Ontegenzeggelijk is de auteur betrokken bij het onderwerp, dat wel. Maar het is wel een intellectuele boodschap. Intellectueel, maar niet precies wetenschappelijk. Daarvoor vergelijk ik het boek met dat van een echte wetenschapper en zie dat deze - de eerder genoemde sociaal historicus - veel van de claims van Scheffer (maar ook van vijf andere schrijvers en denkers over het onderwerp immigratie) ontkracht. Hij doet dat in zijn boek winnaars en verliezers en de claims die hij onderzoekt zijn: bedreigen moslims Europa, vormt de massale integratie een bedreiging voor Nederland, Is de integratie in Nederland mislukt, komt dit door / ligt de schuld bij de linkse kerk, is het cultuurrelativisme de oorzaak en als laatste, heeft het inderdaad geen zin om de migratie van nu te vergelijken met historische migraties omdat nu alles anders is?
De inhoudelijke antwoorden laat ik hier achterwege behalve een detail wat Lucassen de ethische revolutie noemt die verantwoordelijk is voor het politiek correcte denken, een periode die gestopt werd door de affaire Salman Rushdie die ruimte gaf voor de opkomst van meer vrijere gedachten zoals die van vooral Pim Fortuyn. Maar alle claims ontkracht de wetenschapper, met o.a. statistieken uit het CBS, dat is een algemeen punt van zwakte ook bij het verhaal van Scheffer. Het enige punt waar hij stelt dat de huidige situatie anders is dan die van vroeger is het thema van de verzorgingsstaat. Ja die was er vroeger niet, en dat maakt het nu extra moeilijk.
Als laatste. Is het inderdaad zo dat de Nederlandse literatuur over het onderwerp migratie nauwelijks bestaat, anders dan die van de migranten zelf (zoals de reis van de lege flessen)? Ik kan dat (ook) niet beoordelen. Maar vond toevallig wel een repliek op de boodschap van Scheffer, door AG.
--
2016/04/schizofrenie-als-multicultureel-bijproduct
Reacties