The road back to you
The road back to you (2016) is een boek van Ian Morgan Cron ("Enneagram leraar en episcopale priester") en Suzanne Stabile ("Master teacher" en ook getrouwd met een dominee, een detail dat voor het Enneagram wel belangrijk is gegeven de christelijke achtergrond) die het boek als "Een enneagram-reis naar de ontdekking van het zelf," hebben genoemd.
Ik kwam het boek tegen in blinkist en al was ik enigszins bekend met het achterliggende model, zag ik in de samenvatting toch de nodige aardige toevoegingen. Vooral de religieuze achtergrond van het model viel me op. Die oorsprong is niet helemaal duidelijk maar lijkt terug te voeren op een christelijke monnik uit de vierde eeuw - Evagrius Ponticus die ook de zeven doodzondes heeft uitgevonden.
In 1970 worden deze ideeën verder vorm gegeven door een Boliviaanse filosoof Oscar Ichazo. Een katholieke jesuit ontwikkelt het model verder en weet het te commercialiseren.
Het boek volgt de negen persoonlijkheidstyperingen van het diagram in opeenvolgende hoofdstukken die echter gegroepeerd zijn rond elke dimensie van het diagram; buik, hart en hoofd.
De eerste drie types die rond het thema Buik vallen, zijn in volgorde: 8,9 en 1.
Acht is de Baas, type 9 is de Bemiddelaar en 1 is de perfectionist. Bij al deze drie typeringen speelt boosheid als motivatie. De baas uit boosheid in het verbale of fysieke conflict. De bemiddelaar (peacemaker) is de tegenstelling van de Baas en vermijd al het conflict. Om anderen niet de irriteren onderdrukt hij zijn eigen boosheid (anxiety).
De perfectionist ziet alles of zwart of wit en deze wordt boos wanneer anderen hun verantwoordelijkheid ontlopen. Een boosheid die geïnternaliseerd wordt...
De persoonlijkheidstypes van het hart zijn types die rond het thema emotie leven en zijn achtereenvolgens; de helper of gever (2), de succesvolle werker (3) en de romanticus (4). De helper is zelfopofferend en bedienen anderen zonder rekening te houden met hun eigen gevoel. De werker haalt voldoening uit het zetten van doelen en deze te bereiken.
Deze hebben vaak problemen om de emotionele kant van hun zelf te identificeren. De romanticus zijn erg betrokken met de schoonheid en tragedies in de wereld.
Soms trekken ze zich terug in een gevoel van melancholie of zelfabsorptie.
Dat het model in paren van drie bestaat heeft een reden: elk nummer in de triad is gedreven door een emotie van het lichaam (buik, hart of hoofd) dat het intelligentie centrum genoemd wordt.
In het geval van het hoofd zijn de typeringen: onderzoeker / waarnemer (5), de loyalist (6) en de levensgenieter (7).
De onderzoeker is onafhankelijk en trots op het delen van zijn kennis en hun valkuil is de angst om van anderen afhankelijk te zijn. In hun persoonlijkheid zie je dat terug in weerloosheid en cynisme en een tendens om anderen te veroordelen.
De loyalist staan open om anderen in de commune of familie te helpen. zij voelen zich veilig met regels en orde en zoeken zekerheid. De levensgenieter, de naam zegt het al, geniet en heeft een exuberant leven en is meestal populair op feestjes. Ze zoeken vreugde en ontwijken negatieve emoties.
Zelf blijf ik af en toe een model-enthousiast vandaar deze samenvatting (met dank aan blinkist). Het aardige van een model is de volledigheid die het nastreeft in - in geval - de zoektocht naar het zelf. Want zo'n zoektocht kan toch haast niet anders plaatsvinden zonder het af-kaarten van andere wegen. Als je de weg van het hart volgt, dan kom je ergens anders terecht dan wanneer je het hoofd volgt of de buik. Een ander model gaat uit van denken, voelen, willen en doen. Zelf zou ik niet weten hoe je tot een volledige typering of uitdrukking kan komen van iemands zijn zonder eindeloze beschrijvingen. Zo'n compacte typering is alleen mogelijk adhv een model... Die schiet natuurlijk tekort, maar om snel een start te maken helpt het wel. Het grote nadeel van modellen is natuurlijk dat ze een eigen leven gaan leiden. Vooral binnen een bedrijf kan dat gebeuren. het is maar hoe serieus je het wil hebben.
-- update 28 april 2020
The Path between us, is een nieuw (2019) boek van Suzanne Stabile, dat een overzicht geeft van de negen enneagram profielen.
Ik kwam het boek tegen in blinkist en al was ik enigszins bekend met het achterliggende model, zag ik in de samenvatting toch de nodige aardige toevoegingen. Vooral de religieuze achtergrond van het model viel me op. Die oorsprong is niet helemaal duidelijk maar lijkt terug te voeren op een christelijke monnik uit de vierde eeuw - Evagrius Ponticus die ook de zeven doodzondes heeft uitgevonden.
In 1970 worden deze ideeën verder vorm gegeven door een Boliviaanse filosoof Oscar Ichazo. Een katholieke jesuit ontwikkelt het model verder en weet het te commercialiseren.
Het boek volgt de negen persoonlijkheidstyperingen van het diagram in opeenvolgende hoofdstukken die echter gegroepeerd zijn rond elke dimensie van het diagram; buik, hart en hoofd.
De eerste drie types die rond het thema Buik vallen, zijn in volgorde: 8,9 en 1.
Acht is de Baas, type 9 is de Bemiddelaar en 1 is de perfectionist. Bij al deze drie typeringen speelt boosheid als motivatie. De baas uit boosheid in het verbale of fysieke conflict. De bemiddelaar (peacemaker) is de tegenstelling van de Baas en vermijd al het conflict. Om anderen niet de irriteren onderdrukt hij zijn eigen boosheid (anxiety).
De perfectionist ziet alles of zwart of wit en deze wordt boos wanneer anderen hun verantwoordelijkheid ontlopen. Een boosheid die geïnternaliseerd wordt...
De persoonlijkheidstypes van het hart zijn types die rond het thema emotie leven en zijn achtereenvolgens; de helper of gever (2), de succesvolle werker (3) en de romanticus (4). De helper is zelfopofferend en bedienen anderen zonder rekening te houden met hun eigen gevoel. De werker haalt voldoening uit het zetten van doelen en deze te bereiken.
Deze hebben vaak problemen om de emotionele kant van hun zelf te identificeren. De romanticus zijn erg betrokken met de schoonheid en tragedies in de wereld.
Soms trekken ze zich terug in een gevoel van melancholie of zelfabsorptie.
Dat het model in paren van drie bestaat heeft een reden: elk nummer in de triad is gedreven door een emotie van het lichaam (buik, hart of hoofd) dat het intelligentie centrum genoemd wordt.
In het geval van het hoofd zijn de typeringen: onderzoeker / waarnemer (5), de loyalist (6) en de levensgenieter (7).
De onderzoeker is onafhankelijk en trots op het delen van zijn kennis en hun valkuil is de angst om van anderen afhankelijk te zijn. In hun persoonlijkheid zie je dat terug in weerloosheid en cynisme en een tendens om anderen te veroordelen.
De loyalist staan open om anderen in de commune of familie te helpen. zij voelen zich veilig met regels en orde en zoeken zekerheid. De levensgenieter, de naam zegt het al, geniet en heeft een exuberant leven en is meestal populair op feestjes. Ze zoeken vreugde en ontwijken negatieve emoties.
Wanneer je nog niet weet welk type het beste bij je past volgt er een verdere nuancering. Die zit erin dat elk nummer een relatie heeft met twee andere vleugel-nummers. Een romanticus (4) heeft de drie (Werker) en vijf (onderzoeker) als vleugels. Dus een romanticus
die als vleugel de werker heeft wil uniek zijn als romanticus maar is tevens ook competitief als een performer en wil de beste zijn.
Een andere romanticus kan meer aan de kant van de vijf zitten en deze types zijn meer gereserveerd en introvert. Zij zoeken meer tijd alleen en gaan op een meer individuele manier met emoties om dan de eersten (werkers).
Nog dieper in het model zit de notie van het stress-nummer. Een persoonlijkheidstype kan op twee manieren stress vertalen in zijn gedrag. De positieve manier, wanneer de stress van hem of haar afvalt levert een houding op die te typeren valt met een ander nummer (en dus type) uit het model, en een negatieve stressreactie levert een weer andere rolverandering op. In het geval van de perfectionist leidt dit tot levensgenietersgedrag op wanneer de stress wegvalt (op vakanties) en gedrag van de romanticus wanneer hij juist wel onder stress staat.
Wat ook niet iedereen weet waarschijnlijk is dat het enneagram een referentie maakt van elk type naar een van de zeven hoofdzondes. Dat is de bijdrage van de religieuze oorsprong van het model, neem ik aan. In het geval van de perfectionist is boosheid de hoofdzonde, voor de helper / gever is het trots.
Elk type heeft zo dus zijn schaduwkant. En kennis van deze schaduwkant, levert kennis van het zelf. Zelfkennis dus.
Wat ook helpt is de labeling van bekende personen op elk type uit het Enneagram. In het boek worden bekenden gebruikt, maar niet iedereen kent Virginia Woolf (bemiddelaar, vredestichter) echt in Nederland. Peter pan (de levensgenieter) is wel een universeel voorbeeld. Daarom zou het handig zijn om Nederlandse voorbeelden bij het model te zoeken. Die zijn op het internet wel te vinden.
 |
| bron: tiouw.nl |
-- update 28 april 2020
The Path between us, is een nieuw (2019) boek van Suzanne Stabile, dat een overzicht geeft van de negen enneagram profielen.
Reacties