Emoties in cultuur

Wie het boek "De logica van het gevoel," kent - van Arnold Cornelis - weet hoe belangrijk emoties zijn in onze cultuur. De filosoof heeft drie emoties geselecteerd als primaire drijfveren van onze cultuur. Het gaat om angst, boosheid en verdriet. Via een ingenieus systeem verbindt de schrijver deze emoties met organisatiesystemen: het natuurlijk systeem, het sociale regelsysteem en het zelfsturingssysteem of communicatieve zelfsturing. De drie systemen werken op elkaar in, maar kennen ook een bepaalde gelaagdheid. De primaire emoties van geborgenheid of veiligheid zit geworteld in het natuurlijke systeem. Wanneer dat systeem niet goed werkt ontstaat angst.

Die angst probeert men via een sociaal regelsysteem te ondervangen, maar ook dat systeem is niet perfect en een nieuwe emotie kan de bewoner ontstemmen. Boosheid is in deze filosofie duidelijk een hogere emotie. Wanneer de regels niet werken of niet rechtvaardig overkomen ontstaat boosheid. Hoe realistisch deze filosofie is wordt duidelijk wanneer we om ons heen kijken. De derde emotie ligt nog hoger in de hiƫrarchie en ontstaat wanneer het individu zich weet te bevrijden van het sociale regelsysteem. In de huidige tijd denk ik aan de ZZP'er die zijn eigen weg vindt, geholpen door een sociaal vangnet en een natuurlijke capaciteit om te overleven.


Misschien is bovenstaande interpretatie niet precies conform de theorie, maar dat men emoties zichtbaar kan maken in cultuurprocessen is wel duidelijk. Angst, boosheid en verdriet zijn elementaire emoties, maar als het gaat om cultuur is er meer.

Een van de belangrijkste emoties als het gaat om cultuurprocessen is : verlangen. Afgeleiden hiervan zijn jaloezie, afgunst of wedijver. Het zijn voornamelijk marketingprocessen waar verlangen of "verleiding" gebruikt wordt als mechanisme om onze aandacht te vragen. Dit betekent waarschijnlijk ook dat vooral bedrijven onze cultuur sturen, via producten die we wel verlangen, maar niet echt nodig hebben. De financiƫle crisis is hier ook deels op terug te leiden: we kopen producten die we verlangen, maar niet echt nodig hebben (gehad), of niet in gelijke mate met onze mogelijkheden. We verlangen meer dan we kunnen.

Ook dat is cultuur: altijd meer willen (kunnen) dan mogelijk. Per definitie is dat waar samenlevingen op gebaseerd zijn; de natuurlijke omgeving zo vormen naar ideeƫn die aanvankelijk niet mogelijk lijken. Conservatieven - als politieke stroming - zullen deze maakbaarheid of deze "pioneering" in toom willen houden via tradities (geen homohuwelijk, geen abortus, geen clonen, etc.)

Door verlangen en afgunst komt een groep in beweging; de persoonlijke motivatie van een professional heeft direct te maken met zijn buurman of de groep waar hij zich in "beweegt."

...

Andere voorbeelden waar emoties productiviteit sturen:
Emoties spelen een belangrijke rol in onze cultuur. Ten tijden van crisis zijn emoties belangrijker dan in perioden van evenwichtige groei en ontwikkeling. Moderne politici weten hiervan gebruik te maken en spelen met hun programma in op de emotie die leeft bij de bevolking.

-- april 2016
Volgens Dominique MoĆÆsi (la geopolitique de l'Ć©motion, geopolitiek van emoties) zijn er drie primaire emoties te vinden waaronder naties (cultureel gezien) te groeperen zijn, dit zijn:
  • hoop (China en India)
  • vernedering (moslimlanden)
  • angst (westerse landen)

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?