Jaarverslag 2017: Forfarmers

De business van ForFarmers verloopt zeer positief, geheel in de trend van de groei van de wereldbevolking waardoor de vraag naar dierlijke eiwitten blijft toenemen. Wel is er blijkens de SWAT-analyse een trend te signaleren van afnemende vleesconsumptie.
De schaalvergroting en professionalisering van de agrarische sector zet zich onverminderd voort.
De prijzen van diverse agriproducten lopen weer wat op, een trend die in 2016 begon. Qua focus vermeldt het verslag een iets andere opsomming van producten tov 2016, bijv. geen (focus meer) op: gewasbescherming, halffabricaten, enkelvoudige grondstoffen en speciaalvoer?

De mengvoermarkt is internationaal gezien sterk gefragmenteerd. In alle markten vindt gestaag consolidatie plaats. In Nederland hebben ForFarmers, Agrifirm en De Heus gezamenlijk een marktaandeel van ruim 60%, terwijl de overige 40% verdeeld is over circa 85 andere voerproducenten. In het
Verenigd Koninkrijk hebben de drie grootste bedrijven gezamenlijk een marktaandeel van circa 35%.
Dit zijn AB Agri, ForFarmers en Mole Valley Partners. Daarnaast zijn er ongeveer 150 kleinere spelers in de Britse markt actief. De grootste veevoerbedrijven in België (Aveve, VandenAvenne, ForFarmers) hebben samen circa 35% van de markt, die in totaal zo’n 50 spelers kent. In
andere Europese landen is sprake van meer fragmentatie, zoals in Duitsland waar Agravis, DTC, Bröring en ForFarmers belangrijke veevoerbedrijven zijn  ...

Op het retailvlak zijn er in Nederland meer regels voor pluimvee, terwijl die regels voor export minder stringent zijn. Deze export maakt (60%) van de markt uit.

De pluimveesector had te maken met uitbraken van vogelgriep en, vooral in Nederland, met de fipronil-affaire. In 2017 was in het algemeen een (licht) opwaartse trend in de prijzen voor pluimveeproducten waarneembaar.
In Duitsland worden de voederbedrijven ook steeds meer onder druk gezet om grondstoffen te gebruiken die niet genetisch gemodificeerd zijn. Deze sterke focus op duurzaamheid heeft gevolgen voor veehouders. Zo worden varkenshouders door de nieuwe Duitse mestwet, die in het eerste kwartaal van 2017 van kracht werd, verplicht om het nitraat- en fosfaatgehalte in gier/mest te verlagen
In het VK heeft men nog steeds hinder van de #Brexit perikelen.
En voor het eerst treedt het bedrijf buiten haar comfortzone door een overname van een pluimveevoerbedrijf uit Polen.

De belangrijkste grondstoffen die ForFarmers inkoopt, zijn graansoorten als mais, tarwe en gerst en plantaardige eiwitbronnen als soja-, raap- en zonnebloemschroot. ... Daarnaast vormen vezelrijke grondstoffen een belangrijke categorie. Hieronder vallen onder andere co-producten uit de zetmeelindustrie en de oliezadenverwerking, en producten die ontstaan bij de droge vermaling van granen. Andere categorieën zijn vetten en oliën en de zogeheten voer-additieven zoals aminozuren, vitamines en mineralen.

Ook heeft het bedrijf haar (eerste) App ontwikkeld voor de boeren: agroscoop, een bedrijfsmonitoringsprogramma voor de producenten.

Qua organisatie zijn er een aantal wijzigingen. Niet zo zeer in de structuur die gelijk blijft, maar in het schuiven van verantwoordelijkheden en het opnemen van nieuwe aandachtspunten t.o.v. 2016.

In het 2017 verslag spreekt men over organisatie als: HR (personeelsbeleid), Innovatie, Marketing, Communicatie, Duurzaamheid, Commercial Excellence, Corporate Affairs, Controlling/Financiën, Mergers & Acquisitions (Fusies en Overnames), IT, Investor Relations, Juridische zaken, Risico management, Health & Safety en de activiteiten van Supply Chain.
In 2016:
... HR (personeelsbeleid), Innovatie, Marketing, Communicatie, Financiën, Mergers & Acquisitions, IT, Investor Relations, Duurzaamheid, de Juridische afdeling en Supply Chain.

Ook zou de organisatie voor wat betreft de matrix-structuur nog wat scherper kunnen, nu is de COO enkel verantwoordelijk voor de Nederlandse Operatie, terwijl de andere landen geen directe vertegenwoordiging hebben in het management. Ook de aparte unit voor Duurzaamheid geeft aan dat hieromtrent nog onduidelijkheid is.

Het CRM systeem dat uitgerold was in het VK, is nu organisatie-breed ingevoerd. Tevens is er een HRM systeem (Workday) geïmplementeerd.

In 2017 heeft de afdeling Finance een Shared Service Center opgericht voor Nederland, Duitsland en België. De voorheen gedecentraliseerde activiteiten met betrekking tot boekhoudkundige processen (zoals debiteuren- en crediteurenbeheer) vinden nu plaats op één locatie, zodat er efficiënter en effectiever kan worden gewerkt.
Ook is er een medewerkersbetrokkenheid, een "pulsecheck" uitgevoerd (voor het eerst in 2016). Verder detail: 82% van de werknemers is man.

Duurzaamheid en kernwaarden. Dit viel me vorig jaar al op, en deze thema's blijven me intrigeren. Volgens ForFarmers is duurzaamheid een kernwaarde. Ik ben het daar niet mee eens, omdat duurzaamheid iets zegt over de business en niet over de organisatie. Kernwaarden hebben betrekking op de organisatie van de business: een perfect voorbeeld hiervan is de kernwaarde Partnership, dat zegt, we doen wel bepaalde zaken, maar niet (volledig) ZELF! De kernwaardes - Ambitie, duurzaamheid en partnership zijn opgenomen sinds 2014. Daarvoor was er sinds 2012 een kleine nuance in deze kernwaarden, toen richtte men zich op: ambitie, duurzaamheid en rendement (ipv partnership).

Duurzaamheid is dan ook een integraal en vanzelfsprekend onderdeel van de
bedrijfsvoering van ForFarmers. Het gaat hierbij om aspecten als de benutting van schaarse grondstoffen, de belasting van het milieu, aandacht voor mens en maatschappij en het behartigen van dierenwelzijn.

Maar hoe vertaal je dat in organisatierichtlijnen? Het feit dat ForFarmers hier zelf moeilijk uitkomt blijkt uit de aanschaf van een nieuwe persmachine:
Op allerlei fronten richten wij ons op het verminderen van het gebruik van energie bij onze productie en logistiek. Tegelijkertijd willen we de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de levering van het voer waarborgen. Dat plaatst ons nog weleens voor dilemma’s, ... Wij hebben bijvoorbeeld in de fabriek in Lochem een nieuwe persmachine geplaatst. Deze gebruikt meer energie, maar zorgt voor een betere kwaliteit voer. Dat leidt weer tot een verbeterde voederconversie en dus minder gebruik van grondstoffen en daarmee een lagere CO2 voetafdruk in de hele waardeketen.

En nu terug naar de kernwaarden: Bovenstaande analyse is dus een exercitie geweest die voornamelijk bij de CFO afgespeeld heeft, het is niet uit te leggen hoe een kernwaarde als "duurzaamheid" hier enig invloed op heeft gehad.

Het principe duurzaamheid is naast een modewoord ook een arbitrair begrip. In 2011 spreekt men over intensieve duurzaamheid: met minder milieubelasting meer produceren, onder andere een scherpere voederconversie bij varkens en pluimvee, meer liter melk per koe en hogere opbrengsten per hectare....  En ze heeft diverse KPI's op het vlak van duurzaamheid (zoals de verlaging van Fosfor).
In hetzelfde jaar 2011, nam het bedrijf een meerderheidsbelang in Sefetra dat was een organisatie die een kwaliteitsmerk had op de productie van duurzaam soja uit Brazilië en Argentinië. Wat blijkt echter, het bedrijf wordt overgenomen door een Duitse concurrent.
Als het gaat om de cultuur dan zie je in de voorgaande verslagen nog weinig nadruk op het begrip. In 2011 spreekt men van de ForFarmers cultuur typeert zich door een open en informele werkomgeving. De medewerkers werken hard, hebben hart voor de zaak en zijn loyaal, met andere woorden: de betrokkenheid is groot. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden liggen zo laag als mogelijk in de organisatie.

Dat geeft een duidelijk beeld. Het begrip duurzaamheid komt hierin niet voort. In 2012 zijn er de eerste kernwaarden: ambitie, duurzaamheid en rendement. En spreekt dan in het zelfde verslag van de nauwe relatie met economische duurzaamheid. Alleen wanneer milieuwinst hand in hand gaat met economische winst heeft duurzaam ondernemen blijvend kans van slagen. Dit betekent dat zorg voor duurzaamheid en kostenbesparing elkaar zoveel mogelijk moeten versterken (milieuwinst én economische winst) 2013.

Wat meer inzicht over de cultuur van ForFarmers zie ik op een speciale recruitment website, werkenbijforfarmers.nl: Daar staan de kernwaarden weer als volgt genoteerd:
Wij zijn ambitieus, Wij werken duurzaam, Wij zijn een betrouwbare en deskundige gesprekspartner
"...Onze cultuur is open, professioneel en ondernemend. Wij zijn trots op onze teamspirit en stimuleren de verdere ontwikkeling van onze medewerkers."

Waarom Duurzaamheid geen echte kernwaarde is, wordt zichtbaar in het taalgebruik:
Aan de toenemende vraag naar vlees, eieren en zuivelproducten zal op een duurzame manier moeten worden voldaan. De diervoerindustrie speelt een cruciale rol door voortdurend de efficiëntie van de veehouderij te verbeteren, met aandacht voor dierengezondheid en -welzijn. Duurzaamheid is daarom een integraal onderdeel van de zakelijke activiteiten van ForFarmers en een belangrijk element in de Horizon 2020-strategie.

Het werkwoord MOETEN verklapt hier de essentie. "We moeten wel," en hoe kan je nu slim inspelen op zo'n verplichting door het begrip als Kernwaarde op te nemen. Dat klinkt geloofwaardig. met dat probleem dat Duurzaamheid dus geen kernwaarde is.

.. advies over de duurzaamheidsstrategie van ForFarmers en over belangrijke trends en vraagstukken
waar rekening mee "moet" worden gehouden

Daarmee zeg ik niet dat ze het thema duurzaamheid niet serieus nemen. In tegendeel, maar door de kernwaarde neemt de geloofwaardigheid hieromtrent wel af.

Duurzaam of minder duurzaam, de koers van het aandeel is sinds de introductie verdubbeld. De markt ziet nog volop potentieel.

--
2017/03/jaarverslag-2016-forfarmers