Ondernemer en Amerikaan
Ah hum. Mag ik even uw aandacht.
Stelling een. Ondernemers zijn leugenaars
Stelling twee. Trump is gewoon een Amerikaan
Amerika is veranderd, lees ik overal in de media. Sociale media, nieuwsberichten. Zoek op een willekeurig bericht hiervan en je ziet bijvoorbeeld dit:
- The world and America have changed irreversibly under Trump. 29 apr 2025. How Trump's immigration crackdown has changed lives Image: You asked, we listened, the Trump 100 podcast is continuing every weekday at 6am He has declared a trade war on much of the world. https://news.sky.com/story/the-world-and-america-have-changed-irreversibly-under-trump-13357849
Dan heb je ook de nieuwe Trump. We zijn blijkbaar vergeten dat Trump in 2017 ook al president was. Zou er zoveel veranderd zijn?
Bij Management, Cultuur en Verandering, is het thema verandering vaak wat ondergewaardeerd. Want wat is verandering en hoe definieer je het? En wanneer begint het? Achteraf is het makkelijk praten, en dan plakken we een label op de "Renaissance," en we gaan verder. De geschiedenis heeft tijd nodig om het nieuws te verwerken.
Maar bij cultuur gaan die veranderingen niet zo snel. Daarmee kom ik op de tweede stelling. Trump is gewoon een Amerikaan. Dat Amerika niet hetzelfde is als het Amerika van de jaren zestig, zal iedereen beamen. Maar hoe benoem je dat verschil.
Wat ik zelf denk dat belangrijker is, is dat wat gelijk blijft, vaak onderbelicht blijft. We zijn gek op nieuws en nieuw, maar wat gelijk blijft krijgt geen aandacht. En dat is het merendeel van de menselijke geschiedenis. De mens verandert niet zo snel. 
Zoals ik Amerika zie, qua productiviteit en stijl, mijn stokpaardjes, dan zie ik een groot mediaconcern, een mediacircus, met marketing en profileren. Je moet je moet eigen droom zien "waar" te maken, en "ja, dat kan iedereen."
Maar marketing is nog geen waarheid, het is de kunst van het verleiden, met sexy kleding en verkoop. En (aankoop van) consumptie is niet heilig, behalve misschien in de VS. Sales is everything.
Onlangs hoorde ik iemand over influencers, dat artikel komt nog en die maakte onderscheid tussen authenticiteit en commercialiteit. Maar zelf denk ik dat dat onderscheid er niet is. Je hebt gewoon influencers die meer of minder volgers binnenhalen en dat heeft alles te maken met hun boodschap, stijl en doelgroep. Wat de een te commercieel vindt, vindt de ander te authentiek.
Het gaat tegenwoordig dus meer dan vroeger om het verhaal, het narratief en entertainment blijft in opgaande trend belangrijk. Maar wat is nog waar?
Dan kan je boos worden op Trump dat het leven minder voorspelbaar is want vandaag zeggen zijn volgers en zijn oligarchische achterban "links" of "wit" en morgen is het "rechtdoor" of "zwart." Dat met of zonder Trump het begrotingstekort blijft toenemen en dat de overheidsschuld ook niet stabiliseert past hier gewoon bij. Want, de cultuur van consumptie, overmatige consumptie - als gevolg van excessieve marketing - is als een tanker die je niet zomaar kan bijsturen. Musk - de ondernemer even in dienst van de overheid - heeft het even geprobeerd, maar we weten hoe het afliep.
Dat brengt me bij de tweede stelling. Ondernemers zijn leugenaars. Musk en Trump zijn net even de uitzondering, maar de wat kleinere of beginnende ondernemer is meestal iemand die zich professioneel gezien ver van de waarheid afhoudt. De professionals die het meeste met de waarheid van doen hebben, zijn de pure onderzoekers. De Private Investigator misschien ook nog. Advocaten staan er weer ver vanaf. Die zijn net als ondernemers, geïnteresseerd in het resultaat en effect en niet in de waarheid. Advocaten kennen als geen ander de kunst van de verleiding.
Alle ondernemers zijn leugenaars? Ja, maar, ja ehh, maar, ... ik bedoel dat relatief. Als je de doelgroep van ondernemers bekijkt als een macro-economische speler, dan zijn deze minder rationeel dan de meeste andere doelgroepen (artsen, juristen, monteurs, etc.) en moeten ze geloven in een idee dat grote kans van mislukken heeft. Daartoe zijn ze meer dan gemiddeld afhankelijk van een goede marketing en een verhaal dat niet klopt of waar is, maar wel verleidelijk. Die twee opgeteld maakt dat je de stelling wel aannemelijk kan maken. Je moet toch een beetje gek zijn als ondernemen om al dat risico te lopen?
Wat ik hier vaak nog lastig vind is de visie van de Oostenrijkse school, die ik zelf ook niet onbelangrijk vindt, en die zegt dat de individuele ondernemer door waarheidsvinding en praktische levensfilosofie tot een goede oplossing komt. Je moet dus als ondernemer gewoon beginnen en in dat begin kom je zaken tegen die zich vanzelf oplossen als ook dat je al gaande weg, je doel beter voor ogen krijgt. En de kans op succes gaande toeneemt. Maar je moet wel die eerste stap zetten!
Dat lijkt een serieuze en zelfs een lovenswaardige bezigheid, waarvoor je de ondernemer enkel maar mag toejuichen. Dat is natuurlijk ook zo. Ze nemen "risico."
Helaas zijn die grote jongens zo sterk geworden, dat de component risico nauwelijks nog bestaat. Anno 2025 krijgt een superondernemer gewoon de sleutels van de overheid, inzicht in alle staatsgeheimen en niemand geeft een kik. Dat is geen private-publieke-samenwerking, maar gewoon vals spelen.
Dat is ook een teken van de wat meer doorgewinterde ondernemers. Eerst doe je en later biedt je je excuses aan (act first apologize later). Of fake it until you make it.
In die context is Amerika, natuurlijk een belangrijke exponent. Amerikanen hebben het (kapitalistische) spel niet uitgevonden, maar wel geperfectioneerd. En dan komt er een moment dat alles, media, loze woorden en spektakel is, Waar je zou denken, wie kan ik nog vertrouwen? En in deze wereld - van ondernemers, voor ondernemers, heb je dan geen universiteit als Harvard (met "Veritas" als motto) meer nodig. De deskundigen - die ook meegezogen werden in dit spel - hebben al eerder afgedaan, politici hadden al geen groot imago als het op eerlijkheid en vertrouwen aankwam, en als het spel zo is als het is, dan mag je maar een ding hopen en dat is dat dit circus voortkomt uit een trend die al langer aan de gang is, maar die ook een dialectische reactie kan oproepen. Dat is misschien wat er nu gebeurt. De crisis waar iedereen het over heeft. Het oude werkt nog even door, maar achter de coulissen zie je al de vorm van het nieuwe. Vervolgens duurt het natuurlijk nog een tijd voordat de slinger naar de andere kant uitwijkt, maar veranderingen komen er toch een keer aan. Voorlopig zie ik die echter nog niet. Trump is wat mij betreft, meer van hetzelfde. Gewoon Amerikaanse business as usual.
--
Reacties