De tijdgeest - Maradona
In Spanje is het heel gewoon om vertaalde werken te lezen en te bekijken. Een film wordt vaak nagesynchroniseerd. Die kennis is belangrijk bij het lezen van dit boek. Het is moeilijk om dit boek, over deze biograaf, over politiek en voetbal en supporters te bespreken zonder een vooroordeel te hebben. Het gaat vooral om het voetbalspel: omdat je voor of tegen bent. Voorkeur voor Barcelona of Madrid, Manchester of Liverpool, of in dit geval Argentinië of Engeland. En dat is wat dit boek doet: het verdeelt degenen die voor Argentinië en Maradona zijn en degenen die tegen hem en hen zijn. Het is een boek met politieke, sociale en religieuze standpunten. Het eerste hoofdstuk heet 'Opstanding'. Het gaat ook over politiek, over de Falklandoorlog in 1982 en het gaat over voetbal. Hierdoor wordt het beeld van Maradona geschetst. In de inleiding van deze biografie schrijft de auteur over de tijd dat hij in een depressie terechtkomt, parallel aan wat er op dat moment met Maradona gebeurt. De betekenis van deze openbaring is belangrijker dan men aanvankelijk had kunnen vermoeden. Je kunt je afvragen waarom de biograaf zich depressief voelt nadat hij deze biografie heeft uitgelezen?
De biografie is nooit geautoriseerd door Maradona, maar dat gebeurt wel vaker. Dit werk is grondig onderzocht, maar het wordt gemakkelijk verteerd door degenen die zich afvragen: "Wie is de auteur van dit werk, wie is Jimmy Burns. Aan welke kant staat hij?"
Hij blijkt zowel Engelse als Spaanse roots te hebben en dat is het eerste probleem. Dit hangt samen met het tweede probleem dat te veel in één werk wordt gekoppeld: politiek, sociaal leven en religie.
De Argentijnse supporter zal de uitslag niet accepteren en Burns is daar in zijn inleiding vrij openhartig over. "In Engeland", schrijft hij, "zou men het geweldig vinden als een buitenlander over Charles en Diana schrijft." Maar in Argentinië zien ze dat niet zo. Ze kunnen zich verraden voelen.
Het conflict begint al bij het begin, met als ondertitel: de hand van God? Of is dat de echte titel. En is 'Het leven van Diego Maradona' de ondertitel? Is de auteur zijn achtergrond vergeten als hij verwijst naar dit doelpunt in Mexico toen Argentinië tegen Engeland speelde?
Dat Burns Spaanse roots heeft (hij is geboren in Madrid) verandert niets aan het feit dat de biografie in Zuid-Amerika niet is geaccepteerd. Spanje is evenzeer een rivaal als Engeland is voor Argentinië.
De religieuze focus maakt het ook minder geloofwaardig. Voetbal en religie vormen een stabiel koppel, maar ook een explosief koppel. Waarom is het boek gestructureerd met religieuze thema's, zoals 'opstanding', 'een kind werd geboren' en 'naar de tempel' of 'de hand van God'? Vanaf de eerste zin leert de lezer het uitgangspunt: "dit is het verhaal over een speler die dacht dat hij god was, en leed als gevolg daarvan." Die expliciete boodschap doet je afvragen. Hoe kon hij zo zeker zijn? Zou het kunnen kan ook zijn dat hij om andere redenen leed. Of wanneer werd hij god, wanneer begon hij zo te denken? Maar deze of vele andere vragen die er niet meer toe doen, het vonnis is geveld...
Het sociale, politieke en religieuze standpunt heeft het werk provocerender en minder universeel gemaakt. Je houdt van de ideeën of niet. U bevindt zich ofwel aan de Britse kant van de Falklandoorlog of aan de Argentijnse kant van dezelfde Malvinas-oorlog. Je gelooft wat hij schrijft over de Argentijnse cultuur, over hun "held" Martin Fierro over hun taal en de rol van "bedrieger", of je denkt dat het allemaal fictie is en je lacht om het zogenaamde "Fair Play" in het VK. In lijn hiermee is het mogelijk dat de echte inhoud over voetbal en de persoon van Maradona niet wordt afgeleverd. Er is interessant genoeg inhoud over Pele en Cruyff en Burns' mening over Maradona's technische kwaliteiten. Als het over het leven van Maradona gaat, bedenk dan dat dit standpunt van een buitenlandse verslaggever is. Voorlezen van een moedertaalspreker, of in het ergste geval, iemand uit Uruguay die Argentijns staatsburger is geworden.
Daarom is er ook de biografie "I'm Diego" van Daniel Arcucci en Ernesto Cherquis Bialo. Ze hebben een eenvoudige titel gebruikt; Niet God, alleen Diego.
Reacties