Het gelijk aan mijn kant

Edward De Bono heeft enorm veel boeken gepubliceerd. Het bekendste is dat van de petten-methode, maar daarvoor had hij al roem opgebouwd door het begrip lateraal denken te introduceren.

Dit boek I am Right you are wrong, kende ik nog niet. Ik kwam het tegen in de literatuuropgave van een proefschrift en werd daarmee in een bepaalde richting geframed, want het gaat niet zo zeer over zwart/wit denken, wat ik verwacht had, maar wel over een metafoor die erop lijkt: water-logica en steen-logica. De laatste is vast en onbeweeglijk. Niet flexibel, water, zegt het al, neemt alle vormen aan. Je ziet dit later terugkomen bij het begrip vloeibaarheid [...]

Het gelijk aan mijn kant gaat niet over gelijk hebben en gelijk krijgen. Maar De Bono wilde ons toen al / het boek is uit 1991 /  waarschuwen voor de oude manier van denken, en met name de valkuil van vooroordelen die ons vaker beletten om met vernieuwing om te gaan of om open te staan van nieuwe ervaringen. Deze percepties zijn erg belangrijk in dit werk. De ervaring leert, zo schrijft de psycholoog, dat we percepties, emoties, vooroordelen en belief niet kunnen veranderen door puur logisch denken.

Hij schreef het boek tijdens de opkomst van het denken over neurale netwerken en die invloed is sterk terug te vinden in het verhaal. Naast zwart-wit, goed en slecht is er bij neurale netwerken niet alleen de binaire toestand, maar ook een threshold niveau waarop de ene staat over kan gaan in de andere.

Perceptie hebben we over gelaten aan de kunstwereld. En of we daar goed aan gedaan hebben, vraagt hij retorisch...

Wat ik vooral aardig vind is de focus op humor. Humor is voor De Bono zo belangrijk omdat het op een heel andere denkwijze is gericht dan op het traditionele denken. Humor is afhankelijk van patronen, flow verwachtingen en context. Precies de ingrediƫnten die nodig zijn om goed te denken. Om anders te denken.

Maar als je dit doortrekt, kan je je ook afvragen of we met logica en juist de traditionele manier van denken niet te serieus geworden zijn?

[Dat we niet zo veel meer horen van neurale netwerken, is een ander topic...]

De Bono doet een aanval op onze cultuur door bepaalde elementen en fenomenen in een ander licht te plaatsen, zoals: taal (mooi om te communiceren, maar zwak om mee te denken. Was het niet Wittgenstein die meende dat filosofen hadden tot taak de waarheid te beschermen tegen taal?), intelligentie (mensen met een hoog iq zijn niet per sĆ© goede denkers), kritisch denken (overschat in onze cultuur), Laffer curve (anders dan de economische curve, m.i. van meer is beter, brengt ons op een dwaalspoor), probleem-oplossen (vorm van onderhoudsdenken.. progressie komt van anders denken), wiskunde (de zekerheid van een geconstrueerd systeem, krachtig binnen haar toepassingsgebied, maar dat is beperkt), ... 

-- jan 2024. De Bono schrijft aan het eind van zijn boek specifiek over water logic, dat ook uitgewerkt is tot extra boekpublicatie: Flowscapes. Op de website schrijft hij hierover:
  • "Bij de aanpak van een complex probleem is het vaak moeilijk om de vele factoren die een rol spelen in het oog te houden en helder te houden hoe deze zich tot elkaar verhouden... In dit boek presenteert hij een nieuwe methode voor het oplossen van problemen. ... stelt hij ‘Water Logic’ voor, die gebaseerd is op ‘naar’ en de stroom van de geest: ‘Waar leidt dit toe?’ in tegenstelling tot "Wat is dit?" Deze nieuwe logica is verrassend eenvoudig te leren en te gebruiken, en resulteert in een visuele 'flowscape', waarmee u uw gedachten kunt indelen en vervolgens bekijken."
In Either / Or, over tegenstellingen zoals right/wrong, true/false, us/them schrijft hij dat contradicties bijna nooit mutueel exclusief zijn. Maar dit denken in tegenstellingen, iemand is schuldig of niet, zorgt voor die rigiditeit in ons denken. De steen dus, niet water...


Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?