De Zwarte Zwaan (Nassim Taleb)

Ik las dit boek na Fooled by Randomness, maar ik meen voor Antifragiel. De hele reeks boeken van Taleb hebben grote indruk op me achtergelaten zeg ik nu, ook na het herlezen dat ik van alle vier de boeken heb gedaan. Ik ben geen fan (al ben ik zelf ook een soort trader, en houd ik van lezen en nadenken) van de schrijver als persoon, maar zijn werk is denk ik uniek geweest.

Het boek bestaat uit vier delen, maar het laatste deel bestaat slechts uit vier bladzijden. Of dat bewust is gedaan betwijfel ik. In dat laatste deel schrijft hij hoe je robuuster kunt worden of hoe je om kunt gaan met zwarte zwanen en de "theorie" die hij beschrijft in zijn boek. Dat geen theorie is, want Taleb gaat voor Evidence-Based.

Dan is er ook nog een postscript essay, over de impact die (vooral) dit boek heeft gehad op zijn leven. Hij ontmoette nieuwe mensen en kreeg feedback over zijn stellingen die hij vervolgens moest aanpassen. Toch blijft zijn verhaal in grote lijnen overeind staan, maar hij schiet op sommige vlakken door. Ik lees daar doorheen en soms overheen omdat ik het niet helemaal begrijp. In het essay schrijft hij ook over de moeder natuur en hoe evolutie soms ook extreme sprongen maakt en hij praat over de halter-strategie (een combinatie van een zeer defensieve houding met een zeer offensieve houding op een klein deelgebied van het totaal: een belegger die in obligaties belegt en met een klein deelvermogen in opties long zit) die ook terugkomt in Skin in the game. Hij vertelt  in "waarom ik vaak ga wandelen," over de combinatie van lange wandelingen en snelle sprinten, in navolging van zijn visie op het leven met Extremistan en Mediocristan.

In plaats van een samenvatting te geven van het boek kijk ik terug op sommige van de gebruikte begrippen, om zo een idee te krijgen van de inhoud. Dat begint wat mij betreft met voorgenoemde begrippen: Extremistan en Mediocristan. Deze laatste is een gebied waar de middelmaat heerst met een paar extreme fiasco's en successen zonder dat deze het gemiddelde beïnvloeden. De Gausse klokkromme krijgt in dit gebied forse kritiek door de nagenoeg onbruikbare toepassing ervan omdat de meeste verdelingen niet naar een klokkromme luisteren. Het voorbeeld in het boek is dat van een club van Dikke Mensen die hij ontmoet in een hotel, en waar hij filosofeert dat de dikste van het gezelschap maar nauwelijks afwijkt van de "dunste."
In Extremistan daarentegen zit dat heel anders. Daar zou de club van de Rijkste Mensen één persoon het vermogen kunnen bezitten van de rest van de hele club. Een dergelijke extreme verdeling kan je niet met een klokkromme beschrijven. Een enkele waarneming heeft in dit gebied een extreme impact op het geheel. De financiële crisis was dus een Zwarte Zwaan in Extremistan en dit komt door banken en financiële instellingen die zo van elkaar afhankelijk zijn geworden dan als er iets fout gaat alles instort.
Veel mensen lijden aan ZwarteZwaanBlindheid. Die zien alleen de Gaussverdeling en niet extreme risico's in de staart van de grafiek. Dit is een thema dat verder uitgewerkt wordt met de begrippen in Antifragiel.
Mensen lijden ook aan een toekomstblindheid: een aangeboren onvermogen om rekening te houden met wat er in de toekomst mogelijk zou gebeuren. Terugkijken naar het verleden, zien mensen teveel de uitschieters en niet het hele verhaal waardoor een ander soort blindheid ontstaat die van fallacy of silent evidence: we zien de rooskleurige elementen in een verhaal maar niet het gehele verhaal.
Narratieve misleiding is dat mensen een verhaal nodig hebben. Mensen zoeken causale verbanden waar deze niet zijn (Fooled by Randomness) en zoeken zekerheid in een verhaal terwijl die er niet is.
Bij Retrospectieve vertekening gaat het om het verklaren van het verleden met de kennis van nu. Een bekend thema, waar de fout zit dat mensen denken dat gebeurtenissen te voorspellen waren. Hetgeen niet zo is. Grote kritiek krijgen financiële planners die schaamteloos extrapoleren en dus Schaamteloos foute voorspellingen doen. Want ze leven in mediocristan, zoals financieel adviseurs, die niet gestraft worden voor hun foute voorspellingen (en thema voor Skin in the Game) en die lijden onder Spel-illusie (ze doen uitspraken op basis van theorie en niet op de extreme praktijkmogelijkheden).
Platoniciteit is "de fixatie op zuivere duidelijk omlijnde en gemakkelijk te onderscheiden objecten zoals driehoeken of sociale noties zoals vriendschap terwijl objecten met een minder heldere structuur over het hoofd worden gezien."
Dan is er het inductieprobleem, dat het Zwart-Zwaan-probleem omvat, namelijk dat mensen induceren maar niet de extremen zien. Zoals de kalkoen die elke dag vetgemest wordt, maar niet doorheeft dat hij met kerstmis geslacht wordt.
Dan is er de Mandelbrotiaanse Grijze zwaan: een gebeurtenis zoals een aardbeving waar we wel rekening mee kunnen houden
Als laatste Epistemische arrogantie. Kennis is volgens Taleb een gebied waar het niet kennen belangrijker is dan het wel kennen. Ook weer omdat er extremen kunnen zijn die grote impact kunnen hebben, maar ook in lijn met het voorgaande dat mensen (experts) denken met veel kennis controle te hebben (het lege pakken of expertprobleem). Mensen hebben een bevestigingsneiging: ze zoeken kennis die past bij hun overtuigingen.

In deel I stuitte ik op een passage over Philip Tetlock, over voorspellers en daar refereert Taleb aan De vos en de egel van Berlin, waar de vos een betere voorspeller is dan de egel.

Het is een wat korte samenvatting. Qua opbouw van het boek kan ik daar nog de structuur van het boek aan kan toevoegen. Deel I (de anti-bibliotheek van Umberto Eco) gaat over het zoeken naar bevestiging. Deel II gaat over het gebrek aan voorspellend vermogen en deel drie gaat over de grijze zwanen van extremistan. Deel IV ten slotte en in herhaling, gaat over hoe om te gaan met  Zwarte Zwanen.

--
2019/06/fooled-by-randomness-nassim-taleb

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?