Posts

Posts uit april, 2019 tonen

Economie is geen wetenschap (2)

Afbeelding
... Het nawoord gaat over de vraag: wie verdient het eeuwige leven? (of (opnieuw) John Maynard Keynes). Schrijft Houellebecq over economie? begint Maris. "Niet echt natuurlijk maar wel over  de absolute onomkeerbaarheid van elk aantastingsproces... De liberale economie berust op de veronderstelling dat de tijd geen richting heeft... De werkloosheid neemt toe, maar door afnemende prijzen ook weer af, etc... Alles komt weer in orde. Raken de natuurlijke hulpbronnen uitgeput?... De mens maakt weer nieuwe." Deze veronderstelling van omkeerbaarheid is bekritiseerd door "historische" economen zoals Marx en door Nicholas Georgescu-Roegen (die trachtte het begrip Entropie toe te passen op de economie) en natuurlijk door Keynes, "onze gewaardeerde Keynes... Maar de huidige stroming in de economie moet niets hebben van Keynes. Houellebecq schrijft over economie maar gaat tegen de economen in. Hij gelooft niet in de lariekoek van Fukuyama's einde van de geschiedeni...

The economic naturalist (Robert Frank)

Afbeelding
Ik zat net op het strand en in de zon en dacht na over de volgende vraag: neemt mijn bloeddruk nu toe of af wanneer ik in de zon zit? Zo'n soort vraag maar dan met een economische onderwerp kan je verwachten in het boek The Economic Naturalist. Het boek zit vol met alledaagse vragen waar je zelf vaak met wat nadenken al een antwoord op kan formuleren. De auteur Robert Frank, geeft de antwoorden vaak een economisch tintje. Bijvoorbeeld bij de vraag: waarom krijg je in een bar wel gratis pinda's maar moet je betalen voor een glas water? Van nootjes krijg je dorst, denk je dan, maar bij het volledige antwoord gebruikt hij de economische termen: complementaire producten (pinda's naast bier of frisdrank) en substitutiegoederen (water voor bier en wijn). De vragen zijn overigens meestal niet van de auteur zelf, maar van mensen, economen, of anderen die de vraag eerder gesteld hebben zoals zijn studenten. Dat wil ik ook kunnen, denk je dan, en misschien is dat wel wat dit boe...

Red de vrije markt

Afbeelding
"Red de vrije markt, de terugkeer van Milton Friedman," dateert uit 2012. Wanneer het boek bijna uitgewerkt is loopt de auteur Johan van Overtveldt in Athene, in het voorwoord wat aan dat bezoek refereert zet hij de grote lijnen van het boek uiteen: de centrale boodschap van Milton Friedman voorspelde dat het fout zou lopen met het Europese project, maar belangrijker en kernachtiger was de gedachte dat het falende overheidsbeleid de oorzaak was van depressies, vooral de grote depressie. In Athene is er op dat  moment een vergelijkbare grote depressie aan de gang... Het boek is een ode van Milton Friedman. Overtveldt heeft de econoom drie keer ontmoet, en de ontmoeting in San Francisco waar het boek mee begint, is daarvan de laatste. Dat verhaal speelt zich af op een hoog gelegen appartement met uitzicht over de baai van de stad. Op een ouderwetse manier geeft hij elk hoofdstuk een samenvattende inleiding, een kleine paragraaf die de toon zet voor wat komen gaat: Milton Frie...

Economie is geen wetenschap (1)

Afbeelding
Economie is geen wetenschap, het bijgeloof van onze tijd ontmaskerd, is van Bernard Maris, econoom die o.a. werkte voor Charlie Hebdo en overleed in de aanslag die het bedrijf in 2015 teisterde. De titel is zwaarder dan het verhaal, maar dat komt misschien ook omdat het om een vertaling gaat. In het origineel Frans, heet het boek: Houellebecq economiste . De econoom Houellebecq. Daar gaat het boek dan ook over. De vertaling is van 2014. Ik had wel van Houellebecq gehoord, maar ik wist niet dat zijn schrijven zo doorspekt was met economische anekdotes, ideeën, verhalen, uitingen of stellingen. En die komen in dit boek gerangschikt naar zes thema's naar voren. Te beginnen met "Ik heb nooit iets van economie begrepen." (komend uit Platform en motto van de inleiding van het boek, wie zal zich straks de economen herinneren?). De schrijver, zelf econoom gaat behoorlijk tekeer tegen zijn collega's: Een econoom is iemand die altijd achteraf kan uitleggen waarom hij zich...

Verschil makers (Nicky Howe, Alicia Curtis)

Afbeelding
bron: youngleadersonboards.com.au Difference makers (2016), is een opvallende titel, omdat het letterlijk om verschil makers gaat. Om diversiteit te maken. De auteur zijn Nicky Howe en Alicia Curtis, beide Australianen. Het boek bestaat uit drie delen: waarom diversiteit (1), Persoonlijke strategieën (2) en management board strategieën (3). Hierbij een samenvatting:* Diversiteit is meer dan zichtbare verschillen, en essentieel in de huidige markt. Diversiteit is een breed begrip en ook al is de eerste gedachte misschien omtrent ras en gender, wanneer je aan je eigen uniciteit denkt, dan weet je dat iedereen anders is qua ervaring, persoonlijkheid en beliefs . Elk persoon is "geweven uit verschillend materiaal" en leeftijd, opleiding, kunde, onkunde, cultuur, ervaring, ideologie, professie zijn meer (verschillend) dan enkel ras en sekse. Maar helaas kijken we vaak te weinig naar diversiteit en zoeken we soortgelijke meningen of visies. Voor bedrijven is dat dodelijk d...

Weg met Piet Vroon (2)

Afbeelding
Vervolg op Piet Vroon (1)   De neergang begint misschien niet met het vechten tegen zijn eer omtrent Wolfsklem, maar wel met een veel persoonlijkere gebeurtenis, wanneer zijn vriendin (en muze) Mirjam Bindels na acht jaar vertrekt. Volgens Vroon op een moment wanneer hij net begint te leven. Zijn vriendin verlaat hem - volgens een interview - door zijn eigen kinderen waarmee ze waarschijnlijk niet mee om kan gaan. Veel meer uitleg is er niet. En Vroon vervalt in een "diepe emotioneel crisis". Later vertelt zij zelf dat de kinderen niet het probleem waren. Die miste hij wel, maar zijn depressies werden frequenter en heviger. Vroon deed zichzelf lijfelijk pijn, met als reden dat hij dan weer - vanuit de diepte - "gemaakt" kon worden. Weer opnieuw kon beginnen. Bindels, zelf psychologe, vermoed dat Vroon manisch-depressief was. En zij wist door zijn stemmingswisselingen nooit welke Piet zij voor zich had.  Hij begon te drinken en stopte met schijven. "Het leven i...

Hoe lees je een boek?

Afbeelding
Aan het eind van het boek in het derde deel, nadat hij zijn regels voor goed lezen heeft geopenbaard, stuit de schrijver (Mortimer Adler & Charles Van Doren) op een paradox, wanneer hij van non-fictie over gaat naar fictie-boeken. Het lezen van fictie is veel moeilijker dan het lezen van non-fictie, schrijft hij, maar tegelijkertijd is de kunde om literatuur te lezen veel meer aanwezig dan die voor het lezen van non-fictie boeken, zoals boeken over wetenschap, filosofie of geschiedenis. De uitleg van deze schijnbare paradox is dat - zo lees ik - literatuur en fictie is meer gericht op het entertainen, onderhouden (het woord is "delight") terwijl bij non-fictie de instructieve kant voorop staat. Deze gedachte is uit 1940, maar de versie waarin hij samen schrijft met Charles van Doren is uit 1972. Adler was filosoof en vooral bezorgd met het niveau van onderwijs, waar lezen zo groot deel van uit maakt. Alles begint met goed lezen, en doordat er steeds minder tijd voor ge...

Weg met Piet Vroon (1)

Afbeelding
"Weg met Piet Vroon" is al vijftien jaar oud, en na het lezen lijkt het me een tijdloze biografie. Vittorio Busato - zelf psycholoog net als PV en "publicist" vertelt in de inleiding dat hem destijds gevraagd is om een profiel te maken van Piet Vroon. Deze had net "Prutswerk" geschreven en dat viel slecht. "Het was inderdaad prutswerk," vond men. Vroon's idee van de te snelle evolutie van het menselijk brein als een losse federatie van republieken, leek in de zomer van 1997 vooral van toepassing op zijn eigen situatie. "Spijkers' optreden tegen Emile Ratelband was het dieptepunt, maar moest toen nog komen." Jarenlang was Vroon bejubeld, en het leek eenvoudig om hem nu een trap na te geven. Hij had weinig wetenschappelijk gepubliceerd, "omdat hij veel voor Nederlandse media schreef." En hij was lange tijd columnist bij Vk. Het probleem van Vroon was dat hij te grote levensvragen wilde beantwoorden. Net als Freud h...

Het verlangen naar Gezag

Afbeelding
Het verlangen naar gezag, over vrijheid, gelijkheid en verlies van houvast , is een boek (uit 2012) van hoogleraar sociologie, Christien Brinkgreve. Ze heeft dit boek als een verhaal geschreven, een doorlopend betoog alsof ze een presentatie geeft aan een publiek van gezagdragers die het op dit moment moeilijk hebben. Dat verhaal is een van de (zeven) aandachtspunten van het boek; verhalen vertellen dat hoort bij het vinden van nieuwe vormen van gezag. En om te laten zien vertelt ze een beetje haar eigen verhaal. Uit dat biografische verhaal (ze refereert later in het boek ook aan een zomercursus, Ken Uzelf, Autobiografisch schrijven) pak ik een aantal dingen op. Haar leven in het verhaal begint op haar achttiende op een moment waar ze afstandelijk toekijkt op het leven, tot het moment dat ze haar (eerste) man ontmoet, "die haar weer bij het leven betrekt." Ze trouwt (met de architect) en zo'n zes jaar later zoekt ze psychologische hulp door o.a. haar scheiding. Da...

Dagelijkse rituelen (van kunstenaars)

Afbeelding
Er zijn productieve combinaties die niet goed samenwerken: zoals schrijven en naar muziek luisteren, of hardlopen en nadenken. Het kan wel, maar het is niet ideaal. Maar in het boek Daily Rituals, gaat het juist niet over die combinaties, maar puur over de stijlmatige aspecten van productiviteit: wat doen de kunstenaars om hun werk te doen? Daily Rituals, how artists work is een boek van Mason Currey. Hij heeft journalistiek gestudeerd en een aantal redactionele posities bekleed, en daily rituals, is zijn eerste boek en is vertaald in vijftien landen. Een tweede boek dat op het thema aansluit gaat in op de rituelen van vrouwen ( Women at work ) kwam recentelijk uit. In het boek komen, ik schat, een vijftigtal bekende en soms minder bekende "artiesten," aan bod. Veel schrijvers (het merendeel van de kunstenaars), filosofen (Voltaire, Kierkegaard, Kant, Beauvoir, Sarte, Hobbes, Descartes, ...) musici, schilders (o.a. Picasso) en andere artiesten, maar ook een figuur als Ei...

Monocultuur (Flora Michaels)

Afbeelding
Wat is een monocultuur? Met die vraag begint het boek Monoculture van Flora Michaels. Een boek uit 2011. I. Berlin haalt ze hierbij als eerste aan, omdat hij schreef dat sommige ideeën populair worden in een tijdsbeeld omdat er een specifiek patroon heerst en dat steeds en overal weer terugkeert. En wanneer je dat patroon kan isoleren waar aan de cultuur gehoorzaamt dan kan je begrijpen en verklaren hoe de wereld werkt hoe het vorm geeft hoe mensen denken, voelen en handelen... Dat patroon stelt Michaels is in elk deel van de geschiedenis uniek. In de Middeleeuwen was het de religie en in de zeventiende eeuw draaide het om wetenschap, machines en wiskunde. Mensen dachten dat de wereld te begrijpen zou zijn door wiskunde... en de wereld werd methodisch en precies. In zo'n monocultuur denkt niet iedereen hetzelfde, maar het betekent wel dat we dezelfde beliefs en aannames delen. We komen er soms maar indirect achter hoe het heersende verhaal gaat, want niemand vertelt het exact, ma...