Opzij voor de Tweede Sekse
Tijdschrift Opzij lijkt gered lees ik. Enige tijd geleden. De tijdschriftenmarkt als niche onderdeel van uitgevers heeft het moeilijk om de logische reden dat er een informatie- en entertainment-overload dreigt door het uitdijende internet en door de crisis wat zorgt voor de noodzaak op bezuinigingen op "luxe".
Maar is er ook nog een tweede symbolische reden wellicht dat het puur-feminisme de strijd staakt door de economische malaise. In sommige landen heeft de vrouw een leidende rol gekregen als kostwinner terwijl de man werkloos thuis zit. Maar er is natuurlijk meer aan de hand, van de gelijkheid tussen man en vrouw is er minder sprake dan ooit, ook al zijn er een paar machtige vrouwen aan de top van het bedrijfsleven (Facebook, Yahoo, ...) en de publieke sector (Lagarde, Merkel, Yellen, etc).
Simone de Beauvoir schreef in De Tweede Sekse, al dat de vrouw in het gelijkheidsgevecht teveel op de man wil lijken om te overleven in een patriarchale wereld en dat de vrouwelijke eigenschappen niet gelijk worden gewaardeerd. Niet toevallig komen in dat boek voornamelijk mannen aan 't woord dan wel direct dan wel via overlevering in het debat over de verschillen tussen de seksen. "Onze" Reinier de Graaf voert dat leger aan in het eerste hoofdstuk van het eerste deel waar hij (later onterecht) delen van het vrouwelijke geslachtsorgaan verklaart aan de hand van mannelijke en tot dat moment (1677) bekende bouwstenen (follikels). Zestien eeuwen na de leer van de Grieken is het masculiene nogsteeds symbool van het sterke en het vrouwelijke het zwakke en passieve geslacht. De Feiten en mythen (het eerste deel) van toen zijn denk ik grotendeels de feiten en mythen van nu.
Ik was destijds een grote fan van de Beauvoir en heb bijna al haar boeken gelezen, als ook een aantal Sartre. De mandarijnen staat hier nog netjes in de kast. Op wikipedia lees ik daarover:
Het centrale thema van de roman is een beschrijving van een Franse intellectueel die geëngageerd is in politieke debatten en de middelen die hij aanwendt om zijn ideeën te verspreiden in een maatschappij die verzwakt is door de oorlog en de ontdekking van de Shoah, maar ook bewust van de gevolgen van de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki. Een maatschappij die zich opnieuw moet positioneren tegenover de nieuwe, grote machten die de wereld de komende jaren zullen besturen.
Juist dat politieke engagement is is waar de salon-socialist in Nederland zich heeft laten misleiden door deze schrijvers en activisten en waar het geloof vandaan komt van de cultuur van de maakbare samenleving. Een fout die zich de laatste jaren pas is komen te herstellen.
De Beauvoir had beter romanschrijver kunnen blijven. Maar het politieke engagement begint al met de verschijning van de Tweede Sekse. Fragmenten en delen nalezend, leidt alleen maar tot de conclusie dat de ware intenties van de schrijfster gericht waren op het publiceren van een Tweede "Das Kapital", misschien had het boek dan "Das Weib" moeten heten, dat is weliswaar denigrerend maar geeft de essentie weer van de situatie van de vrouw volgens haar dan: de vrouw is niet alleen slaaf of vazal van de man, maar in de maatschappij is het belang van haar sekse onzichtbaar, of beter gezegd onzijdig als zijnde geen echte tegenpartij van de man.
Zo is er een passage over prostitutie (in feiten en mythen) waarin zij zich afvraagt hoe het mogelijk is dat een zo belangrijke functie (de prostitutie) zo weinig wordt gewaardeerd (namelijk als hoer)."Prostitueés zijn voor de maatschappij wat de riolering is voor het paleis. Haal de riolen weg en zelfs een paleis verandert in een smerige, stinkende plaats."
Zelfs wanneer de feiten in het voordeel liggen van de vrouw, zoals in matriarchale samenlevingen dan weet de Beauvoir het te sturen in een nadeel, omdat zelfs in dit soort groepen masculiene principes overheersen (zoals bij het erfrecht). De voorbeelden van schrijvers over de vrouw in de literatuur zijn allemaal mannelijk. Een ander opvallend detail dat ik hoorde op ovt was dat zelfs de vertaler van het boek een man was.
De man wordt geboren, de vrouw wordt gevormd (je komt niet ter wereld als vrouw, je wordt vrouw) schrijft de Beauvoir in het tweede deel over de geleefde werkelijkheid. De vrouw moet zich in de maatschappij schikken naar de ruimte die "de man" voor haar overlaat. De man is dan niet de man als individu maar de man als vertegenwoordiger van de masculiene macht in de maatschappij. Sommige vrouwen kiezen voor een leven met andere vrouwen, maar zelfs dan is het voor deze vrouwen haast onmogelijk om zich niet aan de masculiene normen in de maatschappij te onttrekken; sommigen imiteren de man, anderen keren zich tegen hem.
De conclusie van de schrijfster is niet positief: zelfs wanneer er zoiets als gelijkheid zou bestaan, de "gelijkheid in ongelijkheid," (gelijkheid in verscheidenheid) is het voor haar niet bevredigend.
Dat de Beauvoir de ambitie had om een tweede kapitaal te schrijven, maar dan over de situatie van het vrouwelijk kapitaal is dan misschien een mislukte onderneming geweest, maar de essentie zit toch in de buurt.
Zelfs de financiele wereld met "haar" crisis is een puur mannelijk product, ook al kunnen vrouwen er ook wat van. Het feit dat er nu een vrouw verantwoordelijk is voor de FED verandert daar niets aan. Das Kapital had beter Der Kapital kunnen heten, met de vriendelijke groeten van de Beauvoir. Jammer, of misschien tragisch voor haar ambitie met dit werk is dat Sartre haar "natuurlijk" zal overleven in roem en historische invloed.
-- update 21 aug 2015
Als het om pure (productieve) gelijkheid gaat tussen de beiden seksen, dan is in de VS een duidelijk voorbeeld van een verandering aanwezig. De US Army Rangers (en blijkbaar ook de Navy Seals) en elite militaire organisatie, heeft voor het eerst twee vrouwen opgeleid.
- Two women have made military history after becoming the first female soldiers to pass the U.S. Army's grueling Ranger Course, the Army said on Monday (Reuters).
-- update 30 dec '15, NRC, onderzoek naar Queen Bee, vrouwen die zich mannelijk opstellen.
-- internationale vrouwendag (8 maart 2016) zorgt voor nieuwe aandacht omtrent positie vrouw, nrc:
Maar is er ook nog een tweede symbolische reden wellicht dat het puur-feminisme de strijd staakt door de economische malaise. In sommige landen heeft de vrouw een leidende rol gekregen als kostwinner terwijl de man werkloos thuis zit. Maar er is natuurlijk meer aan de hand, van de gelijkheid tussen man en vrouw is er minder sprake dan ooit, ook al zijn er een paar machtige vrouwen aan de top van het bedrijfsleven (Facebook, Yahoo, ...) en de publieke sector (Lagarde, Merkel, Yellen, etc).
Simone de Beauvoir schreef in De Tweede Sekse, al dat de vrouw in het gelijkheidsgevecht teveel op de man wil lijken om te overleven in een patriarchale wereld en dat de vrouwelijke eigenschappen niet gelijk worden gewaardeerd. Niet toevallig komen in dat boek voornamelijk mannen aan 't woord dan wel direct dan wel via overlevering in het debat over de verschillen tussen de seksen. "Onze" Reinier de Graaf voert dat leger aan in het eerste hoofdstuk van het eerste deel waar hij (later onterecht) delen van het vrouwelijke geslachtsorgaan verklaart aan de hand van mannelijke en tot dat moment (1677) bekende bouwstenen (follikels). Zestien eeuwen na de leer van de Grieken is het masculiene nogsteeds symbool van het sterke en het vrouwelijke het zwakke en passieve geslacht. De Feiten en mythen (het eerste deel) van toen zijn denk ik grotendeels de feiten en mythen van nu.
Ik was destijds een grote fan van de Beauvoir en heb bijna al haar boeken gelezen, als ook een aantal Sartre. De mandarijnen staat hier nog netjes in de kast. Op wikipedia lees ik daarover:
Het centrale thema van de roman is een beschrijving van een Franse intellectueel die geëngageerd is in politieke debatten en de middelen die hij aanwendt om zijn ideeën te verspreiden in een maatschappij die verzwakt is door de oorlog en de ontdekking van de Shoah, maar ook bewust van de gevolgen van de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki. Een maatschappij die zich opnieuw moet positioneren tegenover de nieuwe, grote machten die de wereld de komende jaren zullen besturen.
Juist dat politieke engagement is is waar de salon-socialist in Nederland zich heeft laten misleiden door deze schrijvers en activisten en waar het geloof vandaan komt van de cultuur van de maakbare samenleving. Een fout die zich de laatste jaren pas is komen te herstellen.
De Beauvoir had beter romanschrijver kunnen blijven. Maar het politieke engagement begint al met de verschijning van de Tweede Sekse. Fragmenten en delen nalezend, leidt alleen maar tot de conclusie dat de ware intenties van de schrijfster gericht waren op het publiceren van een Tweede "Das Kapital", misschien had het boek dan "Das Weib" moeten heten, dat is weliswaar denigrerend maar geeft de essentie weer van de situatie van de vrouw volgens haar dan: de vrouw is niet alleen slaaf of vazal van de man, maar in de maatschappij is het belang van haar sekse onzichtbaar, of beter gezegd onzijdig als zijnde geen echte tegenpartij van de man.
Zo is er een passage over prostitutie (in feiten en mythen) waarin zij zich afvraagt hoe het mogelijk is dat een zo belangrijke functie (de prostitutie) zo weinig wordt gewaardeerd (namelijk als hoer)."Prostitueés zijn voor de maatschappij wat de riolering is voor het paleis. Haal de riolen weg en zelfs een paleis verandert in een smerige, stinkende plaats."
Zelfs wanneer de feiten in het voordeel liggen van de vrouw, zoals in matriarchale samenlevingen dan weet de Beauvoir het te sturen in een nadeel, omdat zelfs in dit soort groepen masculiene principes overheersen (zoals bij het erfrecht). De voorbeelden van schrijvers over de vrouw in de literatuur zijn allemaal mannelijk. Een ander opvallend detail dat ik hoorde op ovt was dat zelfs de vertaler van het boek een man was.
De man wordt geboren, de vrouw wordt gevormd (je komt niet ter wereld als vrouw, je wordt vrouw) schrijft de Beauvoir in het tweede deel over de geleefde werkelijkheid. De vrouw moet zich in de maatschappij schikken naar de ruimte die "de man" voor haar overlaat. De man is dan niet de man als individu maar de man als vertegenwoordiger van de masculiene macht in de maatschappij. Sommige vrouwen kiezen voor een leven met andere vrouwen, maar zelfs dan is het voor deze vrouwen haast onmogelijk om zich niet aan de masculiene normen in de maatschappij te onttrekken; sommigen imiteren de man, anderen keren zich tegen hem.
De conclusie van de schrijfster is niet positief: zelfs wanneer er zoiets als gelijkheid zou bestaan, de "gelijkheid in ongelijkheid," (gelijkheid in verscheidenheid) is het voor haar niet bevredigend.
Dat de Beauvoir de ambitie had om een tweede kapitaal te schrijven, maar dan over de situatie van het vrouwelijk kapitaal is dan misschien een mislukte onderneming geweest, maar de essentie zit toch in de buurt.
Zelfs de financiele wereld met "haar" crisis is een puur mannelijk product, ook al kunnen vrouwen er ook wat van. Het feit dat er nu een vrouw verantwoordelijk is voor de FED verandert daar niets aan. Das Kapital had beter Der Kapital kunnen heten, met de vriendelijke groeten van de Beauvoir. Jammer, of misschien tragisch voor haar ambitie met dit werk is dat Sartre haar "natuurlijk" zal overleven in roem en historische invloed.
-- update 21 aug 2015
Als het om pure (productieve) gelijkheid gaat tussen de beiden seksen, dan is in de VS een duidelijk voorbeeld van een verandering aanwezig. De US Army Rangers (en blijkbaar ook de Navy Seals) en elite militaire organisatie, heeft voor het eerst twee vrouwen opgeleid.
- Two women have made military history after becoming the first female soldiers to pass the U.S. Army's grueling Ranger Course, the Army said on Monday (Reuters).-- update 30 dec '15, NRC, onderzoek naar Queen Bee, vrouwen die zich mannelijk opstellen.
-- internationale vrouwendag (8 maart 2016) zorgt voor nieuwe aandacht omtrent positie vrouw, nrc:
-- 6 okt 2020. Bij blinkist aandacht voor het boek, The Ethics of ambiguity, over het existentialisme, het niet "iets zijn zoals" van de mens een ding wel iets is, en dat dit tot ambuigiteit leidt, omdat de mens verschillende verschijningsvormen heeft.
-- El País 27 feb. 2022. Laura Llevadot, filosoof: "vrouwen hebben prostitutie gepleegd in hun huwelijken, zonder dat ze ervoor betaald werden."
Reacties