Gratis wetenschappelijke publicaties
Enige tijd terug las ik over een proefballon om wetenschappelijk publicaties gratis beschikbaar te stellen voor de massa.
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) Sander Dekker wil dat iedereen gratis wereldwijde toegang krijgt tot wetenschappelijke publicaties, tijdschriften en boeken. Dat heeft het ministerie van OCW laten weten. (Bron: BON)
Dat lijkt me een goed idee en typisch iets van deze tijd: "alles moet maar gratis." Ook de eeuwigdurende recessie helpt bij deze gedachte; meer kennis kan de economie helpen.
Zoals altijd zijn er winnaars en verliezers in dit debat. Niet geheel zonder toeval kent Nederland twee grote uitgevers die nu zorgen dat wetenschappelijke publicaties niet gratis zijn: Reed Elsevier en Wolters Kluwer. Het argument van beide organisaties is dat door hun bemiddeling de publicaties een kwaliteit verkrijgen die zonder deze interactie niet mogelijk zou zijn. ER is een heel netwerk aan academici die in deze wereld zijn geld verdient, behalve de publicist. De aspirant PhD'er krijgt een beurs van de universiteit (overheidsgeld) en schrijft zo zijn thesis. Voor de duizenden artikelen geldt een ander systeem van reviews door de editors van de door uitgevers beheerste tijdschriften. Voor dit laatste zal het moeilijk zijn om het resultaat gratis aan de markt aan te bieden.
Uitgevers Reed en Wolters hebben jaren in de verdomhoek gezeten door de komst van internet. Op de beurs zijn het opnieuw de lievelingen geworden. En dat succes is volgens mij aan Dekker niet voorbij gegaan. Misschien dacht hij in de trant van "dat burgers al mee moeten betalen aan de redding van banken kunnen we niet verhelpen, maar wellicht zijn er nu nog rijke organisaties waar we wat winst kunnen afkolven."
Blijkbaar gebeurt dit in Duitsland en Engeland al. Dat wist ik niet. Ik ben benieuwd hoe het daar werkt. Nederland is hoe dan ook anders. De universiteit en academische wereld is ondanks alle duale varianten zoals de ondernemende universiteit toch geïsoleerd.
In de victoriaanse tijd onderging de universiteit een grote verandering doordat de deze de rol van de kerk ging vervangen. Juist toen de industriële revolutie op gang kwam wilde de academische elite zich afschermen van het utiliteitsdenken die het nieuwe tijdperk met zich meebracht (biografie Keynes).
In het huidige tijdperk is het utiliteitsdenken universeel blijkens dit initiatief om wetenschappelijke kennis gratis aan de leden van de (internet)democratie aan te bieden.
Zouden daar risico's aan kleven? Het vraagt allereerst een nieuwe groep van professionals die zich bezighouden met het vertalen van wetenschappelijke kennis naar alledaagse informatie. Veel academische publicaties zitten daarnaast ook nog dicht tegen ondernemende patenten aan. Puur fundamentele kennis is vaak neutraal, maar hoe zit dat met toegepaste wetenschap?
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) Sander Dekker wil dat iedereen gratis wereldwijde toegang krijgt tot wetenschappelijke publicaties, tijdschriften en boeken. Dat heeft het ministerie van OCW laten weten. (Bron: BON)
Dat lijkt me een goed idee en typisch iets van deze tijd: "alles moet maar gratis." Ook de eeuwigdurende recessie helpt bij deze gedachte; meer kennis kan de economie helpen.
Zoals altijd zijn er winnaars en verliezers in dit debat. Niet geheel zonder toeval kent Nederland twee grote uitgevers die nu zorgen dat wetenschappelijke publicaties niet gratis zijn: Reed Elsevier en Wolters Kluwer. Het argument van beide organisaties is dat door hun bemiddeling de publicaties een kwaliteit verkrijgen die zonder deze interactie niet mogelijk zou zijn. ER is een heel netwerk aan academici die in deze wereld zijn geld verdient, behalve de publicist. De aspirant PhD'er krijgt een beurs van de universiteit (overheidsgeld) en schrijft zo zijn thesis. Voor de duizenden artikelen geldt een ander systeem van reviews door de editors van de door uitgevers beheerste tijdschriften. Voor dit laatste zal het moeilijk zijn om het resultaat gratis aan de markt aan te bieden.
Uitgevers Reed en Wolters hebben jaren in de verdomhoek gezeten door de komst van internet. Op de beurs zijn het opnieuw de lievelingen geworden. En dat succes is volgens mij aan Dekker niet voorbij gegaan. Misschien dacht hij in de trant van "dat burgers al mee moeten betalen aan de redding van banken kunnen we niet verhelpen, maar wellicht zijn er nu nog rijke organisaties waar we wat winst kunnen afkolven."
Blijkbaar gebeurt dit in Duitsland en Engeland al. Dat wist ik niet. Ik ben benieuwd hoe het daar werkt. Nederland is hoe dan ook anders. De universiteit en academische wereld is ondanks alle duale varianten zoals de ondernemende universiteit toch geïsoleerd.
In de victoriaanse tijd onderging de universiteit een grote verandering doordat de deze de rol van de kerk ging vervangen. Juist toen de industriële revolutie op gang kwam wilde de academische elite zich afschermen van het utiliteitsdenken die het nieuwe tijdperk met zich meebracht (biografie Keynes).
In het huidige tijdperk is het utiliteitsdenken universeel blijkens dit initiatief om wetenschappelijke kennis gratis aan de leden van de (internet)democratie aan te bieden.
Zouden daar risico's aan kleven? Het vraagt allereerst een nieuwe groep van professionals die zich bezighouden met het vertalen van wetenschappelijke kennis naar alledaagse informatie. Veel academische publicaties zitten daarnaast ook nog dicht tegen ondernemende patenten aan. Puur fundamentele kennis is vaak neutraal, maar hoe zit dat met toegepaste wetenschap?
Reacties