Geschiedenis van het moderne Britain (Andrew Marr)

Dit is een korte (600 pagina's) geschiedenis van het moderne Brittannië, en start na de oorlog met het afscheid van Churchill. Het is voornamelijk een politieke geschiedenis, en naast het boek is er een documentaire gemaakt, waar de essentie in uitgelegd wordt. Daarin zegt de journalist Maar, dat Attlee en Thatcher de twee prominente figuren waren in de recente geschiedenis van het rijk. Maar een simpele statistiek laat zien dat Churchill, nog meer dan Attlee genoemd wordt, maar dat Thatcher echt domineert: haar naam valt meer dan 300 keer (Churchill 147, Attlee 117).

Engeland heeft een schuld na de oorlog en Keynes (het genie van GB van die tijd) wordt naar de VS gestuurd om te onderhandelen over de schuld. Hij komt teleurgesteld terug met een lening (die recent in 2006 terugbetaald werd). Churchill was de war-time-leader en wordt door de socialist Attlee ingehaald wanneer de oorlog afloopt. GB is dan nog een wereldrijk. Clemence is -itt tot Thatcher, stil, een public school old-go-er. 

een van de vele fotos in het boek

Men is moe van de oorlog en van de vernietiging van de bedrijven. Er is behoefte aan een welfare systeem dan komt met het idee van W. beverage. Een new Jerusalem van public planning  «de GB geschiedenis loopt parallel met de rest van Europa» Attlee is socialist maar vraagt ook austerity. De VS wil tegenover de lening wisselkoers-controle.

De spanning in de Britse geschiedenis is die aan de wens voor order en de vraag naar het goede leven. India wordt onafhankelijk en Churchill verandert zijn sermon richting de dreiging van kernwapens (dat in deel twee opgepakt wordt). Engeland moet zich nu verdedigen tegenover zichzelf i.p.v. tegenover andere kolonies en machten. Energie is in die tijd: kolen en we zitten tegen de komst van de Kolen en Staal unie aan waar Britten al moeite mee heeft. Vrijheid opgeven is identiteit opgeven. De hele natie vecht na de oorlog tegen het verlies aan status.

bijzonder en minder bekend voor ons is de oprichting van het NHS - No government dared to take it away - in 1948. Gb werd de morele leider van de wereld, vond men zelf. Het product van na de oorlog, de architect is Bevan (dat als Bevanite een merk wordt, net als veel van dit soort figuren in de geschiedenis van Brittannië). Frankrijk heeft al een elektrische trein, en het VK volgt een jaar later. De wereld verandert en daarmee eindigt in deel 1 de macht van Attlee, met een succesvol festival maar dat ook het einde van haar periode inluidt. Churchill keert met een nieuwe retoriek terug: de dreiging van Rusland.

Deel twee, land of lost content, gaat o.a. over de Suez crisis in 1956, waar Nasar het Kanaal nationaliseert. Anthony Eden is dan Labor PM en een van de beste sociale premiers die het land heeft gehad, volgens Marr. Engeland zet een plan uit waarin Israël Egypte zou aanvallen en met als doel Frankrijk en Engeland tussenbeide zou komen. Voor het eerst na de oorlog is het land in oorlog, en Eden krijgt kritiek. GB krijgt de VS (Eisenhouwer) tegen zich in dit conflict. Waar Eden van zijn voetstuk valt, creëert Ian Flemming een nieuwe Engelse held: James Bond. De opvolger Macmillan brengt het probleem dat 35 van de 85 overheidsposities gelinked aan hem zelf zijn via huwelijksrelaties. Dan is er al een eerste politiek schandaal geweest met een vermeende Russische spion, Christine Keeler als call-girl die een affaire had met een minister van het cabinet (Profumo) dat het bond scenario verre van overtrof.

In essentie was het een periode van resentfull people die moe waren van de kritiek op hun natie in verval. Maar er zijn ook pluspunten. De meest populaire auto van GB ooit (de Mini) en goed bloeiende bedrijven als Rolls Royce en ICI. 

The Mini would become an icon of British cool, a chirpy, cheeky little car we liked to think represented the national character at its classless best. Yet the true story of the Mini is not quite as flattering to British industry. The early Minis were shoddily built, with a series of mechanical problems and poor trim; more importantly they leaked so badly people joked that every car should be sold with a free pair of Wellington boots and one journalist said he was keeping goldfish in the door pockets. Issigonis was shorttempered and intolerant with more junior design and production colleagues, who called him Arragonis and Issigonyet? He had spoken before about building a ‘charwoman’s car’ but the lower-income families the Mini was aimed at initially took against its unfamiliar shape, small size and austere lack of trim. [350 pound voor een basic model. Ze verkochten de auto tegen een verlies.]

Het succes duurt niet lang. Trade union power neemt toe met de werkgelegenheidsgroei en BMC (dan nog en succesverhaal door samenwerking tussen Austen en Morris) krijgt dan ook nog concurrentie van Japanse autobouwers. Het is de tijd van grote immigraties vanuit oudere kolonies, waaronder Jamaica. Die leidt tot disturbances in o.a. Notting Hill als ook het begin van drugs gebruik:

It is generally believed that the first widespread, illegal use of drugs in the UK started with the extensive immigration of West Indians into Britain in the mid-50s.

Later die tijd is de opkomst van de media en van Satire in het bijzonder, Beyond de Fringe. Belangrijker is de omgeving van protest waarin MacMillan aansluiting zoekt bij zes andere leden in Europa en the "Common Market." het is een nieuwe periode in de Franco-Britse relaties, maar de Fransen zeggen Non  op het laatste moment. Een night of the long knives, volgt er vrij snel op.

 deel drie...

Books and Films - Andrew Marr's History of Modern Britain (infocobuild.com)