Geschiedenis van het moderne Britain (2)
Deel drie. HAROLD, TED AND JIM: WHEN THE MODERN FAILED, "Paradise lost," opent met Harold Wilson. Die als regular guy het premierschap wilde veranderen van toon, maar niemand vertrouwde hem echt. Post-office tower was toen langste gebouw in Brittannie. Labor had die idee van de conservatieven gegijzeld (haijacked) om hun race om de technologie te ondersteunen.
 |
| een van de vele fotos in het boek |
Birmingham was die vernieuwende stad uit die tijd, kreeg een nieuwe gateway van wegen en was het voorbeeld van moderniteit. De droom van New Britain. Het oude centrum verdween om plaats te maken voor een shopping centre.
Tegelijkertijd stoeide de industrie met Aziatische producten. (De opvolger van) Wilson kreeg te maken met een grote schuld (8 miljard pond). Een devaluatie van de pond was een van de opties. Wilson creëerde een department of economic affairs. Instead. En de rol van de chancelor zou reduced worden, tot simpele "bookkeeper."
We zijn in de jaren zestig de pil kwam er aan, maar homosexualiteit was nog een misdaad. Met Home secretary Jenkins verandert er veel. Britain werd een permissive society. Vietnam was de eerste "televisieoorlog," die door deze media het conflict in de woonkamers bracht.
Wilson: we can't kick our creditors in the balls. 1967. Economische collapse. Calaghan (treasury) resigned na een devaluatie. Devaluatie liet zien dat je niet altijd kon vertrouwen wat politici beloven. Sitcom uit die tijd: till death do us part. Tories nemen de regering over in 1968, Powell komt met de "rivers of blood" speech. Britain lijkt meer verdeeld dan ooit. Een grote staking in 1969 legt de economie plat. In place of strife, volgt een plan om de economie weer aan de gang te krijgen, en het conflict te overbruggen. Indeed, Mountbatten’s idea of the possible leader of some kind of emergency government supplanting Wilson was . . . Barbara Castle. Een vrouw dus.
Over Wilson schrijft Marr:
Harold Wilson’s government was privately divided about legalizing homosexuality; in general the more conventional working-class members of the cabinet were least enthusiastic and the liberal intellectuals, such as Crosland and Jenkins, were most supportive. If anything, the Conservative benches, packed with former public schoolboys, were privately more tolerant than the Labour ones. Wilson was judged to be privately hostile to reform. Yet as with hanging, the tacit support of the Home Office and its guarantee of enough parliamentary time to get the measure through, helped to win the day. And as with hanging, inAbse the measure had a hyperactive and persistent advocate. A factory worker and communist sympathiser before the war, who fought in the RAF before becoming a lawyer, Abse would go on to show time and again that backbenchers need not be lobby fodder but can affect real change. He was a curious, peacock character whose application of Freudian analysis to other politicians caused much mirth and offence later on: a whiff of his style can be had from the title of his book Fellatio, Masochism, Politics and Love, published in 2000. In time the Sexual Offences Act of 1967 would be criticized by gay activists for not going nearly far enough in giving equality before the law. The age of consent was higher and ‘privacy’ was judged very narrowly indeed, leading to a spate of indecency convictions after the law was passed. But it was a landmark nevertheless, building on the shifts in attitude that had begun in the fifties and perhaps even earlier, during the war
Wanneer Wilson en Casttle hun werk goed gedaan zouden hebben zou een Margaret Thatcher niet nodig geweest zijn... Edward Heath, "a good sailor" lijkt uitkomst te bieden. Hij leek een "breath of fresh air." Thatcher kijkt al vanaf de tribune naar het schouwspel, begin jaren 70. Britain doet eindelijk mee met die zes oude vijanden die de common market beginnen.
Een van de erfenissen van Wilson is het fenomeen Open University, als product van de linkse, labour-ideologie. Rond deze tijd, jaren 60, 70 is de clique-vorming nog ene belangrijk fenomeen in GB, de elite netwerken van Eton domineren de posities bij de overheid.
Marr probeert verschillende niet-politieke (zoals muziek) elementen een plaats te geven Iggy Pop is het beeld van de angry crowd die in tegenstelling tot de goede jaren na de oorlog in de problemen zijn gekomen. Workers solidarity was op zijn sterkst. Heath zat volgens vele op een total blackout van de industrie. Ook de Noord-Ierse problemen lopen op. 30 Januari 1972, "Bloody Sunday" volgt op een vreedzame demonstratie die uitloopt op het gooien van stenen. Een dode volgt. Who shot first? 14 civilian deaths door militair ingrijpen. IRA terroriseert the Mainland. Overal waar je kijkt in Britain is violence. En in 1972 komt A Clockwork Orange uit... A huge box-office hit. Een mediastorm volgt. Is Groot-Brittannië gewelddadig geworden. Het was maar een film, toch? Maar een copy-cat-crime volgt, een jongen slaat een oudere man dood. De film wordt verboden.
In 1973 eindigt het tijdperk van goedkope energie met de oorlog in het Midden-Oosten. De grootste crisis sinds de oorlog volgt.
[Immigratie is een terugkerend topic in het boek. De opkomst van de Polen (waar dat bij ons de Marokkanen waren) begint vorm te krijgen in de jaren 60. Maar wat weinigen weten is dat de bouw (ontwerp) van de Mini door een immigrant is gebeurd:
Sir Alec Issigonis, in full Sir Alexander Arnold Constantine Issigonis, (born Nov. 18, 1906, Smyrna, Tur.—died Oct. 2, 1988, Birmingham, Eng.), British automobile designer who created the best-selling, economical Mini and the perennially popular Morris Minor. ... The son of a Greek merchant, Issigonis immigrated to London in 1922 during the war between Greece and Turkey. After studying engineering, he joined Morris Motors in 1936 as a suspension designer. There he developed the Morris Minor, which remained in production from 1948 to 1971. A reliable car with excellent steering and cornering qualities, it was the first all-British car to pass the one million mark in sales; surviving models are still cherished by owners and collectors. (bron: "Brittanica")
Dit zou je typisch meer Amerikaans kunnen noemen: immigratie als hefboom voor vooruitgang. Selectief dus in het geval van de VS.]
Deel 4, de revolutie. "Never do things because other people do it," zei de vader van Margaret Thatcher. Er was geen stromend water in hun huis en ze volgde een methodist opvoeding.. Thatcher werd een one-woman-revolution. Mensen waren hungry for change, Angry en Thatcher gaf die verandering. het was een periode van industriële onrust, te vergelijken met die van de jaren 20. Look at us now, zei Thatcher wij waren de redders van Europa... Er was inflatie. En in Liverpool was er een staking onder doodgravers die 9% loonsverhoging eisten. Er was nationale dispair, en Punk als muziekvorm vertegenwoordigde die emotie. In Reagan vond Thatcher haar soul mate.
Monetarisme was een experiment dat enkel in Chili was geslaagd. Maar leidde op korte termijn tot een verslechtering. Iedereen was overtuigd dat ze haar defeat zou moeten accepteren. Maar the lady is not for turning. Een recessie in 1981 was het gevolg. Liverpool stoeide met een 60% werkloosheidpercentage. Liverpool was het symbool van alles waar ze tegen was. De weerstand tegen haar plannen groot. Anger leidde tot violence. Riots waren het resultaat. In Liverpool waren negen dagen van geweld. De meeste politici zouden op dit punt gezwicht zijn. Maar niet Thatcher! Maar thatcher deed precies het tegengestelde: "press a bit harder." Hesseltine wilde een plan voor Liverpool maar thatcher wilde een shock therapy.
Huwelijk van Charles en Diane hoorde bij escapism, en nostalgy. Gaf even een relief. Punk gaf plaats voor de new romantics. 3 miljoen werklozen leidde tot een nieuw SDP politieke partij. Thatcher was de most unpopular sinds polling began. Positieve punten waren de vinding van North Sea Oil & Gas. Schotten meenden dat het hun Olie was. 10% van alle belasting inkomsten kwam uit de olie. Olie-inkomsten redde haar economische plan, politiek won ze door het Argentijnse oorlog. Het zinken van de Belgrano was een controversiële daad.[Terwijl ik dit schrijf merk ik hoe belangrijk oorlog is voor de nationale identiteit van een land, zie Rusland nu. Is er deze parallel gaat Rusland zo slecht als het VK destijds onder Thatcher?]
The victory was a symbol of national rebirth. (Thatcher veranderde van minst naar meest populaire PM. “SHE HAS THE EYES OF CALIGULA BUT THE MOUTH OF MARILYN MONROE” – zei FRANCOIS MITTERAND)
Nu had ze haar ogen gezet op de Miners, en de vakbond daarvan. Een battle tegen de strikers die ze vertrouwde te winnen. Tijdens een Conservative conference in Brighton ontloopt ze een aanslag op haar leven van de IRA. Een andere vijand van "within." De strikers geven uiteindelijk op, en de mijn-industrie wat ooit het symbool was voor industrieel Brittannie, valt uiteen om ruimte te maken voor een nieuw economische tijdperk: service economie. White collar. Heavy unions verdwijnen met de Heavy industry. The new City was symbool voor de nieuwe rijkdom. The Yuppie: smart hardworking en selfish. Shopoping wordt de nieuwe industrie. The eighties: "we are what we buy." Housing market was booming too. The boom-times had arrived. Privatisering werd de essentie van Thatcherism. Alles state-own industries werden verkocht. Brittish Gas (verkocht voor 5,4 mrd) als belangrijkste symbool. Financial bonanze. Het familiezilver werd verkocht volgens de tegenstanders.
De paradox is dat de opkomst van deze nieuwe waarden volledig tegen de eigen waarden van Thatcher zelf ging. Freeing from or freeing for... Maar ook van Thatcher komt het einde. Ze begon nu een oorlog tegen Europa federalism, en Europe finished her off. Michael Hesseltine gaf the killer blow, door zich zelf kandidaat te stellen.
Deel vijf. Gaat over de globalisering die volgt op de "new world order" die de American Style van free market, die leidend was geworden. John Major een eenvoudige leider uit een achtergestelde wijk in Brixton neemt het roer van Thatcher over. De eerste Golfoorlog start, Sadam Hussein, De opkomst van Osama Bin Laden. De komst van Tim Burners Lee die het World Wide Web bracht, de problemen die het klimaat bracht en zorgde voor de Thames Barrier, "the largest moveable flood in the world." [In Nederland bracht de 1953 overstroming al eerder een Deltawerken.]
En dan Europa, Maastricht het ERM en GB die eruit stapt. Een aantal scandals blijft voor Major niet gespaard. De opkomst van Tony Blair (de zoon van een Tory Lawyer) en de feud met Gordon Brown. Alles was "NEW" civic society, age, order, spirit, ... Er kwam wel een shift in attitude, more informal, een modern Britain. Blair was the easy going bloke in number 10. Zijn celebrity status was alleen gematched door Princes Diana - the people's princes - , die in dat jaar verongelukt. Blair wilde graag de people's president zijn. Hij zat op dat moment op het hoogtepunt vn zijn populariteit. De koningin kreeg kritiek dat ze "koud" zou zijn.
... Tony Blair personally intervened to secure an exemption for formula one from a tobacco advertising ban just hours after meeting the sport's boss, Bernie Ecclestone, according to Whitehall documents. ... Previously secret papers, obtained by the Sunday Telegraph, show that the former prime minister personally intervened in pushing for the exemption hours after meeting the formula one boss Bernie Ecclestone. (bron: https://www.theguardian.com/politics/2008/oct/12/tonyblair-labour)
-- aanvankelijk schreef ik dit artikel als Brittain (dat lijkt op Britannië) i.p.v. Britain.
Reacties