Requiem voor een landarbeider

 Ramon Sender werd geboren in Huesca in het noorden van Spanje in 1902. Hij was journalist en schrijver. Deze roman werd voor het eerst gepubliceerd in Mexico onder de titel "Mosén Millan" in 1953 en kreeg zijn huidige naam - Requiem voor een Spaanse boer - sinds 1960. 

Het motief dat het boek voor het eerst in Mexico werd gepubliceerd, was te wijten aan de censuur in Spanje gedurende die jaren (Wikipedia). Ze zeggen dat de bijbel literatuur is en daarom openstaat voor interpretatie. In dezelfde redenering lijkt het logisch dat er zoveel takken zijn in de (christelijke) religie dat elk zijn eigen interpretatie heeft van het heilige woord.  

Voor de samenvatting van dit boek zou ik dit helemaal op zijn kop zetten: aangezien deze roman ook literatuur is, kan het verhaal op vele manieren worden geïnterpreteerd, maar een bepaald feit kan maar op één manier zonder dubbelzinnigheid worden geïnterpreteerd: en dat is de rol die de (verdedigers van) de kerk speelden in de Spaanse burgeroorlog. 

De roman biedt een serene en rustige aaneenschakeling van gebeurtenissen waarin de echte burgeroorlog afwezig lijkt. In plaats van expliciet de wreedheden van de burgeroorlog te laten zien, concentreert het verhaal zich op de actie van een enkele man, de hoofdrolspeler van het verhaal. Alleen door zijn acties te volgen, leert de lezer waarom deze oorlog een 'burgeroorlog' wordt genoemd. De hoofdpersoon in kwestie is een pastoor. De titel van het boek - Requiem voor een Spaanse boer - verwijst naar de mis die de priester een jaar na de dood van de boer aan het voorbereiden is. Bij het voorbereiden van de mis krijgt de lezer een korte biografie van de boer voorgeschoteld, die leidt tot een hoogtepunt van zijn dood. De vorm waarin de roman is geschreven is ook vrij uniek; aan de ene kant volgt het een eenvoudige opeenvolging van flashbacks of zelfs een opeenvolgend aftellen naar de climax alsof de schade niet kon worden voorkomen. En het verhaal wordt vermengd met de zangbijdragen van de misdienaar, die tussen het verhaal van verteller en priester door zijn eigen kijk geeft op de gebeurtenissen. 

Ook de personages op de achtergrond van het verhaal helpen om diepte aan de roman te geven. De moeder, Jeronima, van de boer bijvoorbeeld, smeekt als een jonge dokter hun huis binnenkomt: 

• “Ik merk aan de manier waarop ze pronken wat ze missen.” of: 
• "Zowel kinderen als dieren zijn dol op degenen die van ze houden." 

En dan is het boek interessant als een object om de Spaanse cultuur te begrijpen. Ik zou zeggen dat veel van wat er in de roman staat, nog steeds doorgaat; verschillen tussen boeren en landeigenaren maar dan in een moderne terminologie... zoals de kerk in Spanje: nog steeds sterk aanwezig in het dagelijks leven.