Waarom heeft de Russische cultuur geen filosofen voortgebracht?
Er is geen enkele bekende Russische filosoof. Bekende schrijvers daarentegen zijn er volop. Of Componisten. Of Schilders. De enige echte bekende Russische filosoof is Ayn Rand, die op 21-jarige leeftijd naar de VS vertrok. Toch bijzonder.
Ik zocht in de lijst van Russische Filosofen, en kwam daarin figuren als Lenin tegen. Maar is Lenin een filosoof?
Of Tolstoi? Dat leek mij toch vooral een schrijver, iemand die zich met (de loop van de) geschiedenis bezig heeft gehouden. Bij Wikipedia staat wel dat hij filosoof was. Tolstoi studeerde oosterse talen, maar studeerde nooit filosofie.
Bijzonder is het verschil in visie en interpretatie van welke professie deze figuur nu precies had, op Wikipedia in het Engels:
LT... was een Russische schrijver die wordt beschouwd als een van de grootste auteurs aller tijden (Brittanica)... Hij schreef ook toneelstukken en tal van filosofische essays... Hij werd ook een toegewijd pleitbezorger van het Georgisme, de economische filosofie van Henry George, die hij verwerkte in zijn geschriften, met name Resurrere (1899).
Tolstojs politieke filosofie werd ook beïnvloed door een bezoek in maart 1861 aan de Franse anarchist Pierre-Joseph Proudhon, die toen onder een valse naam in Brussel in ballingschap leefde. Tolstoj besprak de aanstaande publicatie van Proudhon, La Guerre et la Paix ("Oorlog en vrede" in het Frans), en gebruikte later de titel voor zijn meesterwerk. De twee mannen bespraken ook onderwijs, zoals Tolstoj schreef in zijn educatieve notitieboekjes: "Als ik dit gesprek met Proudhon vertel, is dat om aan te tonen dat hij, in mijn persoonlijke ervaring, de enige man was die de betekenis van onderwijs en van het drukken begreep. druk in onze tijd."
De boxeropstand in China wekte Tolstoj's interesse in de Chinese filosofie. Hij was een beroemde sinofiel en las de werken van Confucius en Lao Zi. Tolstoj schreef Chinese Wijsheid en andere teksten over China. Tolstoj correspondeerde met de Chinese intellectueel Gu Hongming en beval China aan een agrarische natie te blijven, en niet te hervormen zoals Japan. Tolstoj en Gu verzetten zich tegen de Honderd Dagen Hervorming door Kang Youwei en geloofden dat de hervormingsbeweging gevaarlijk was. Tolstoj's ideologie van geweldloosheid vormde de gedachte van de Chinese anarchistische groep Society for the Study of Socialism.
Bovendien had Tolstojs filosofie van niet-verzet tegen het kwaad invloed op het politieke denken van Mahatma Gandhi. Gandhi was diep ontroerd door Tolstojs concept van waarheid, dat volgens hem elke doctrine vormt die het lijden vermindert. Voor zowel Gandhi als Tolstoj is waarheid God, en aangezien God universele liefde is, moet waarheid daarom ook universele liefde zijn. Het Gujarati-woord voor Gandhi's geweldloze beweging is "satyagraha", afgeleid van het woord "sadagraha" - het "sat" -gedeelte vertaalt naar "waarheid" en de "agraha" vertaalt naar "stevigheid". satyagraha werd geboren uit Tolstoj's begrip van het christendom, in plaats van uit de hindoeïstische traditie.
Maar op de Nederlandse versie, staat er dit:
LT... was een Russisch filosoof, beoefenaar van politieke filosofie en schrijver van voornamelijk romans en korte verhalen. Hij is vooral bekend van zijn realistische romans Oorlog en vrede (1869) en Anna Karenina (1877), die worden beschouwd als twee van de beste boeken uit de wereldliteratuur. Lev Tolstojs godsdienstige en politieke ideeën hadden veel invloed op de verdere ontwikkeling van het pacifisme.
Reacties