From Strength to strength (Arthur Brooks)

 

Zorg voor succes, geluk en een diep doel in de tweede helft van je leven. 

Wat een slim boek, want de markt voor 50-plussers is groter dan ooit. En zal niet snel afnemen in relatieve omvang.

Hij vertelt in dit boek over Charles Darwin, maar ook over andere relatieve vroegbloeiers dat deze rond hun vijftigste in een crisis kunnen komen, omdat hun climax niet te evenaren is. Professionele afbraak is vanaf dertig jaar een gewone zaak, waar vooral ondernemers mee moeten leren leven.

De auteur - Arthur Brooks - onderscheid twee soorten intelligentie: vloeibaar - waar iemand kan redeneren, flexibiliteit in het denken heeft en problemen kan oplossen - en gekristalliseerde intelligentie. De eerste neemt af vanaf het dertigste levensjaar, de tweede is een cumulatieve intelligentie en neemt dan de rol over. Of zou de rol moeten overnemen. [Hier aangekomen weet ik al diverse voorbeelden waar dat zou kunnen werken, en waar mensen moeite hebben met succes dat op vroege jaren is gebaseerd, maar het succes niet kunnen evenaren.]

Op sommige momenten moet je dus - denkend aan vloeibare intelligentie - afscheid nemen van belangrijke taken. Een voorbeeld hier is de romeinse dictator Quinctius Cincinnatus. De auteur zelf heeft het spelen van een instrument op moeten geven, gewoon omdat hij niet goed genoeg kon zijn .[Over het voorbeeld is ook wel het nodige uit te wijden]

Succes moet je dus volgens deze theorie anders vormgeven: meer met kinderen spelen of gewoon vriendelijk zijn. De kernwaarden zijn anders. De eerste (gouden medailles najagen)  zijn resumé virtues versus eulogy virtues.

Het boek begint met een anekdote van "de man op het vliegtuig die mijn leven veranderde." dat ging om een echtpaar dat in de buurt van de schrijver zat en de vrouw die uitriep, "stop met die onzin dat je beter dood zou zijn." De man in kwestie was vroeger heel bekend en werd als zodanig in het vliegtuig ook nog bekend, maar dat was toch niet genoeg om nu gellukkig te zijn. Zo begint de auteur zelf ook, dat hij welliswaar minder bekend en succesvol was dan de man op het vliegtuig, maar toch...  

-- de inhoudsopgave:

• je professionele verval komt (veel)sneller dan je denkt
• de tweede curve
• schop je succesverslaving
• begin je verslaving weg te werken (met kleine stappen)
• denk na over de dood
• cultiveer je Aspen Grove
• Begin je Vanaprastha
• Buig je zwakheid naar sterkte om 
• Keer het verval
• Conclusie: zeven woorden om te herinneren 

--

Andere titels van de auteur (o.a. Harvard professor) zijn: Love your enemies, The conservative heart, Gross National Happiness, who really cares.

--

Uit hoofdstuk drie staat een kort extract, over een vrouw die hoog opgeleid is en desondanks verslaafd raakt:

Misschien wel het meest aangrijpende gesprek dat ik had tijdens het schrijven van mijn boek From Strength to Strength: Finding Success, Happiness, and Deep Purpose in the Second Half of Life, was met een vrouw van ongeveer mijn leeftijd. Ze is enorm succesvol op Wall Street - ze heeft een fortuin verdiend en wordt zeer gerespecteerd.

Haar werk was alles voor haar - ze 'leefde om te werken' - en nu was ze doodsbang dat zelfs dat begon te glippen.

De laatste tijd begint ze echter hier en daar een stap te missen. Haar beslissingen als manager zijn niet meer zo scherp als ze ooit waren, haar instincten zijn minder betrouwbaar. Waar ze ooit de kamer commandeerde, ziet ze nu dat jongere collega's aan haar twijfelen. In paniek over het vooruitzicht van achteruitgang las ze een artikel dat ik schreef en nam contact met me op.

Ik stelde haar veel vragen over haar leven. Ze was niet erg gelukkig en was al vele jaren niet gelukkig geweest - misschien wel ooit. Haar huwelijk was onbevredigend, ze dronk iets te veel, en haar relatie met haar schoolgaande kinderen was in orde. . . maar ver weg. Ze had weinig echte vrienden. Ze werkte ongelooflijk lange uren en voelde zich vaak fysiek uitgeput. Haar werk was alles voor haar - ze 'leefde om te werken' - en nu was ze doodsbang dat zelfs dat begon te glippen.

Ze gaf deze dingen openlijk toe, dus je zou denken dat de oplossing voor haar ongeluk voor de hand ligt. En inderdaad, ik vroeg haar waarom ze de oorzaken van haar ongeluk niet wegnam - om de tijd te nemen om haar huwelijk nieuw leven in te blazen en meer tijd met haar kinderen door te brengen; hulp krijgen bij haar drinken; meer slapen; beter in vorm komen. Ik wist dat haar slopende werkinspanning haar in de eerste plaats succesvol had gemaakt, maar als je erachter komt dat iets secundaire gevolgen heeft waardoor je je ellendig voelt, vind je een manier om het op te lossen, toch? Je houdt misschien van brood, maar als je gluten-intolerant wordt, stop je met eten omdat je er ziek van wordt.

Ze dacht een paar minuten na over mijn vraag. Ten slotte keek ze me aan en zei zakelijk: "Misschien ben ik liever speciaal dan gelukkig."

De financier had vele jaren besteed aan het creëren van een versie van zichzelf die anderen zouden bewonderen... maar niets is blijvend, en nu had ze het gevoel dat elk uur werk haar minder opleverde dan het vorige.

Ze keek naar mijn verbaasde gezicht en legde uit: „Iedereen kan de dingen doen die nodig zijn om gelukkig te zijn — op vakantie gaan, tijd doorbrengen met vrienden en familie . . . maar niet iedereen kan grote dingen bereiken.” Ik spotte hier aanvankelijk mee, maar dacht er toen in de privacy van mijn eigen geest over na. En ik realiseerde me dat ik deze keuze ook op momenten in mijn leven heb gemaakt. Misschien zelfs meestal, als ik eerlijk ben tegen mezelf.

De financier had vele jaren besteed aan het creëren van een versie van zichzelf die anderen zouden bewonderen, waaronder sommigen die dood waren, zoals haar ouders. Wat nog belangrijker was, haar gecureerde zelf was een persoon die ze zou bewonderen - een enorm succesvolle, hardwerkende manager. En dat is ze gelukt! Maar niets is permanent, en nu had ze het gevoel dat elk uur werk haar minder opleverde dan het vorige, en niet alleen minder geluk - ook minder macht en prestige. Haar probleem was dat de 'speciale' die ze had gemaakt, minder dan een volwaardig persoon was. Ze had zichzelf ingeruild voor een symbool van zichzelf, zou je kunnen zeggen.

We weten in ons hart dat de objectivering van anderen verkeerd en immoreel is. Maar het is gemakkelijk om te vergeten dat we het onszelf ook kunnen aandoen.

We doen dit maar al te vaak andere mensen aan: reduceer ze tot een of twee benijdenswaardige eigenschappen zoals fysieke schoonheid, geld of macht. Dit wordt 'objectivering' genoemd. Beroemdheden praten vaak over hoe vreselijk het is om op deze manier geobjectiveerd te worden. Huwelijken die gebaseerd zijn op objectivering - trouwen voor geld bijvoorbeeld - mislukken onvermijdelijk jammerlijk.

We weten in ons hart dat de objectivering van anderen verkeerd en immoreel is. Maar het is gemakkelijk om te vergeten dat we het onszelf ook kunnen aandoen. Mijn financiervriend had zichzelf geobjectiveerd als speciaal, met een zelfdefinitie die draaide om werk, prestatie, wereldse beloningen en trots. Hoewel dat object langzaam aan het eroderen was, was ze te gehecht aan haar wereldse succes om de veranderingen aan te brengen die haar nu geluk zouden kunnen brengen.

Ze was verslaafd - aan werk en daaronder aan succes. Zoals alle verslavingen ontmenselijkten deze haar. Ze zag zichzelf niet als een volledig persoon, maar eerder als een krachtige machine - of misschien een machine die vroeger hoge prestaties leverde, maar nu slijtage vertoont.

"Misschien ben ik liever speciaal dan gelukkig."

De woorden van de financier deden me ergens vaag aan denken, maar ik kon er een paar dagen niet de vinger op leggen. Maar toen herinnerde ik me: een gesprek jaren geleden met een vriend die al heel lang worstelde met alcoholisme en drugsverslaving. Hij vertelde me dat hij tijdens zijn verslavingen wanhopig ongelukkig was en dat hij zich daar terdege van bewust was. Ik stelde hem een simpele vraag: "Als je je ellendig voelde, waarom bleef je het dan doen?" Net als de financier hierboven, pauzeerde hij voordat hij antwoordde. "Ik vond het belangrijker om high te zijn dan om gelukkig te zijn", zegt hij heeft me verteld.

Volgens de OESO neemt de kans op drinken toe met het opleidingsniveau en de sociaaleconomische status.

Toen viel het me op: mensen die ervoor kiezen om speciaal te zijn in plaats van gelukkig, zijn verslaafden. Misschien klinkt dat vreemd voor je. Stel je een persoon voor die wanhopig verslaafd is aan drank. Waarschijnlijk is de persoon die je je voorstelt down en out, zelfmedicatie tegen de trauma's van een harde wereld. Je stelt je waarschijnlijk niet iemand voor die succesvol en hardwerkend is. Ze vallen minder snel ten prooi aan verslavingen, toch?

Fout. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) neemt de kans op drinken toe met het opleidingsniveau en de sociaaleconomische status. Sommigen geloven - en ik ben het ermee eens, op basis van mijn werk - dat mensen in banen onder hoge druk de neiging hebben om zelfmedicatie te gebruiken met alcohol, inclusief het drinken op gevaarlijke niveaus, wat het gevoel van angst als een schakelaar tijdelijk kan uitschakelen. (bron: https://www.oecd-forum.org/posts/from-strength-to-strength-by-arthur-brooks)