Wat is er met EDF aan de hand?
EEN. EDF, slachtoffer van zijn hervormingen?
Het door de staat gewenste "tariefschild" en de sluiting van veel kernreactoren dwongen EDF tot een herkapitalisatie van 2,5 miljard euro. De voormalige president van Essilor en hoogleraar strategie Xavier Fontanet analyseert de structurele oorzaken van de problemen van de elektricien.
EDF was dertig jaar geleden een emblematisch bedrijf; we hadden het gevoel als Fransen een wereldleider te hebben met een zeer geïntegreerd bedrijf (in productie, transport en capillaire distributie). Frankrijk had de laagste elektriciteitskosten ter wereld. Toegegeven, dit was gebaseerd op het monopolie in Frankrijk, maar in die tijd was EDF duidelijk een leider. De Engelsen en Duitsers hadden zeer gefragmenteerde en veel minder efficiënte productie-, transport- en distributiesystemen voor hun elektriciteit. Het bedrijf EDF was machtiger dan zijn Europese collega's; in een niet-gereguleerde markt zou het een Europees leiderschap kunnen veroveren door de eerste plaats in Duitsland en Engeland in te nemen door overnames, waarbij de andere landen op den duur vroeg of laat in handen moeten vallen. EDF had ook een onbetwiste voorsprong op nucleair gebied met leveranciers (Areva en Alstom) die ook goed op de markt waren. EDF was dus een nationale schat, wat deden we ermee?
Kijkend naar de beurskoersen (het bedrijf is beursgenoteerd, de staat bezit 85%) is de diagnose ernstig. EDF had in 2007 een beurskoers van 85 euro, het was een van de allereerste Franse bedrijven. De actie zakte naar 8 euro voor een kapitalisatie van 25 miljard euro. Dit betekent dat als EDF sinds 2007 was gegroeid zoals de CAC 40, het bedrijf 500 miljard zou wegen en de eerste Franse kapitalisatie zou zijn. Het is daarom een ineenstorting en een verlies van kansen van 475 miljard voor de gemeenschap.
Wat is er gebeurd ? Er zijn een aantal fundamentele wijzigingen doorgevoerd. De eerste is de interventie van de Europese autoriteiten in de structuur van de elektriciteitsmarkt vanaf het einde van de jaren negentig. Het principe dat hen leidde was om de totstandkoming van concurrentie te verzekeren, buitensporige concentraties moeten worden uitgesloten om de belangen van de eindverbruiker te garanderen, d.w.z. om lage prijzen te verkrijgen. Vanuit dit oogpunt was EDF niet populair bij de Europese regelgever (om nog maar te zwijgen van de duidelijke jaloezie van bepaalde buren) om twee redenen: EDF had duidelijk een (nationaal) monopolie en het bedrijf was volledig geïntegreerd in de hele waardeketen. De Europese Commissie heeft ervoor gekozen om de keten te doorbreken door onderscheid te maken tussen drie branches: productie, transport (hoogspanning) en lokale distributie. Voor lokale productie en distributie moest concurrentie komen, het transport kon daarentegen in handen zijn van één enkele operator. Het plan bestond erin de logica van de Amerikanen aan de telefoon over te nemen met de ontmanteling van ATT.
De ontwikkeling van kleine gas- en stoomturbines had de Verenigde Staten in staat gesteld het weefsel van energieproducenten te verjongen, dezelfde dynamiek zou men zich ook voor Europa kunnen voorstellen. De Commissie stond ook positief tegenover de komst in de distributie van nieuwe spelers die concurrerende lokale capillaire netwerken creëren. Om de nieuwe netwerken de middelen te geven om te bestaan, zag EDF zich genoodzaakt ongeveer een kwart van zijn nucleaire productie tegen gunstige prijzen te verkopen. Een andere fundamentele gebeurtenis, het besef van de grenzen van fossiele brandstoffen en hun rampzalige ecologische effecten, gelijktijdig met de opkomst van zonne- en windenergie. Erkend moet worden dat het door de Commissie goedgekeurde systeem op het juiste moment kwam en het Franse bedrijf in staat stelde zich te ontwikkelen zonder een distributienetwerk op te bouwen dat volledig buiten zijn kracht zou zijn geweest. Maar er is ook een beroep gedaan op EDF om de productie van nieuwe operators tegen hoge prijzen op te kopen, zodat deze nieuwkomers de middelen hebben om zichzelf te financieren.
Het bedrijf heeft de onmiskenbare technologische voorsprong op kernenergie verloren.
Ten slotte moeten we de twijfels over kernenergie noemen - de trots van het huis dat 75% van zijn productie vertegenwoordigde - met het politieke besluit om het te beteugelen, sluiting van Fessenheim... Het was niet gemakkelijk voor de EDF-teams, gezien de opgelegde context, om de winkel te runnen... wat ze deden. Al deze regelgevende effecten en enorme veranderingen in het milieu leidden samen en leidden tot de ineenstorting van de financiële macht van het hierboven beschreven bedrijf. Tegelijkertijd verloor het bedrijf de onmiskenbare technologische voorsprong die het had op het gebied van kernenergie. Er was zeker een heel groot Europese voorbehoud gemaakt door de ITER-reactor, maar het is eerder aan de Chinese en Amerikaanse kant dat recentelijk vooruitgang is geboekt op het gebied van kernfusie.
We zullen discreet voorbij gaan aan recente gebeurtenissen, waarbij we zagen dat EDF gedwongen werd om verhogingen op te vangen terwijl het bedrijf beursgenoteerd is met minderheidsaandeelhouders die voor een voldongen feit worden gesteld. In dit stadium moeten we ons afvragen waar EDF naartoe gaat en in de eerste plaats of de concepten die de Europese autoriteiten gebruiken om het beroep te reorganiseren in de praktijk nog steeds de juiste zijn. In het geval van elektriciteit - een product dat momenteel niet kan worden opgeslagen - is het idee om de activiteit op te splitsen in drie business lines met een zeer groot aantal spelers. Aangezien elektriciteit een activiteit is met een zeer sterk schaaleffect, hebben we dan kleine concurrenten nodig die met lage marges concurreren en lagere prijzen geven dan een monopolie met hoge marges en zeer lage kosten? Het antwoord ligt helemaal niet voor de hand.
Van hun kant zijn de nieuwe energieën niet programmeerbaar, die afhankelijk zijn van de meteorologie, per definitie oncontroleerbaar! Omdat we niet in staat zijn om het functioneren van onze samenlevingen vast te stellen op het bestaan van de wind en de intensiteit van de zon, zijn we veroordeeld tot een complex beheer van de productie terwijl we een zeer overmatige productiecapaciteit verwerven.
Ten slotte moeten we ons afvragen wat zijn de structurele veranderingen in de omgeving? Een zorg: de uitputting van fossiele brandstoffen met een duidelijke geopolitieke dimensie met betrekking tot het bezit van de resterende hulpbronnen. Eén hoop: vooruitgang in de opslag die het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en kernfusie zal vergemakkelijken, maar met een tijdshorizon die niet met grote precisie kan worden gedefinieerd. Evenementen dringen in de richting van nucleaire en hernieuwbare energie.
Maar stel je de kracht van EDF vandaag eens voor als er niets was aangeraakt! Het nucleaire programma zou zijn voortgezet, we zouden profiteren van de laagste elektriciteitskosten in Europa. EDF zou zijn elektriciteit van nucleaire oorsprong kunnen exporteren naar alle grote Europese fabrieken met gigantische marges. EDF zou in Frankrijk lage prijzen kunnen bieden, wat tot gevolg zou hebben dat de herindustrialisatie die met hevigheid wordt geëist, aanzienlijk wordt vergemakkelijkt. De resultaten van de groep zouden aanzienlijk zijn en de slagkracht in termen van onderzoek naar veelbelovende onderwerpen zou beter passen bij de hoogte van de inzet. Er zijn momenteel serieuzere zaken. Desalniettemin verdienen de burgers en belastingbetalers die we zijn een goede update van onze Franse en Europese leiders over de energiestrategie die ze nastreven en de plaats die EDF daarin kan spelen.
An investigation is in process at Nanterre Court into “concealment of invasion of an automated data processing system” after the statement made by a computer expert from a non-Group agency, who said he had hacked into the computer used by former Greenpeace spokesman Mr Yannick Jadot, at the request of an EDF employee...
The former CEO of the company Pierre Gadonneix “whose term expired” was replaced by intervention of France president Sarkozy who appointed the CEO of Veolia Environment, Henri Proglio. That assignment can only be seen as the result of a strategic choice, as both companies have something in common, which is waste management. Veolia is specialized in waste management and EDF biggest problem – clearly pointed out by Greenpeace – is also waste.
The first element in this change is thus attributed to a change in the business. By involving Veolia (experience) more in this part of the business process the important of waste management is stressed by the new executive committee. These days the most important discussion in any business is: sustainability. And for EDF this is even more an issue.
Another business related change is the assignment of Hervé Machenaud who has previously management EDF Asia and who has worked in China. This shows the importance of that region and knowledge for the growth of EDF.
A second change is more organizational. The new CEO chose people from his own network – also from Veolia – to join him in the new management board:
- Thomas Piquemal, Alain Tchernonog and Denis Lépée, all come from Veolia Environment. Mr. Lépée is the personal advisor of the new CEO.
This change is both organizational but has impact on the culture, which is the third important element of the change. By doing so the new CEO signals that his power is more important than the skills and performance of people in the organization. It is likely that he will change the culture of the EDF group by this.
An achievement that is still due to change more at EDF is the gender discussion. The annual report explains the gender distribution on both the normal employees as well as on the executive level. For this last case, the distribution is 20% (female executives). When extrapolating this to the board, it would mean that at least one female executive should enter the board in the near future. In that sense it is a pity that although in the position of corporate secretary, Marianne Laigneau got replaced by Alain Tchernonog.
Reacties