Land en bestemming. Biografie Gorbatsjov (1)
Na een bezoek aan Moskou (en Minsk) in 2007 raakte ik geïntrigeerd door dit land, de mensen de geschiedenis, hoe kan het anders als je in het prachtige historische Hotel Sovjetski hebt overnacht. Maar veel van het moderne Rusland begrijpen? Nee.
Vandaag met de oorlog in Oekraïne, minder.
Deze biografie - van Andrei Grachov uit 2005 - kan diegene helpen die meer willen weten. Het is ook inherent een kijk op verandering... Is het toeval dat zowel Gorbatsjov als zijn vrouw Raisa, een gemengde achtergrond hebben: grootouders die aan de ene kant uit Oekraïne kwamen en aan de andere kant uit Rusland zelf.
- - -
Het begint met een logische vraag, waar is hij geboren?
1. Land en bestemming. Het land in de titel van dit hoofdstuk is op vele manieren symbolisch voor de verandering duidelijk worden bij het lezen van de biografie. De biograaf begint met enkele retorische vragen: “waarom koos het lot David van Stavropol om de totalitaire Goliath te verslaan? Waarom deze man die zo goed in de Sovjet paste systeem omgevormd tot de gevaarlijkste interne vijand van het regime, meer gevaarlijker dan alle andere externe vijanden En hoe kwam het dat hij van plan was te veranderen en verbeteren of zelfs opslaan eindigde in het vernietigen ervan?
Die vragen worden in dit eerste hoofdstuk niet beantwoord. Sommige antwoorden verschijnen alleen in de epiloog aan het einde van het boek. In land en bestemming lezen we over de nederige achtergrond van Gorbatsjov en vooral over zijn (familie)ervaring in de collectieve landbouw, de sovchoz. Mikhail was misschien de doorsnee, gewone man, harde werker, die het systeem als geen ander kende. Hij ging rechten studeren in de stad Moskou, waar hij zijn toekomstige vrouw ontmoette, "een van de meest... mooie meisjes op de faculteit." Mede door haar ontwikkelt hij een gevoel voor de wereld buiten de provinciale wereld. En deze dimensie stad versus land blijft een drijfveer om de biografie te begrijpen. Het is in de tijd van Brezjnev (recentelijk voortschrijdend Chroesjtsjov en vóór de opstand) ster Andropov die nog steeds hoofd van de KGB was) en een man genaamd Kulakov een jonge lid van het Politbureau verantwoordelijk voor Landbouw, die Mikhail zijn “leerling” ontdekte. De ontbrekende schakel hierbij is het belang van de regio Stavropol, die de voorkeur geniet van velen. Veel over zijn persoonlijkheid wordt in dit stadium niet onthuld, behalve dat velen dat wel zijn onder de indruk van de sympathieke verschijning van Gorbatsjov.
2. De nieuwste cartridge. "Geduld en loyaliteit" is wat Gorbatsjov leerde van Andropov. Het zijn andere sleutels in het begrijpen van de biografie en wat er met de Sovjet-Unie is gebeurd. Geduld in verandering. 'Vertel de gebeurtenissen niet, Michail', is een paragraaf in dit hoofdstuk. Het is gewoon voordat Mikhail secretaris-generaal wordt. Na de dood van Tsjernenko en na de eerdere en plotselinge dood van Kulakov. Gorbatsjov werd gekozen door het politbureau omdat van zijn loyaliteit... en eigenlijk... omdat "er geen andere kandidaat was", die... had de goedkeuring van het volk. (interessant dat hoewel het een totalitaire staat is, goedkeuring was belangrijk). In zijn openingstoespraak concentreerde hij zich op "dynamiek", hij hield zich aan aan de tentoonstellingsrituelen van die tijd, maar hij voegde een oproep tot verandering toe in woorden als versnelling van de economische vooruitgang.
3. Een eenvoudige "Tin Man?" “Wij willen verandering.” Maar wat en hoe? Het was de tijd van Reagan die werd gezien als de... geweldige communicator, waarvoor duidelijk werd dat hij een echte concurrent vond in Gorbatsjov in dat gebied. Gorbatsjov had wat eerste verwachtingen gewekt over verandering, maar het werd duidelijk (beide uit de biografie als in feite) dat er geen echt plan was. Anders dan het zogenaamde "Plan van" 500 dagen” waaruit blijkt dat er iets moet gebeuren, maar de vraag was. Wat? Er is weinig aandacht voor de economie in de biografie, maar het grootste probleem was de inefficiëntie van de landbouw en hun belangrijkste organisatie tussen kolchoz en sovchoz. “De energie- en voedselvoorziening kwam in gevaar. Het is ook de tijd van de droge wet, een van de fouten in prioriteiten en beheer van Gorbatsjov. Ondertussen stelt Gorbatsjov zijn en het Russische imago open voor de wereld buiten.
4. Reconstructie … waarvan? "Wij hebben haast." Op het XXVII congres van de PCUS stond verandering op de agenda en het woord perestrojka werd geboren "op zoek naar een antwoord om te verbeteren binnen het kader van socialisme, niet zonder.” Het basisprincipe van de perestrojka was: meer socialisme, meer democratie.
Andrei Grachov schrijft dan dat: "alleen met de juiste aandacht kon men de eerste vastleggen" dissonantie-ideologie en schuchtere dissidentie. De "Gensec" verdisconteerd socialisme in de Sovjet-Unie van "ontwikkeld" naar "ontwikkelend", waardoor het mogelijk werd om het te verbeteren en om het authentieker te maken (Zelfs vandaag een modern concept).
Lenin was Gorbatsjovs held en voorbeeld voor verandering. Maar de manier waarop meer verhoogd en meer vragen binnen het politbureau. Wat voor soort socialisme; meervoudig socialisme, Sociale staat van de wet, marktsocialisme, enz... Voor Gorbatsjov was macht een middel, maar hij had niet gedacht uit hoe je het kunt beheersen.
Hervorming of revolutie? Volgens de wijsheid van Solzjenitsyn komt er een hervorming van boven en een revolutie komt uit om "onder." In die tijd was Francois Mitterrand onder de indruk van de ideeën, maar vroeg hij zich retorisch af of een dergelijke hervorming praktisch zou kunnen worden uitgevoerd. Maar Gorbatsjov werd gesteund door Lenin-wijsheid nee tegen "angst voor chaos". Gorbatsjov zou zijn eigen "Oktoberrevolutie" ontwerpen het veranderen van de richting van zijn voorgangers die zich concentreerden op het verbeteren van het bolsjewisme.
Maar hij kreeg steeds meer tegenstand van Jeltsin* (die Gorbatsjov een wet voetzoeker noemde) en dergelijke die de meer dogmatische ideologie steunden en die dat wilden? temporiseer elke verandering.
5. De "Gensec" van de wereld. "Zoals elke revolutie kon de perestrojka tussen twee grenzen van één staat blijven." Naar sussen de veranderingen Gorbatsjov begon zijn perestrojka als internationaal te gebruiken campagne, zonder dat u zich thuis hoeft te verplaatsen. Het is de tijd van het Tsjernobyl-incident van waarvan de biografie bijna niets vermeldt. Een verkenning van de buitenwereld begint. Gorbatsjov herinnert eraan dat hij niet wist hoe een creditcard eruitzag toen de... de publieke opinie had opgemerkt dat Raisa oorbellen kocht. Om zijn ideeën naar de westerse wereld te exporteren hij publiceert zijn boek genaamd perestrojka. Maar met dit nieuwe, vriendelijkere gezicht van de Sovjet-Unie rijst een dilemma: de gezondheid van de Sovjet-Unie was deels gebaseerd op haar eeuwige vijand (de kapitalistische wereld) buiten. Het probleem was nu: hoe te handelen tegen de verleende keuzevrijheid in de Oost-Europese landen?
In de tussentijd moest hij het probleem van het "oude denken" van de oorlog in Afghanistan oplossen en de Euro-raketten die Amerikaanse raketten hadden uitgelokt.
Het is de tijd van de Star Wars en Gorbatsjov verraste de VS door aan te kondigen dat vermindering van de raketten met 50% in Reykjavik. Een jaar later in Washington, toen Reagan zei dat hij Reykjavik miste, Raisa herdenkt dat het gevoel dat “vrouwen dat niet waren” welkom daar in Reikjavik.”
Maar naarmate de internationale activiteiten zich uitbreidden, moesten de interieurproblemen nog worden opgelost…
* -- 24 aug 2024. HUbert Smeets vertelt op Radio 1 over dat het destijds in 1991 Rusland was die de onafhankelijkheid van de sovjet-unie declareerde met Jeltsin en er toen opeens twee presidenten waren, Gorbatchov van de SU en Jeltsin van Rusland. Op 24 augustus 1991 zegt Bush Sr nog tegen Kiev dat ze moeten uitkijken met hun onafhankelijkheids wens, maar als Rusland zich zelf onafhankelijk verklaart verdwijnt deze kwestie.
Reacties