4 Futures (Peter Frase)
Zo kan je inderdaad een boek schrijven. Hoe zou de toekomst eruit kunnen zien, en aan de hand daarvan belangrijke thema's zoals robotisering, de milieu- of klimaatcrisis* daarin bespreken. Anders dan de literaire voorspellingen van de meer futuristische geesten, zoals Frase zelf stelt, kiest hij voor een academische invalshoek. Dat hij daarbij zelf nogal een duidelijk beeld heeft van de norm stuurt het werk wel eenzijdig een hoek in.
Samenvatting geschreven door Anthony Signorelli. (jan 2017).
Het kapitalisme zal het komende decennium ernstig worden uitgedaagd door de verstoring van de digitale overvloed, en iedereen die plannen maakt voor de toekomst, moet alternatieven voor het kapitalisme overwegen die het kunnen vervangen.... Frase is een serieuze denker die serieuze aandacht vraagt...
Laat ik beginnen met twee opmerkingen. Ten eerste begrijp ik niet waarom schrijvers met socialistische sympathieën zo vaak fictie gebruiken als basis om de problemen en uitdagingen van een veranderende wereld uit te zoeken. Toegegeven, ik leg hier misschien mijn onwetendheid over de marxistische methode bloot, maar het is een vreemde gewoonte die Frase, net als anderen, royaal gebruikt. De geïdealiseerde werelden van fictie bieden misschien fantasierijk inzicht, maar ik vind het moeilijk om een analyse van Star Trek serieus te nemen als een analyse van onze huidige economische hachelijke situatie. Het lijkt veel beter om de werkelijke krachten die aan het werk zijn te begrijpen en te bepalen welke daarvan moeten worden ondersteund met echte ideestructuren dan sociale analyses te schrijven op basis van fictie.
Ten tweede vind ik het verbazingwekkend dat socialisten zoals Frase geloven dat socialisme het kapitalisme zal vervangen wanneer dit laatste ophoudt. Ze zien niet in dat het socialisme volgens dezelfde principes werkt. Ze zien niet in dat als het kapitalisme eindigt, dat ook geldt voor kapitalistisch gedreven klassenstructuren. Ze lijken te denken dat de ondergang van het kapitalisme alleen gaat over wie de baas is (klassenstrijd), niet dat de hele kwestie van klassencontrole zinloos wordt. Immers, als het socialisme wint, is het kapitalisme niet dood. We zitten alleen aan de andere kant van de medaille.
Een van de problemen waarmee eerlijke sociale theoretici worden geconfronteerd, is dat ze maar al te vaak denkpatronen opzetten die niets anders zijn dan hun eigen 'strohonden' om neer te schieten. Frase lijkt dit te doen in Four Futures. Hij begint met het citeren van een publicatie uit 1915 van Rosa Luxemborg: “De burgerlijke samenleving staat op het kruispunt, ofwel transitie naar socialisme of regressie naar barbaarsheid” (Frase, 2016, p. 27). De hedendaagse samenleving vertoont zeker kwaliteiten van zowel socialisme als barbaarsheid, maar het kan niet fundamenteel worden gekarakteriseerd als een van beide, wat mij doet geloven dat mevrouw Luxemborg ofwel een valse tweedeling heeft gecreëerd, of dat dit een zeer groot en breed kruispunt is, wat uiteindelijk geen betekenis heeft.
Frase gaat verder met het opzetten van zijn 'vier toekomsten' als definities van een raster langs twee assen - de ene is de as gelijkheid-hiërarchie en de andere is de as overvloed-schaarste. Vervolgens definieert hij elk van de vier toekomsten als een uiterste hoek van elk van de vier aldus gemaakte kwadranten, met gelijkheid-overvloed die het communisme vrolijk definieert, en diverse orden van verval door socialisme (gelijkheid-schaarste), rentisme (hiërarchie-overvloed), en exterminisme (hiërarchie-schaarste) (Frase, 2016, p. 29).
Voor bepaalde analytische oefeningen kan dit een interessant raamwerk zijn, maar voor het definiëren van de vier mogelijke toekomsten die voor ons liggen, mist het tot het uiterste sleutelfactoren. Wat dacht je van digitalisme versus concretisme, conversie versus extractie, conservering versus progressie, of een aantal andere lineaire spectrums. Deze zijn uitgesloten omdat ze grotendeels indruisen tegen wat Frase's belangrijkste doel lijkt te zijn: beweren dat "waar we terechtkomen, het resultaat zal zijn van politieke strijd" (Frase, 2016, p. 31). Als je enige macht voor verandering toekent aan het veranderende technologische landschap, dat door de eeuwen heen ook een enorme aanjager van sociale verandering is geweest, logenstraft dat de stelling dat "verandering altijd wordt bemiddeld door de machtsstrijd tussen georganiseerde massa's mensen" (Frase, 2016, blz. 30). Ik ontken niet dat er sociale strijd ontstaat wanneer de samenleving verandert, maar een dergelijke strijd is zelden de oorzaak van een dergelijke verandering.
De vier toekomsten van Frase
Ondanks de problemen met de opzet, levert Frase een kritische bijdrage aan de postkapitalistische onderneming door te schetsen wat er zou kunnen gebeuren - vooral als de meer genereuze elementen van de samenleving niet de ideeën formuleren en de structuren creëren die nodig zijn om een zinvol alternatief te creëren en te ontwikkelen. Laten we eens kijken naar elk van de vier alternatieven die hij schetst, wat hij betoogde, en de implicaties voor de postkapitalistische wereld die we mogelijk zouden kunnen bereiken.
Communisme — Gelijkheid en Overvloed
Frase's eerste oplossing is het communisme, dat volgens hem past in het kwadrant van overvloed en gelijkheid. Deze ideale, optimistische visie zorgt ervoor dat iedereen heeft wat hij nodig heeft, mensen bijdragen naar vermogen en noodzaak als oorzaak van werk verdwijnt. Ik heb elementen van dezelfde ideeën in mijn eigen geschriften over postkapitalisme; het duurt echter niet lang om het kernprobleem van het communisme bloot te leggen en het dystopische aspect van zijn eigen idee aan te tonen. Frase citeert Marx: “Van ieder naar vermogen, naar ieder naar behoefte” . ik beschrijf dit als dystopisch omdat men alleen maar kan aannemen dat "van elk naar vermogen" betekent dat als je kunt, je moet. Mensen hebben geen keuzes - ze kunnen niet het werk kiezen dat ze het liefste doen, ze moeten doen waar ze goed in zijn - net zoals in het kapitalisme. In het kapitalisme doe je waar je goed in bent, want dat levert het meeste geld op. In het communisme, blijkbaar, als je in staat bent, moet je doen waar je goed in bent, want het is jouw plicht. In beide gevallen is de kans dat je je leven lang een baan hebt die je niet leuk vindt erg groot. Overvloed, als het al iets is, moet mensen in staat stellen hun eigen passies, interesses en dromen te volgen, omdat overvloed de noodzaak elimineert en mensen de vrijheid geeft om te kiezen. Deze formulering elimineert de noodzaak niet, dus we moeten ons afvragen: waar is de overvloed?
Evenzo gaat Frase's argument voor het communisme niet over het probleem van het bepalen van iemands bekwaamheid. Wie beslist? Zouden we niet zeggen dat als iemand anders dan het individu die beslissing neemt, er hiërarchie is? Hoe is dit dan gelijkheid?
Dezelfde dynamiek infecteert de "aan elk volgens hun behoefte" kant van de vergelijking. Wie bepaalt uw behoefte? Iemand in de hiërarchie. En wat is de ervaring van overvloed als alles wat je krijgt is dat aan je behoeften wordt voldaan? Ik bedoel, in wezen is alles wat iemand echt nodig heeft een beetje voedsel en water, toch? Is dat hoe we overvloed definiëren?
In Frase's sectie over communisme gaat hij ook in op twee belangrijke ideeën: één over het basisinkomen en één over het onderscheiden van sociale verandering van economische verandering. De eerste is een krachtige aanvulling op de discussie over het basisinkomen; ten tweede een gebrekkig argument dat gebaseerd is op een verkeerd begrip van de aard van werk en existentiële beslissingen die kapitalistische elites geneigd zijn te nemen.
Een overtuigend argument over het basisinkomen. Het basisinkomen wordt op verschillende plaatsen in de wereld op de proef gesteld en in de VS openlijk bepleit door activisten, voorstanders van arbeid, armoedebestrijdingswerkers, libertariërs en zelfs enkele kapitalisten. Het basisinkomen houdt in dat iedereen in de samenleving onvoorwaardelijk van een bepaald bedrag wordt voorzien. In de meeste formuleringen is het niet bedoeld om het inkomen helemaal te vervangen, maar om mensen te ondersteunen en economische onzekerheid te bestrijden - het gevoel wanhopig van salaris naar salaris te leven.
Veel kapitalistische en vrijemarktfundamentalisten beweren echter dat naarmate het basisinkomen wordt aangenomen, steeds meer mensen de arbeidsmarkt verlaten, en als dat gebeurt, verdwijnt de belastinggrondslag die het basisinkomen ondersteunt. Als de heffingsgrondslag verdwijnt, kan het basisinkomen niet meer worden volgehouden.
Frase doorprikt deze argumenten tegen het basisinkomen. Zijn intelligente uitdaging is dat het basisinkomen een systemische verandering is die arbeid geleidelijk decommodificeert. Als mensen een basisinkomen hebben, worden ze niet langer gedwongen tot vreselijke banen om in de eerste levensbehoeften te voorzien. Daarom, zo stelt Frase, zullen de ongewenste banen van sleur in prijs stijgen totdat het economisch wordt om ze te automatiseren. Vervullende banen dalen in prijs omdat het werk wenselijker is. Op de lange termijn wordt steeds meer werk geautomatiseerd, de marginale productiekosten naderen nul en producten hebben geen prijzen meer. Met andere woorden, de geldeconomie verdampt. In plaats van dat de verdwijnende belastinggrondslag een crisis veroorzaakt, verdort de kapitalistische economie gewoon omdat geld steeds minder relevant wordt voor de samenleving en er helemaal geen crisis wordt gecreëerd.
Vanuit een postkapitalistisch oogpunt maakt Frase's argument het pleiten voor een basisinkomen nog waardevoller. Het basisinkomen is meer dan alleen een reactie op door automatisering veroorzaakte werkloosheid; het is een echt instrument om het proces van ontmanteling van het kapitalisme te beginnen. Het goede nieuws is dat er uiteindelijk een basisinkomen zal komen omdat het moet; digitalisering en de daarmee gepaard gaande steile prijsdaling zullen de lonen doen dalen, wat de vraag zal doen dalen, en de kapitalistische economieën dwingen om een basisinkomen aan te nemen om de vraag op peil te houden.
Communisme en het sociale systeem
Frase berispt ook het idee dat een ineenstorting van het kapitalisme een verandering in het sociale systeem betekent: waardoor ze meer aandacht krijgen en populairder worden. Bovendien verdwijnen racisme en seksisme niet als het kapitalisme dat wel doet; ze kunnen ook postkapitalistische samenlevingen stratificeren” (Frase, 2016, p. 62). Vervolgens wijst hij erop dat Wikipedia, een uitstekend voorbeeld van samenwerkende productiegemeenschappen, hiërarchisch is, deels omdat zoveel van de redacteuren blanke mannen zijn die duidelijk hun voorrecht moeten uitoefenen om deel te nemen - voorrecht dat vele anderen doen niet genieten. Hij beweert ook dat de hiërarchie van Wikipedia duidelijk is omdat het "... een complexe bureaucratie heeft van beheerders, redacteuren en moderators, met verschillende bevoegdheden om screeningprocedures te omzeilen, gebruikers te blokkeren, artikelen te verwijderen, bestanden te verplaatsen en andere sitefuncties" (Frase, 2016, blz. 62-62).
Het probleem met deze berisping, is echter dat het hiërarchie met organisatie verwart. Elk complex project vereist organisatie. De bevoegdheid om artikelen te verwijderen en bestanden te verplaatsen mag dan vanuit een organisatorisch perspectief diepgaand zijn, het is nauwelijks de hiërarchische beslissing op leven en dood van het sluiten van fabrieken waarvan mensen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Wat Frase lijkt te missen, is dat het einde van het kapitalisme niet alleen een ineenstorting van de hiërarchie betekent, maar ook het einde van dwang en extractie. Natuurlijk zullen er nog steeds verschillende soorten conflicten zijn, maar niet van het soort dat existentiële economische conflicten veroorzaakt - tenminste, niet inherent binnen het systeem. Omdat existentiële conflicten de basis zijn van racisme en seksisme, zullen racisme en seksisme ook afnemen wanneer het conflict en de hiërarchie die het heeft veroorzaakt oplossen in een nieuwe postkapitalistische wereld.
Rentisme — Hiërarchie en overvloed
In de notie van rentisme en het potentieel om een positieve postkapitalistische samenleving te laten ontsporen, heeft Frase een serieuze en positieve bijdrage geleverd. Hoewel hij het rentisme karakteriseert als een systeem van hiërarchie en overvloed, denk ik dat het nauwkeuriger is om het te omschrijven als een onvolledig postkapitalisme. Onder rentisme creëert automatisering overvloed door dingen te leveren tegen bijna geen kosten. Het verdringt ook werknemers en inkomen. Maar door de eigendomsrechten uit te breiden tot zaden, genen en alle intellectuele ideeën, vooral digitale ideeën, behouden de rijken de controle. Zij bezitten, en de rest van ons huurt de producten van hen.
Er is een precedent voor het idee dat Frase naar voren brengt. De machthebbers procederen momenteel voor eigendom van elk idee dat ze kunnen claimen, en terwijl ze dat doen, sluiten ze steeds meer van de intellectuele commons af. Ze bezitten ideeën, code, processen, methoden. Zij bezitten de genen in zaden die je in je eigen achtertuin kweekt. Zij bezitten de software die ze u nooit zullen verkopen. In plaats daarvan ontwikkelen zich nieuwe bedrijfsmodellen om deze activiteit vast te houden; we noemen het software-as-a-service, of een abonnementseconomie, of meer in het algemeen, rentisme.
Het doel van het claimen van deze intellectuele eigendomsrechten is eenvoudig: hoe meer de ideeën en digitale producten eigendom en eigendom worden, hoe meer de eigenaren de schaarste kunnen versterken, de markt kunnen behouden en contant geld kunnen blijven innen in een wereld waarin geld wordt verdiend. Met andere woorden, het is een manier om de ontwikkeling van postkapitalisme te voorkomen waarin de producten eigenlijk gratis zijn. In plaats daarvan behoudt het de controle over het product, maakt het schaars en eist een prijs.
Rentisme treedt op als gevolg van het automatiseren van mensen uit productief werk voordat digitalisering ervoor zorgt dat markten niet meer goed functioneren. Zoals Frase echter aangeeft, als iedereen werkloos is, moet er een basisinkomen zijn om de rijkdom te laten stromen, en zoals we eerder hebben besproken, is het intrinsieke kenmerk van het basisinkomen dat het arbeid de-commodificeert en uiteindelijk geleidelijk de geldeconomie helemaal uit. Met andere woorden, rentisme is een zeer reëel gevaar, maar het is ook een tijdelijke – hoewel potentieel zeer langdurige – fase in de ontwikkeling van de postkapitalistische samenleving.
Socialisme — Gelijkheid en schaarste
Frase beschrijft de socialistische mogelijkheid in termen die we eerder hebben gezien. De ecologische crisis, samen met de schaarste aan essentiële hulpbronnen op een planeet met een groeiende bevolking, zal een heroverweging van de toewijzing van die hulpbronnen vereisen. Hoewel er restanten van de markt zullen blijven, kan de markt het werk niet doen zonder alleen de elites te selecteren en alle anderen zonder te laten. Als gevolg hiervan hebben we, volgens Frase en de socialistische optie, een centraal geplande economie nodig die de middelen gelijkelijk toewijst, waarschijnlijk via een mechanisme als een universeel basisinkomen.
Hoewel het egalitaire recept aanlokkelijk klinkt, vraagt men zich af of de auteur ooit van de USSR heeft gehoord. Het probleem met socialisme is dat je geen gelijkheid en schaarste in hetzelfde systeem kunt hebben - het is een contradictio in terminis, en dat is een reden waarom het Sovjetsysteem nooit heeft gewerkt. Schaarste kweekt hiërarchie omdat het moet. Een systeem dat op schaarste is gebaseerd, kan geen wetgeving maken of zijn weg naar gelijkheid bouwen, omdat de inherente concurrentie om de schaarse goederen altijd hiërarchie creëert - in de klassieke zin, sommige mensen hebben dat wel en andere niet - en het maakt niet uit of die concurrentie boven alles is zoals in het kapitalisme of verborgen in zwarte markten of de structuur van de bureaucratie; het is er nog steeds.
Om deze redenen kan het socialisme gelijkheid proberen, maar het kan nooit slagen. Desalniettemin maakt Frase in dit gedeelte enkele zeer overtuigende punten om serieus na te denken over een postkapitalistische toekomst. Zo vraagt hij ons aan te nemen dat de wereld snel digitaal gaat en dat materiële producten die we nodig hebben voor het dagelijks leven, met 3D-printing in overvloed digitaal gemaakt kunnen worden. Je hebt nog steeds het probleem van de grondstof voor de printer, en dat wordt in wezen een potentieel niet-overvloedige voorraad.
Dit zal om een aantal redenen een reëel probleem zijn voor postkapitalistische theoretici zoals ikzelf. Ten eerste, als dat het aanbod materieel is, lijkt het erop te staan dat er een spoor van kapitalistische extractie blijft bestaan. Als winning blijft bestaan, blijven ook distributie, handel, de noodzaak om geografie te beheersen en de andere onderliggende drijfveren van de organisatie van de moderne samenleving. Met andere woorden, het kapitalisme verschuift; het sterft niet. Ten tweede suggereert het dat de marktwerking blijft bestaan, zelfs als de productie naar het niveau van de consument verschuift. De kapitalistische scheiding tussen productie en consumptie kan uit elkaar vallen, maar het enige dat het echt doet, is de focus van de toewijzing van middelen, en dus planning onder het socialisme, verplaatsen naar het persoonlijke leven van de consumenten die ook produceren wat ze nodig hebben. Men kan stellen dat dit een voordeel is, maar men kan ook stellen dat dit nog steeds een gecentraliseerde planning is in een schaars goed - de grondstof - en dus uiteindelijk de postkapitalistische visie dwarsboomt. Ten derde moet de handel in de printers en alle andere productiemiddelen doorgaan, en waarschijnlijk via een markt, tenzij alles erin ook digitaal in overvloed aanwezig is.
Als zo'n theoreticus zijn twee factoren van cruciaal belang om te overwegen: graad en ontwikkeling. Ik zou in reactie daarop willen zeggen dat er natuurlijk een soort marktactiviteit zal zijn (een punt dat Frase ook maakt). De concurrentievoordelen van handel zullen echter niet meer gericht zijn op natuurlijke rijkdommen of de aarde, maar eerder op de vaardigheden en interesses van de individuen. Ik schrijf graag boeken en jij maakt graag kopjes, en dus handelen we. Maar dit is heel iets anders dan de markt die de centrale rol speelt bij het verkrijgen van toegang tot het beste land en de verdeling van alle hulpbronnen, zodat de rijken altijd meer krijgen en de minder rijken altijd minder - met andere woorden, waar de markt systemisch is.
Ik zou ook willen beweren dat ontwikkeling verwijst naar waar we ons bevinden in de ontwikkeling van het postkapitalisme. Frase beschrijft een stabiele toestand, die in een boek als dit nodig is, maar net als bij rentisme zie ik deze uitdagingen meer als iets dat een bepaalde tijd stand kan houden, maar niet de uiteindelijke bestemming is. De technologie is de drijvende kracht achter de bestemming en de technologie zal niet stoppen met ontwikkelen. Het postkapitalisme evenmin. Als een van Frase's meer dystopische opvattingen stand houdt, is het waarschijnlijk niet het bepalende systeem voor de komende 500 jaar, maar eerder een stap op weg in de ontwikkeling van postkapitalisme, omdat de technologie verandering zal blijven stimuleren.
Exterminisme — Hiërarchie en schaarste
Frase's laatste dystopie van zijn vier toekomsten is exterminisme, en het is inderdaad een gruwelijke visie. Veel meer optimistische schrijvers richten zich op de vrijheid van het menselijk ras van het sleurwerk in een geautomatiseerde samenleving. Frase ziet nog een gevaar:
“Het grote gevaar van de automatisering van de productie, in de context van een wereld van hiërarchie en schaarse middelen, is dat het de grote massa mensen overbodig maakt vanuit het standpunt van de heersende elite” (Frase, 2016, p. 123) .
Onder het kapitalisme leven arbeiders en kapitalisten in wederzijdse afhankelijkheid, zij het ook in wantrouwen. Arbeiders hebben de kapitalisten nodig om de fabrieken en de banen te creëren, en kapitalisten hebben de arbeiders nodig, anders wordt er niets gedaan. Maar als het werk door robots kan worden gedaan, hebben de kapitalisten de arbeiders niet langer nodig. Zo'n overtollige bevolking vormt een gevaar voor de elites, en ze zullen onvermijdelijk proberen zichzelf tegen dat gevaar te beschermen. Zoals Frase zegt:
“Dus wat gebeurt er als de massa gevaarlijk is, maar niet langer een arbeidersklasse is, en dus van geen waarde voor de heersers? Iemand zal uiteindelijk het idee krijgen dat het beter is om ze kwijt te raken” (Frase, 2016, p. 124).
Hoewel dit brutaal en extreem klinkt, zijn er krachten op komst die deze richting in de samenleving weerspiegelen. Frase schetst enkele voorbeelden:
De ontwikkeling van ommuurde enclaves is er een, en dit gaat veel verder dan de gated communities die steeds vaker ontstaan. Echte elites kopen en bouwen gebouwen, privé-eilanden en enorme landgoederen om zich af te schermen.
Patronen van opsluiting zijn gericht op deze overbodige populaties, vooral werkloze jonge zwarte mannen, die virtueel in particuliere bedrijfsgevangenissen in de Verenigde Staten worden gedreven met een opsluitingspercentage dat hoger is dan enig ander land ter wereld.
Bewakingswerk in gevangenissen, gated communities, gebouwen die eigendom zijn van elites en soortgelijke enclaves is een snelgroeiende industrie.
Het gebruik van drones, een soort robot in de lucht, om te doden op basis van patronen van waarschijnlijkheid van effectieve targeting. Met andere woorden, niet alleen is de feitelijke gebeurtenis extreem ver weg, de doelen zijn afgeleid van op waarschijnlijkheid gebaseerde analyse.
Deze en andere trends laten een tendens zien in deze extreme richting door tenminste enkele van de elites en door de manier waarop het systeem is ontworpen. Uitgespeeld tot het eindspel, wordt dit hele scenario van het omgaan met een bevolking die als gevaarlijk en overbodig wordt beschouwd, geautomatiseerd. Kunstmatige intelligentie drijft robots aan om de bevolking te controleren en uiteindelijk uit te roeien in een proces waar nazi-Duitsland alleen maar van kon dromen - een systeem zo ontmenselijkt dat het systeem is gemaakt en geïmplementeerd door robotautomatisering, en niemand hoeft enige morele wrok te verdragen.
Gevolgtrekking. Ik lees... om mijn geest en mijn waarneming te verruimen, om een goed argument aan te gaan met een serieuze denker. Frase heeft beide waargemaakt, en geeft inzicht in het potentieel van exterminisme dat opkomt in onze samenleving. ...
De essentiële aard van de denkomgeving kan niet worden overschat. Er zijn zeker elites die zullen instorten in de exterministische angst zoals Frase beschrijft; maar er zijn ook elites met een veel grotere visie op de mensheid. Dit zijn de filantropen die pro-menselijke initiatieven financieren. Ze doen het om vele redenen, maar als de denkomgeving en sociale structuren er niet zijn om die activiteit te ondersteunen en mogelijk te maken, zullen ze worden beïnvloed door de angstige elites.
Dit wil niet zeggen dat de elites de enigen zijn die ertoe doen - de rest van de samenleving ook. Hoe we de wereld denken en waarnemen, is ook van belang. Hoe we problemen definiëren en een sociale norm creëren om te concurreren met de misleidingen van het huidige systeem, vooral nu we deze dappere nieuwe wereld van automatisering en digitalisering betreden. Naar mijn mening heeft Peter Frase het argument naar voren gebracht zodat we de opties kunnen zien, de urgentie van de situatie en hoe de logica zich zal ontvouwen als we niet werken en niet handelen.
bron: https://postcapfuture.com/single-post20170118an-argument-with-four-futures-by-peter-frase/
Reacties