The Burn-out society (Byung-Chul Han)

 De Koreaanse samenleving loopt volgens Byung-Chul Han op haar laatste benen. Overal tref je slapende mensen aan, die door de overuren die zij maken hun bed niet meer bereiken. De metro’s in Seoul lijken wel slaapwagons. Worden werknemers uitgebuit? Integendeel: zij buiten zichzelf uit, stelt de Koreaans-Duitse filosoof. Niet ‘je moet het!’, maar ‘je kunt het!’ is de slagzin van de hedendaagse prestatiemaatschappij. (bron: https://www.filosofie.nl/filosoof/byung-chul-han/)

Iedereen producent

In het boek dat tot burn-out-society is vertaald schrijft hij over het fenomeen dat iedereen producent is. Dat is iets dat we al met de komst van Gopher, de variant van zelf publiceren in de tijd dat ook Amazon in opkomst kwam, wel wisten, maar waar we nu pas de cultuurimpact van gaan merken.

En dan is het boek al uit 2010. Dus we zijn al een tijd op weg. Iedereen is producent en ondernemer, de opkomst van de ZZP'er als fenomeen dat door positieve psychologie uitgegroeid is tot een eigen sector is ook een voorbeeld dat overigens niet in het boek voorkomt.

We zijn van nothing is possible, tot nothing is impossible gegaan als samenleving. De overmaat aan stimuli hebben er vervolgens voor gezorgd dat we niet meer stil mogen zitten. Hier zijn wel anderen die er op gewezen hebben - door niks doen, als ultiem goed te verklaren.

Han schrijft over Hannah Arendt en over Vita activa en contemplativa, en haalt het eind van Arendts' boek (uit 1958 aan):

• Accordingly, the book closes with the following words: Whoever has any experience in this matter will know how right Cato was when he said: . . . “Never is he more active than when he does nothing, never is he less alone than when he is by himself.” Cicero net als Cato benadrukt de contemplative weg, ver van het active forum vandaan.

In The Bartleby-case een roman van Herman Melville, gaat het om de disciplinaire wereld van Wall Street, waar het verhaal zich afspeelt, waar de werknemers uitkijken op een dode muur (een bijkomende symbool van Wall in de roman) en de hoofdpersoon verantwoordelijk is voor een zinloze baan, wat Han contempleert als een figuur die nauwelijks nog bestaat.

Overmaat Activiteiten

De vermoeidheids-samenleving komt tot stand door overmaat aan activiteiten die verdovend werkt.

"The capitalist economy absolutizes survival. It is not concerned with the good life."

Han heeft ook een eigen visie over depressie, dat past in dit verhaal. Mensen zijn of worden depressief omdat ze hun eigen (gewenste) ik niet weten te bereiken. Een onbereikbaar ideaal?

...

Te weinig contact met de natuur, dat hoor je ook vaak:

--

2021/03/het-beschaven-van-de-rode-vis-bruno

-- update 10 maart 2022. In een interview (El País) zegt de schrijver dat het kapitalisme goed past bij de instrinctieve structuur van de mens, maar de mens is meer dan dat en we moeten dus het kapitalsme temmen, civiliceren en humanizeren... (10 okt. 2021).

-- ik ben nu De agonie van Eros aan het lezen van dezelfde filosoof en daarin zie je dezelfde elementen van should en can, de prestatie versus de discipline-maatschappij. Maar qua productiviteit is niet alles performance, merk ik bij het lezen. Desondanks is het een schrijver die ik graag lees, hoe (onnodig) moeilijk zijn werk ook is. Een review van dat boek volgt dus.