Dag baan!
Op de meest vreemde manieren kom je soms in aanraking met gedachten of geschriften die al decennia oud zijn en op een bepaalde manier nog of juist weer actueel. Zo las ik Bartleby, een nouvelle van Herman Melville. Die heeft dan toevallig in New York gewoond. Toevallig zeg ik, omdat het verhaal van Bartleby zich afspeelt op Wall Street! De link met het Wall Street van nu, het symbool van het kapitalisme is misschien niet geheel terug te vinden, maar intrigeert wel.
Bartleby de hoofdpersoon heeft een productieve rol die nu niet meer bestaat, hij is een soort kopiist, die voor een advocaat stukken kopieert voordat ze gebruikt kunnen worden in de rechtsgang. Bartleby wordt door de advocaat aangenomen op zijn kantoor nadat deze extra werk heeft, maar na het begin waarin deze perfect werk aflevert, begint de nieuwe kracht "kuren" te vertonen. Dat begint met het afwijzen van een kleine gunst die hem gevraagd wordt, hij zegt dan "dat doe ik liever niet." Hij blijft aanvankelijk wel met zijn gewone kopieerwerk bezig, maar dat stopt naarmate hij vaker opdrachtjes afwijst met steeds hetzelfde stramien, dat doe ik liever niet. Eerst denkt de advocaat nog dat de man zijn zicht verliest en geeft hem extra ruimte. Maar dat blijkt niet de echte reden en naarmate zijn opdrachtgever meer moeite doet om de werkkracht te begrijpen, hoe ondoorgrondelijker hij lijkt. Naarmate het verhaal vordert komt de lezer erachter dat de man geen andere plek heeft om te wonen als op het kantoor en dat de advocaat hem met geen humane middelen "weg kan werken," ook niet door het een riante - in huidige termen - afkoopregeling te geven. Dat doe ik liever niet. Als climax verhuist de advocaat naar een ander kantoor als enige oplossing die blijkt te werken want Bartleby blijft op nummer 10 op Wall Street achter. De nieuwe eigenaar van het bedrijfsruimte heeft minder scrupules en zendt "de vagebond" naar de politie die hem in de gevangenis stopt.
Geschreven in 1853, door dezelfde schrijver als Moby Dick.
Meer dan honderdvijftig jaar later verschijnen er allerlei boeken over productiviteit, organisatie en werk. Waar vroeger werken voor een baas heel "normaal" was, doet menig publicatie nu geloven dat de tijd gekeerd is en waar het werken voor een baas niet meer normaal is.
Eén zo'n boek heet: From Day-job to dream-job.
De schrijver, Kary Oberbrunner meent dat mensen afbranden (burn-out) bij hun gewone baan, omdat ze werk moeten doen waarbij de zingeving ontbreekt. "Mensen willen horen over je passie," zo zegt hij ergens over het belang van verhalen vertellen. En... "Soms moet je ook een verhaal kunnen vernietigen." Hij haalt diverse voorbeelden aan, waaronder dat van Kurt Corbain..." I don't have the passion anymore, and so remember, it's better to burn out than to fade away." Die woorden en deze volgende die Kurt gebruikt bij zijn afscheidsbrief zijn volgens KO precies de woorden die "dagbaners" gebruiken;
- ik voel geen opwinding meer,
- de groep, doet me niks meer
- ik doe alsof ik plezier heb
- ik gebruik de tijd als prikklok
- ...
KO gebruikt de cultfilm The Shawshank Redemption, om de essentie aan te tonen van het verschil tussen de "dagbaners" en "droombaners": deze eerste zitten in de gevangenis zoals de Shawshank, maar hebben zich daar compleet aan over gegeven. De laatste geven het echter niet op, net zoals Andy Dufresne, de hoofdpersoon die de omgeving in de gevangenis naar zijn hand weet te zetten. "To escape your day job prison you need a dream job plan," schrijft hij. Een plan waarin je je verhaal moet ontwerpen. "Your story dictates your destination."
Mijn stokpaardje: iedereen wil wel een hoofdrol in een film zijn, maar wees realistisch. Toch vond ik het een interessant boek.
Precies een dag of wat later kwam ik in de praktijk van een grote onderneming. Typisch zo'n bedrijf waar de dayjob prevaleert en mensen anno 2016 nog gewoon mechanisch opdrachten uitvoeren, "omdat het nu eenmaal zo werkt." Ik kreeg een reactie van een medewerker. Als eerste verschuilde deze zich achter zijn of haar titel - klachtenfunctionaris- en liet dus de eigen naam bedekt. Daarmee begint de vervreemding (a la Marx), mensen voeren opdrachten uit en gebruiken dan vaak ook nog intimiderende taal om te laten zien dat krom in hun mening gewoon recht is. Je komt binnen bij de vriendelijke receptie die zich als Anneke of Frans voorstelt, maar bij problemen verwijst men je via de zijdeur en onpersoonlijk naar de uitgang. Dat zie je vaker (zie disfunctionele stijlverschillen).
Bartleby sterft uiteindelijk in de gevangenis nadat zijn baas hem bleef opzoeken en van eten voorzag, maar ook dat, eten, op het eind, doet hij liever niet. Meer.
Op de laatste bladzijde van het verhaal vind je een korte aanwijzing wat er met Bartleby gebeurd zou kunnen zijn, dat zijn gedrag verklaart.
Qua dagbaan droombaan weet ik het niet. Het is wel een ander soort zelfhulpboek dan je vaak ziet. Maar waarom moet je altijd afscheid nemen? Probeer die dagbaan eens een andere kleur te geven. Ik kijk regelmatig om me heen, maar zie de clichés overheersen, "Wij proberen duidelijk en transparant mogelijk te werken," zegt zo'n meiske dan. Weet je nou niks leukers te verzinnen?
Bartleby de hoofdpersoon heeft een productieve rol die nu niet meer bestaat, hij is een soort kopiist, die voor een advocaat stukken kopieert voordat ze gebruikt kunnen worden in de rechtsgang. Bartleby wordt door de advocaat aangenomen op zijn kantoor nadat deze extra werk heeft, maar na het begin waarin deze perfect werk aflevert, begint de nieuwe kracht "kuren" te vertonen. Dat begint met het afwijzen van een kleine gunst die hem gevraagd wordt, hij zegt dan "dat doe ik liever niet." Hij blijft aanvankelijk wel met zijn gewone kopieerwerk bezig, maar dat stopt naarmate hij vaker opdrachtjes afwijst met steeds hetzelfde stramien, dat doe ik liever niet. Eerst denkt de advocaat nog dat de man zijn zicht verliest en geeft hem extra ruimte. Maar dat blijkt niet de echte reden en naarmate zijn opdrachtgever meer moeite doet om de werkkracht te begrijpen, hoe ondoorgrondelijker hij lijkt. Naarmate het verhaal vordert komt de lezer erachter dat de man geen andere plek heeft om te wonen als op het kantoor en dat de advocaat hem met geen humane middelen "weg kan werken," ook niet door het een riante - in huidige termen - afkoopregeling te geven. Dat doe ik liever niet. Als climax verhuist de advocaat naar een ander kantoor als enige oplossing die blijkt te werken want Bartleby blijft op nummer 10 op Wall Street achter. De nieuwe eigenaar van het bedrijfsruimte heeft minder scrupules en zendt "de vagebond" naar de politie die hem in de gevangenis stopt.
Geschreven in 1853, door dezelfde schrijver als Moby Dick.
Meer dan honderdvijftig jaar later verschijnen er allerlei boeken over productiviteit, organisatie en werk. Waar vroeger werken voor een baas heel "normaal" was, doet menig publicatie nu geloven dat de tijd gekeerd is en waar het werken voor een baas niet meer normaal is.
Eén zo'n boek heet: From Day-job to dream-job.
De schrijver, Kary Oberbrunner meent dat mensen afbranden (burn-out) bij hun gewone baan, omdat ze werk moeten doen waarbij de zingeving ontbreekt. "Mensen willen horen over je passie," zo zegt hij ergens over het belang van verhalen vertellen. En... "Soms moet je ook een verhaal kunnen vernietigen." Hij haalt diverse voorbeelden aan, waaronder dat van Kurt Corbain..." I don't have the passion anymore, and so remember, it's better to burn out than to fade away." Die woorden en deze volgende die Kurt gebruikt bij zijn afscheidsbrief zijn volgens KO precies de woorden die "dagbaners" gebruiken;
- ik voel geen opwinding meer,
- de groep, doet me niks meer
- ik doe alsof ik plezier heb
- ik gebruik de tijd als prikklok
- ...
Mijn stokpaardje: iedereen wil wel een hoofdrol in een film zijn, maar wees realistisch. Toch vond ik het een interessant boek.
Precies een dag of wat later kwam ik in de praktijk van een grote onderneming. Typisch zo'n bedrijf waar de dayjob prevaleert en mensen anno 2016 nog gewoon mechanisch opdrachten uitvoeren, "omdat het nu eenmaal zo werkt." Ik kreeg een reactie van een medewerker. Als eerste verschuilde deze zich achter zijn of haar titel - klachtenfunctionaris- en liet dus de eigen naam bedekt. Daarmee begint de vervreemding (a la Marx), mensen voeren opdrachten uit en gebruiken dan vaak ook nog intimiderende taal om te laten zien dat krom in hun mening gewoon recht is. Je komt binnen bij de vriendelijke receptie die zich als Anneke of Frans voorstelt, maar bij problemen verwijst men je via de zijdeur en onpersoonlijk naar de uitgang. Dat zie je vaker (zie disfunctionele stijlverschillen).
Bartleby sterft uiteindelijk in de gevangenis nadat zijn baas hem bleef opzoeken en van eten voorzag, maar ook dat, eten, op het eind, doet hij liever niet. Meer.
Qua dagbaan droombaan weet ik het niet. Het is wel een ander soort zelfhulpboek dan je vaak ziet. Maar waarom moet je altijd afscheid nemen? Probeer die dagbaan eens een andere kleur te geven. Ik kijk regelmatig om me heen, maar zie de clichés overheersen, "Wij proberen duidelijk en transparant mogelijk te werken," zegt zo'n meiske dan. Weet je nou niks leukers te verzinnen?
Reacties