Humankind (Rutger Bregman)
Jawel, Rutger Bregman heeft het gemaakt tot bestseller historicus. Humankind - waarschijnlijk vertaald - a hopeful history, is een boek uit 2020, en een vervolg in een serie over het goede van de mens en dit keer, ... de mensheid.
 |
| review, youtube |
Bregman gaat hier in tegen een vaak en alom heersende mening dat mensen van nature slecht zijn. Zijn studies zijn nog niet goed geverifieerd. Zo is het pleidooi voor een basissalaris -- moeilijk aan te tonen, maar of de premisse klopt dat mensen ondernemender worden, wanneer ze een basisinkomen ontvangen is natuurlijk maar de vraag.
Dit keer gaat het over de interpretatie van de geschiedenis. Geholpen door nieuwe archeologische inzichten en uit criminologie komt de conclusie dat mensen minder slecht zijn van nature.
1. Crises maken ons niet automatisch slecht. De overeenkomst tussen Hitler (slecht) en Churchill (goed) was dat ze beide (en nog vele anderen) het boek van Gustave Le Bon hadden gelezen, The psychology of the masses. Deze verklaart dat in een crisis men terugkeert in een staat van barbaarsheid. En zo dacht men dat de bombardementen van de Nazi's op London tot barbaarsheden zou uitlopen, maar die chaos bleef in de hoofdstad uit. In tegenstelling: het kameraadschap en solidariteit nam toe.
2. Desondanks blijft het idee bestaan dat crises chaos en zelfzuchtigheid tot stand brengt. En dat de mens in wezen selfish is. Maar keer op keer laten voorbeelden zien dat de werkelijkheid anders is. Zoals bij Katrina. Op eerste gezicht toen sensatie-journalistiek de overhand had leek het misschien zo, maar toen de stof neerdaalde, ontstond er een elkaar helpende omgeving.
3. Nieuws en fictie houdt de slechte kijk op de mensheid in stand. Nieuws is van nature negatief. Er heerst het Nocebo effect (negatief placebo effect). De auteur zocht naar fundamenten voor Lord of de Flies verhalen in de wereld en die bleken te bestaan en de fictie te overstijgen. In goedheid, niet zoals de fictie verhaalde.
4. Mensen zijn dus niet kwaadwillend van nature. Studies van Pinker in zijn boek The Better Angels of Our Nature, kloppen niet. Pinker stelde dat mensen in de prehistorie rond 14% slachtoffer waren van geweld, en dat dit in onze tijd teruggelopen is tot 1%. Maar dat cijfer (14%) klopt niet. [klopt de 1% wel?] volgens de auteur die nieuwe research aanhaalt.
5. Life is all about survivel of the friendliest (not the fittest). Mensen hebben ook evolutionair een vriendelijker gezicht gekregen. Homo Puppy, noemt de auteur dat.
6. De maatschappij begon de mens violent te maken. Eigendom en bescherming daarvan zijn elementen in die ontwikkeling. En het ontstaan van hiërarchie.
7.In - De schaduwzijde van empathie - staat de vraag centraal hoe Holocaust dan kon plaatsvinden. De verklaring is eenvoudig. De keerzijde van empathie. Dit is eerder beschreven in tegen-empathie van ... Paul Bloom. Empathie is kortzichtig, kort samengevat. Empathie en xenofobie gaan hand in hand. Ze zijn dezelfde kant van de medaille.
8. Mensen ontwijken violentie en levens-of-doodsituatie. In het algemeen. En 9. Wat nodig is, is een meer realistische view op de mensheid. Vooral in de VS, met haar hoogste recidivistencijfer in de wereld (60%). Een experiment in de Halden Gevangenis daar laat zien dat vrijheid van gevangenen een veel lager recidive cijfer bewerkstelligt (16%). Daar kan de VS nog wat van leren: "wanneer we iemand als verantwoordelijk behandelen, wordt deze van zelf verantwoordelijk." De ruwe omgang in de VS met gevangenen leidt enkel tot meer geweld...
... ik zou het boek zelf niet direct lezen, puur omdat het te weinig raakt aan mijn werk. Qua cultuur is de samenvatting hier (Blinkist) voldoende. Want een dergelijke kijk op de geschiedenis geeft ook een bepaalde culturele houding aan. Die verandert. We leven in de tijd dat voormalige kolonialisten zich moeten verontschuldigen. Als ook in Black Lives Matter. Maar het paradigma in de wetenschap is definitie veranderd: vroeger was slecht, negativiteit en armoede "in" als onderzoeksterrein. Met de komst van o.a. Seligman lijkt die trend definitief op zijn retour...
--
Reacties