Wat gebeurt er toch allemaal?

 Soms zit er een titel in je hoofd, zoals die bij mij al enige tijd rondzingt maar waar het impliciete volume zo groot van is, dat je denkt, dit kan ik niet zeggen. Bij mij gaat het om de toekomst en die ziet er zwart uit. Dus zat ik te denken, 

Er komt een nieuwe wereldoorlog.

Maar goed, hoe groter de titel, hoe moeilijker het is om deze geloofwaardig over te brengen. Maar waar gaat schrijven nu precies om? Schrijven is taal en taal is de basis voor onze communicatie. Wetenschappelijke taal en taal bij exact wetenschappen is anders dan literaire taal of taal bij menswetenschappen of beter gezegd de taal van het dagelijks leven.

Waarom oorlog?

Dat heeft aan de ene kant te maken met de ideeën van anderen die onbewust in mijn geest zijn gaan zetelen en dan concreet een boek over de vierde draai, even vertaald naar het Nederlands. De auteurs, aanvankelijk twee historici waar nu de enige overlevende doorgaat met het model, dat in het eerste boek vorm gekregen heeft. Schrijvers, denkers, historici, academici, schrijven over de wereld en dan hun deel van de wereld dat ze overzien. Historici denken natuurlijk vooral na over het verleden, maar zien vaak een parallel met het heden en extrapoleren soms door naar de toekomst.

Wat je ook vind van hun theorie (..the fourth turning), zeker wanneer het gaat om een mogelijke oorlog dan is het thema zo belangrijk dat je er zelf ook wel een mening over moet vormen.

Allereerst was mijn mening, de toekomst laat zich niet voorspellen.

Ten tweede was mijn mening dat modellen, en hun makers meestal vat zitten in een eigen wereld die best wel eens heel erg kan afwijken van de realiteit.

Maar wat is die realiteit. hoe is de werkelijkheid om ons heen, en wat kan je er dan over weten?

Dat zijn op zich al veel vragen en thema's: de (on)voorspelbaarheid van de toekomst (1), modellen die de werkelijkheid niet geheel nabootsen (2), en de werkelijkheid zelf (3) en hoe je die kan communiceren.

Een vierde thema zou je nog kunnen vinden in je eigen missie: namelijk (in mijn geval) moet je positie nemen in deze wereld in bovenstaande termen dat  je een uitspraak doet over de werkelijkheid of blijf je ten alle tijden neutraal. Als wetenschapper (en belegger vind ik zelf) moet je altijd neutraal zien te blijven want hoe meer je een overtuiging opbouwt hoe groter de kans is dat je je verliest in je eigen werkelijkheid en de wereld om je heen enkel nog door dat filter blijft beschouwen.

Zo was ik zelf lange tijd neutraal en blijf ik dat ook zo goed als mogelijk, maar dit thema van de WO-III, houd me gewoon bezig en dus moet je er gevolg aan geven, denk ik dan.

De werkelijkheid en je eigen kennisniveau, en misschien wel intelligentie. Mijn kennisgebied zit rond economie, beleggen is daar een onderdeel van of een specialisatie binnen (de) economie en alles wat ik weet over de wereld zie ik door die bril. Dat is een heel andere bril dan die van de historicus, die veel meer weet over het verleden. Ik moet dus al bekennen dat wanneer iemand een parallel benoemt over dit tijdsgebied - dus nu, anno 2020-2025 - en dat vergelijkt met de tweede wereldoorlog, 1940-45 en de jaren die er aan vooraf gingen, dat ik gewoon weinig over die oorlog weet.

Qua persoonlijke anekdote en "ervaring" heb ik het beeld van mijn moeder die de oorlog wel heeft meegemaakt, en die wij als jongere generatie vaak zo negatief vond. Mijn moeder was veel beter politiek onderlegd, in de zin dat politiek voor haar belangrijk was en ze volgde de actualiteit, die je vroeger ook automatisch ingelepeld kreeg (GJB Hilterman), en met de koude oorlog kreeg dat nog nieuwe relevantie. Maar sindsdien is het idee van een oorlog op wereldschaal zo idioot geportretteerd in de zin dat men het gewoon onmogelijk gingen houden. Het einde van de geschiedenis - ook zo'n beetje een product uit die nieuwere tijd - laat dat zien. Oorlog is van het verleden.

Er zijn nog wel oorlogen, maar "individueel," ...

Echter, de oorlog van Rusland met de Oekraïne maakt dit toch anders. In Europa is er gewoon oorlog. Dat is een feit. Als leek op dat gebied zou ik me nu opnieuw of alsnog in de ontstaansgeschiedenis van de tweedewereldoorlog moeten duiken of gewoon wat verhaallijnen die algemeen geworden zijn als basis gaan nemen.

Een oorlog komt - dan in dit algemene narratief - voort uit een crisissituatie. De aanloop naar de oorlog was de periode van grote rijkdom die in de jaren twintig ontstond en met de crisis van 1929 instortte: de economie in de wereld stopte met groeien en er kwam een periode van depressie in plaats van groei.

De parallel van nu zou zijn dat de wereldeconomie groeide tot aan de financiële crisis van 2008 en sindsdien zit de wereld in een soort van depressie. Dat lijkt sterk overdreven, maar economisch zijn er factoren die hiervoor feiten aandragen. De economie wordt nog steeds gemeten in termen van GDP en die groeit in hoofdlijnen door twee factoren: bevolkingsgroei en groei van de productiviteit. Nu is die bevolkingsgroei door de vergrijzing steeds meer een probleem gaan worden (terwijl die na de WOII juist de motor werd van de wereldeconomie), en zitten we nu enkel met productiviteitsgroei. De kunstmatige intelligentie "hype" schrijf ik  niet-neutraal, is een factor van productiviteitsgroei, maar die zal de wereldeconomie niet gaan helpen [een stelling].

...(zo dat lucht een beetje op. nu ga ik slapen, wordt vervolgd denk ik)