Renegades: Obama en Springsteen
Twee figuren die verder van elkaar afstaan dan je kan voorstellen, de verschillen zijn groot, maar het zijn toch vrienden en misschien wel omdat ze een typische overeenkomst hebben (*).
En dan opeens is er een boek. Renegades... Een titel die je op meerdere manieren kan vertalen. Maar Renegade Economist was waar het me direct aan deed denken. het is een boek vol met foto's en geschreven in dialoog.
Behalve die ene overeenkomst - ... - delen beide figuren meer, zo zijn ze beiden een soort outsider. Of geweest. Ze zijn beiden ook kritisch geweest. Critical Patriots vertelt het verhaal van de band van de zanger die voor de helft uit "Black guys" bestaat, naast three whites. Het is een tijd waar de rassenconflicten oplaaien en laat zien hoe Springsteen toen al een renegade was. Hij moest over de problematiek schrijven, zo vertelt hij. "En wat Bruce doet met muziek, doet Barack met politiek."
American Values gaat onder andere over de Amerikaanse waarden waar in het tijdperk van Ronald Reagan, Greed is good de overhand ging voeren. Maar er is meer laten beiden zien.
De vrouw achter de man, is ook een patroon wat beiden leiders kenmerkt. Michelle daagde Obama uit, en Patri in het geval van Springsteen deed hetzelfde: ze maakte Bruce compleet. (Ze complementeerde hem).
Break though the filter gaat over het fenomeen van silent mayority. De meerderheid die meestal niet van zich laat horen en daardoor in een democratie het onderspit moet delven. (mijn vertaling). Beide spreken ook over hun Amerikaanse helden. In het geval van Obama valt zijn bewondering voor Lincoln op.
In Guardian vond ik een recensie van het werk:
Het seizoen van het koffietafelboek staat voor de deur. Dit is een mooi genoeg voorbeeld, met vaak verrassend openhartige gesprekken tussen Barack Obama en Bruce Springsteen, opgenomen voor een podcast met dezelfde naam. Nadat ze in 2008 vriendschap hadden gesloten op Obama's campagnespoor, werd de band tussen de twee mannen met de jaren sterker. (Gedeeltelijk ontdekken we dat dit komt omdat Michelle Obama en Patti Scialfa, de partner van Springsteen, het met elkaar klikte.)
De titel is een lach waard. Springsteen was misschien ooit een soort onverlaten, maar 'afvallige' past niet bij de 44e president, een man die zo oprecht is dat je een vlag van hem zou kunnen ontvouwen. De ondertitel Born in the USA roept ook een stille wenkbrauw op bij de poging van "birthers" om Obama's presidentschap in diskrediet te brengen door zijn burgerschap ten onrechte in twijfel te trekken.
Ondertiteld "dromen, mythen, muziek", wordt het boek rijkelijk besprenkeld met nooit eerder vertoonde foto's van twee van Amerika's beroemdste boegbeelden aan het werk en in het spel. Voor Springsteen-fans zijn er handgeschreven teksten. Geschiedenisnerds kunnen ondertussen een kick krijgen van de aantekeningen tot enkele van Obama's meest ontroerende toespraken, een zoetstof die meer de moeite waard is dan het klinkt. In lofrede na lofrede op onschuldige mensen neergeschoten door haatdragende mannen of in dienst van figuren zoals wijlen de Amerikaanse senator John Lewis, viert Obama de waardigheid van fatsoenlijke mensen die verstrikt zijn geraakt in een historisch moment van moorddadig geweld, pleitend voor wapenbeheersing, voor eenheid, voor genade in een kleine, opgeruimde hand.
Springsteen is vooral goed in de mythe van de open weg, over hoe outlaw eenling-tropes huis en haard devalueren
Een betere ondertitel voor dit boek zou kunnen zijn "wanneer mannelijkheid goed gaat". De twee vergelijken hun kinderjaren, stellen hun behoefte aan "verlossing" tegenover elkaar en delen hun bewondering voor de sterke vrouwen die hen hebben opgevoed en getrouwd. Het is allemaal heel persoonlijk; het is ook erg politiek. Beiden duiken diep in wat het betekent om getrouwd te zijn met het Amerikaanse experiment in democratie en analyseren de gapende kloof tussen de belofte van opwaartse mobiliteit en de realiteit van industrieel verval.
Het gaat allemaal erg mis voor de gemiddelde familie onder Reagan, die de macht van de vakbonden vernietigde om voor goede lonen en arbeidsomstandigheden te zorgen, en het tapijt onder de mensen vandaan trok, net zoals de cultuur zich hard stort in de aanbidding van obscene rijkdom. Eerder had Nixon het zaad van verdeeldheid gezaaid door de term 'stille meerderheid' te gebruiken, een hondenfluitje dat de zogenaamde 'gewone' Amerikanen opzette tegen al degenen die agiteerden voor verandering: anti-Vietnam-demonstranten, burgerrechtenactivisten et al.
Beide mannen worstelden lang en hard met een vader die fysiek afwezig was (in het geval van Obama) of geestelijk (Springsteen, die leed aan schizofrenie). De schrijver van Born to Run is vooral goed in de mythe van de open weg, over hoe outlaw-eenzame tropen op schadelijke wijze huis en haard devalueren, ook al kan de huiselijke sfeer, als ze goed wordt gebouwd, een genereuze bron van identiteit en tevredenheid zijn.
Beide schrijvers hebben zichzelf al eerder in druk blootgelegd - Springsteens uitstekende memoires annex Broadway-show, die zijn oorsprong vond in een klein optreden in het Witte Huis, de vele boeken van Obama, een memoires van Michelle Obama - maar er zijn nog steeds ontdekkingen. Obama presteert bijvoorbeeld te veel omdat hij voortdurend probeert de wond van zijn (nu late) vertrek van zijn vader te helen, om Obama Sr te laten zien dat Obama Jr het waard was om voor te blijven.
De discussie schuwt het ongemak niet. Obama ondervraagt Springsteen nadrukkelijk over de machtsbalans van zijn relatie met wijlen saxofonist Clarence Clemons, een heldhaftig hoofdbestanddeel van de E Street Band. De twee waren erg close, maar Clemons - ouder, meer ervaren, vaak de enige zwarte man op de tour - was nog steeds de side guy van Springsteens rockster. Het is echter goed om eraan te herinneren dat een incarnatie van de E Street Band rond 1974 toevallig drie blanke bandleden en drie zwarte bevatte. Obama van zijn kant overweegt kritiek van figuren als schrijver Ta-Nehisi Coates dat hij als president harder had moeten proberen de VS te dwingen rekening te houden met racisme door middel van herstelbetalingen.
De olifant tussen de covers is dat deze gesprekken al beschikbaar zijn als podcast met dezelfde naam, gratis voor Spotify-abonnees, compleet met gelach en getokkelde gitaren. Dat gezegd hebbende, als die persoon in je leven die alles heeft een herinnering verdient aan hoe rock'n'roll moreel kan zijn dan zijn vijanden, of hoe soms de boog van de geschiedenis een beetje meer merkbaar naar gerechtigheid buigt, zullen Renegades dingen die kous ruimschoots.
https://www.theguardian.com/books/2021/nov/30/renegades-born-in-the-usa-by-barack-obama-and-bruce-springsteen-review
Reacties