Hobsbawn - the consolation of history

 Geboren in 1917... IN Egypte. Vader en moeder waren tegenpolen. Zijn vader hield van sport, terwijl de jonge Hobsbawm, Eric een boekenworm was.

Wanneer je in Berlijn bent - beide ouders zijn dan overleden en ze trekken daar in bij zijn zus - en Hitler aan de macht ziet komen, dan moet je daar iets mee doen. Een belangrijk motief voor zijn professionele carrière. Later in een interview vraagt iemand, moet ik de communistische partij in, waarop de historicus zegt, welnee, dat heeft geen enkele zin. In zijn tijd leefde de revolutie.

De familie ontvlucht Egypte en vertrekt naar Wenen omdat in zijn geboorteland ook een revolutie ontspringt. Na de oorlog (WOI) heeft zijn vader moeite om aan werk te komen en sterft plotseling aan een hartaanval.

In de Weimar republiek gaat hij naar het Gymnasium en dat zijn zijn meest formatieve jaren ('31-33). De oude wereld werd of was afgebroken na de WOI en in die tijd was de keus niet zo groot: of Nazi's of communisten. Dus... Fast Forward: hij bleef zijn hele leven trouw communist.

Zijn oom vertrekt in 1933 naar Engeland. Daar is de eerste indruk van Eric, "an enormous bore." Dat was in vergelijking met het dynamische en chaotische Duitsland van die tijd. Zijn interesse in geschiedenis had alles te maken met het lezen van Marx (en E.) Communistisch manifest, "iedereen die daarvan de eerste pagina's lees, wordt de geschiedenis in getrokken," zo ongeveer zegt hij in het interview*. In Engeland was geschiedenis een belangrijk vak op school en op de universiteit. In 1936 gaat hij naar Kings College en in Cambridge voegt hij zich bij de CP.

Op vakantie ging hij eind jaren 30 naar Frankrijk en was onder de indruk van de massa's op straat. En in 1939 wanneer hij een PhD voorbereid valt Duitsland Polen binnen en moet hij in militaire dienst. Zij Duitse taalbeheersing helpt hem om spionage activiteiten te ondernemen. Zo komt hij op het radar van MI5, mede door zijn communistische betrokkenheid wat dan geen illegale actie is.

Na de oorlog begint hij zijn PhD, maar onderwijsactiviteiten lukken niet. Hij krijgt in plaats daarvan werk bij de BBC. Dan ontwikkelt hij zijn drive voor geschiedenis. Marxisme is al een historische doctrine, maar het is ook de tijdgeest (jaren '30 - '40) waar geschiedenis zich aandient als partner voor de sociale wetenschappen. Het is de tijd van de Franse School Annale  die lange termijn sociale geschiedenis bestuderen en waarin Geschiedenis DE sociale wetenschap is.

Zijn blik op de geschiedenis was niet neutraal en hij kwam in conflict met economische historici uit Oxford (Hartwell). Hobsbawn won op de argumenten dat de levensstandaard voor de arbeiders verslechterde en de werkloosheid toenam. Het vreemde was dat Marx zelf altijd claimde dat Kapitalisme beter was dan Feudalisme. Hobsbawm leek een stap terug te zetten. Hobsbawm was op zoek naar grote ideeën en vond deze in Italië in de jaren 50. Daar wordt hij geïntrigeerd door bandieten leiders zoals Giulliano daar, en zoals daar ook zijn in andere landen, Robin Hood, Janosik in Polen, en Diego Cirrientes in Andalucia.

Hobsbawm werd gepassioneerd door peasants, landwerkers, en dat had samen met zijn focus op bandieten echter niks met Marxisme te maken, die hadden arbeiders als "doelgroep."

In 1956 veranderd de blik op communisme, Stalin sterft in 1953 en in 56 geeft Chrushov de oorlogsdaden van Stalin toe, waardoor het imago van het communisme een opdoffer krijgt. Na het val van de Sovjet-Unie blijft hij tot argwaan van de MI5 lid van de communistische partij. o.a. om deze mensen - zijn kameraden - niet te verloochenen zegt hij in het interview. En bleef de partij dus loyaal.

Wanneer geld een probleem wordt gaat hij op zoek naar werk als jazz-correspondent. In 62 ontmoet hij zijn vrouw en dat was liefde op eerste gezicht. Toen kreeg hij een studiebeurs voor onderzoek in Zuid Amerika. Hij verwacht dat Latijns Amerika tot een revolutionaire grond wordt de komende decennia door de erbarmelijke omstandigheden daar. Het was een begin van de vele reizen naar ZA, waar hij grote bekendheid kreeg.

... wordt vervolgd.

--

* -  Youtube:

https://www.youtube.com/watch?v=wVQ4dfC34TI