Distinction (Pierre Bourdieu)
Zonder Blinkist had ik dit boek niet zo snel gevonden*. Distinction (1979) Ik las eerst de samenvatting. En zette het boek o de lijst om echt te lezen. "A social critique of the judgement of taste." Die ondertitel riep een vraag op. Of meerdere. Over Smaak valt niet te twisten, toch? Laat staan: Oordelen...
Volgens de inleiding van de app is dit een van de meest belangrijkste werken over sociologie uit de twintigste eeuw. Het begint heel onschuldig met de verschillen in smaak tussen twee personen. De een houdt van klassieke muziek en musea, de ander van pretparken... Maar zo onschuldig is het niet wanneer je impliciet ook aanneemt dat de ene persoon tot een andere klasse behoort, want dat is wat er namelijk gebeurt. We associëren smaakverschillen zoals deze met klassenverschillen.
We vinden het circus of een pretpark "niks" juist omdat we het associëren met iets van een lager status. Op dezelfde manier kunnen mensen van opera houden, puur door de status. Dit leidt dan tot een zelf vervullende prophecy: onze intuïtie over smaak is dus meer dan intuïtie. Er zit iets ingebakken. Dit is waar Bourdie naar op zoek ging en hij ontdekte,
dat mensen over smaak (en stijl?) op een verkeerde manier oordelen, ervan uit gaande dat smaak bij een bepaalde klasse hoort en daarom hun smaak evalueren op basis van hoe die smaak bij die betreffende klasse zou vallen.
Dus een elitaire-gevoelig persoon gaat met iemand van een hogere sociale klasse naar een museum en denkt over de kunst niet wat deze echt voelt, maar wat deze zou moeten voelen omtrent een kunstwerk.
Smaak en klasse - zijn niet op een hoog-laag-schaal te begrijpen, maar hebben drie dimensies: volume van kapitaal, opbouw van kapitaal (economisch en cultureel) en het sociale traject. De smaak van mensen is gecorreleerd met elk van deze drie dimensies...
--- nu het boek zelf nog ... dat heb ik inmiddels gevonden.
* - en later kwam ik door studie naar De Econoom alsnog op deze socioloog, via een andere theorie over sociaal kapitaal en the theory of social structure:
2019/04/economie-is-geen-wetenschap (Bourdieu)
-- 22 februari 2024, over Bourdieu en zijn theorie die aansluit op het huidige ongelijkheidsfenomeen:
"Filosofie wordt gepresenteerd als een onmisbaar instrument om de complexiteit van de moderne wereld te begrijpen en er doorheen te navigeren. Door de fundamenten van onze kennis, ethiek en het bestaan zelf in twijfel te trekken, helpt het ons kritisch na te denken over hedendaagse uitdagingen, van politiek tot technologie en ecologie.
... Een goed voorbeeld [van andere discipline die ons ook kunnen helpen om te ontrafelen wat er vandaag de dag gebeurt...] zijn de theorieën van Pierre Bourdieu. Hoewel hij geen filosoof is maar een socioloog, bieden zijn geschriften en onderzoek een diepgaand en revolutionair perspectief om de dynamiek van de hedendaagse wereld te begrijpen.
Via zijn sociologische theorie ontrafelt Bourdieu hoe sociale en culturele structuren ons leven vormgeven en alles beïnvloeden, van onze dagelijkse beslissingen tot de grote machtsverschillen binnen de samenleving, ....
Zijn theorie richt zich op sleutelbegrippen als veld, kapitaal en habitus. Bourdieu introduceert het idee van sociale velden als concurrentieruimten waar mensen vechten voor macht en prestige met behulp van verschillende vormen van kapitaal: economisch, cultureel en sociaal.
Habitus daarentegen vertegenwoordigt de denk- en gedragspatronen die we gedurende het hele leven hebben verworven en die zijn gevormd door onze sociale en culturele omgeving.
Bourdieu gaat verder dan de traditionele tweedelingen in de sociale wetenschappen, zoals individu versus samenleving of bewust versus onbewust, en stelt een ‘constructivistisch structuralisme’ voor. Deze benadering suggereert dat sociale structuren zowel worden geconstrueerd door agenten als door determinanten van hun acties, en bieden een alomvattende visie op de samenleving als geheel, gestructureerd in onderling verbonden velden, volgens wat in Replicante Magazine werd vermeld.
Zijn methodologische aanbevelingen voor de sociologie omvatten onder meer het vermijden van de scholastische illusie, die ervan uitgaat dat sociologische theorieën bestaan in de hoofden van actoren, en het bevorderen van interdisciplinariteit in de sociale wetenschappen. Deze benaderingen zorgen voor een dieper begrip van symbolisch geweld en de machtsdynamiek die ten grondslag ligt aan sociale interacties.
Bourdieu's relevantie voor het begrijpen van de wereld van vandaag ligt in zijn vermogen om uit te leggen hoe ongelijkheden worden gereproduceerd en hoe verschillende soorten kapitaal onze positie binnen sociale velden beïnvloeden. Zijn werk blijft een cruciaal instrument voor het analyseren van de complexe interacties tussen cultuur, macht en identiteit in de hedendaagse samenleving.
Hoe ongelijkheid wordt gereproduceerd, aldus Pierre Bourdieu
Volgens Pierre Bourdieu worden ongelijkheden gereproduceerd via subtiele en vaak onzichtbare mechanismen die geworteld zijn in de sociale en culturele structuren van de samenleving. Bourdieu stelt dat onderwijs en cultureel kapitaal een fundamentele rol spelen in dit proces.
Via zijn concept van habitus beschrijft Bourdieu hoe individuen vanaf jonge leeftijd de normen en verwachtingen van hun sociale klasse internaliseren, wat hun percepties, smaak en gedrag beïnvloedt.
Deze reeks verworven disposities begeleidt mensen in hun keuzes en praktijken, waardoor bestaande klassenverschillen en machtsstructuren in stand worden gehouden.
Onderwijs is volgens Bourdieu niet alleen maar een middel tot sociale mobiliteit, maar ook een veld waar klassenverschillen worden gelegitimeerd en versterkt, aangezien individuen met een groter cultureel kapitaal de neiging hebben om te slagen in het onderwijssysteem en hun positie in de sociale hiërarchie veilig te stellen.
Bovendien introduceert Bourdieu het concept van symbolisch kapitaal, een vorm van erkenning en prestige, als een ander middel waarmee ongelijkheid in stand wordt gehouden. Op verschillende sociale terreinen, zoals de kunst, de literatuur of de academische wereld, kunnen mensen met een hoog cultureel kapitaal invloed uitoefenen en normen vaststellen die hun interesses en smaak bevoordelen.
Dit versterkt niet alleen hun dominante positie op die terreinen, maar draagt ook bij aan de waardering van bepaalde vormen van kennis of kunst boven andere, waardoor degenen die niet over het culturele kapitaal beschikken dat nodig is om te concurreren, worden gemarginaliseerd.
Door deze processen benadrukt Bourdieu hoe ongelijkheid genaturaliseerd en vrijwel onzichtbaar wordt, en als norm wordt geaccepteerd door zowel mensen binnen als buiten de machtsposities, waardoor het moeilijk wordt om deze in twijfel te trekken en effectief te veranderen."
https://www.cronista.com/espana/actualidad-es/no-es-filosofo-pero-las-ideas-de-este-teorico-frances-te-pueden-ayudar-a-entender-la-desigualdad-actual/
Reacties