Twaalf economen die je moet kennen

Van Adam Smith tot Joseph Stiglitz. IS een boek van Rene Luechinger. Ik heb het boek zelf niet helemaal gelezen, maar baseer me dit keer op de recensies.

---- 

Mei 2012 | Roelke Posthumus. ... Oorspronkelijk is het een Zwitsers boek, geschreven door de hoofdredacteur van Bilanz, ... [en]. , samen met 6 van zijn collega's. Een overzichtelijk naslagwerk van auteurs die weten waar ze het over hebben. ... Pinochet noemen als prominent aanhanger van Milton Friedman zonder de uitwassen van zijn bewind te vermelden terwijl dit bij de prominente aanhangers van Karl Marx wel met nadruk gebeurt, is het belangrijkste punt van kritiek dat ik bij 'Twaalf economen die je moet kennen' kan maken. Karl Marx lijkt niet de favoriete econoom van het Bilanz-team. De behandeling van de 12 economen is sowieso niet erg evenwichtig.

... René Lüchinger c.s. behandelen in een notendop twaalf belangrijke economen van de laatste eeuwen, te beginnen met het gedachtegoed van Adam Smith - de oerknal van de economie als wetenschap - en eindigend met de uitspraken van Joseph Stiglitz - perfecte markten bestaan niet. Zij doen dat uiterst gestructureerd en toegankelijk. ...

...Hernando de Soto [legt] de redenen uit voor het failliet van het traditionele ontwikkelingsbeleid en blijkt John Maynard Keynes een belangrijke rol gespeeld te hebben bij de oprichting van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds. Bill Clinton stelde Stiglitz aan als een van zijn adviseurs, terwijl Kofi Annan dweepte met Amartya Sen. Naast Milton Friedman waren ook Friedrich August von Hayek en Adam Smith de lievelingen van Margaret Thatcher en Joseph Schumpeter blijkt zijn ideeën voor een niet onbelangrijk deel bij Leon Walras opgedaan te hebben.

Kortom, het gedachtegoed van de besproken economen hoort vandaag de dag bij ieders algemene ontwikkeling. Dat gaat ook zeker op voor de leerstellingen van Peter F. Drucker die zo ongeveer in zijn eentje management tot economische discipline maakte. ...

Mei 2012 | Joost van Driessen. ... schrijft:  Al in het oude China werkte men met de 'onzichtbare hand' die Adam Smith een paarduizend jaar later zou beschrijven. Ook het afwijzen van (te veel) overheidsbemoeienis, waar Milton Friedman bekend mee is geworden, werd toen al verkondigd door Kuan Chung en Lao Tse. We staan er nooit zo bij stil, maar veel van de grondgedachten van de economische waarden die we nu koesteren, zijn toen al ontstaan in China. Net zo hard zijn ze toen verloren gegaan, maar ze zijn nog een keer ontstaan bij de oude Grieken. Het duurt tot de 18e eeuw voordat de ideeën breder uitgedragen worden en definitief gemeengoed worden. Vanaf dat moment is economie niet alleen voer meer voor filosofen, maar kunnen we van economische wetenschap spreken.

De economische wetenschap begint zo ongeveer in het zelfde jaar als de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten, alleen een continent verderop. De verstrooide professor Adam Smith publiceert zijn 'Wealth of Nations'. Arbeidsdeling, economisch liberalisme, vrijemarkteconomie en de onzichtbare hand doen hun intrede. Hij keek daarbij ook buiten de eigen landsgrenzen. Waar Mercantilisten de export propageerden omdat daarmee de geldvoorraad toenam, predikte Smith de internationale arbeidsdeling en vrije markt. Naast export ook import als de markt daarvoor is.

... Voor elke econoom is ook een tabel 'De wereldgeschiedenis' opgenomen. Dan kun je hun ideeën ook in de tijd plaatsen. Het is wel jammer dat de tijdlijn van de wereldgeschiedenis stopt rond de overlijdensdatum van de betreffende econoom. Veel economen hebben juist na hun dood veel invloed gehad. Neem Ricardo, die altijd tegen invoerrechten was. Pas 23 jaar na zijn dood werden in zijn thuisland de graanwetten afgeschaft. Om over de erfenis van Karl Marx maar te zwijgen. De tijdlijn van 'zijn' wereldgeschiedenis stopt in 1871 bij Parijse communistische revolutie. Terwijl in 1917 pas de eerste echte revolutie naar marxistisch voorbeeld plaatsvond (aangevoerd door Lenin en later natuurlijk door mensen als Stalin, Mao Zedong en Castro). In een volgende druk zou ik graag een verder doorgetrokken tijdlijn zien.

De manier van (be)schrijven leert ons ook om verder te kijken dan de stereotype gedachten van de economische denkers. ... dat Marx helemaal niet tegen kapitalisme was. Kapitalisme was volgens hem nodig om af te rekenen met oudere vormen, om daarna het hogere ideaal te bereiken: communisme... Dat geldt voor het werk van meer economen trouwens: Vaak is hun gedachtengoed nooit voor de volle 100% begrepen. Onder het mom van 'Keynesiaans beleid' steken overheden zich in de schulden, maar ze vergeten vervolgens dat John Maynard Keynes ook aangaf dat in betere tijden die schuld wel weer afgelost moet worden. Dergelijke theorieën zijn een package deal, je kunt er niet zomaar één deel uit isoleren.

December 2011 | Wardy Poelstra.  ... in kort bestek twaalf economen: Adam Smith, David Ricardo, Karl Marx, Léon Walras, John Maynard Keynes, Friedrich August von Hayek, Peter F. Drucker, Milton Friedman, John Forbes Nash, Amartya Sen, Hernando de Soto en Joseph Stiglitz. Of dit echt de twaalf belangrijkste economische denkers aller tijden zijn, valt natuurlijk te betwisten...  

... De enige synthese biedt de inleiding van Stefan Barmettler, die in vogelvlucht economische concepten avant la lettre bespreekt vanaf de Chinese staatsman Kuang Chung (7de eeuw voor Christus) tot aan Adam Smith, die algemeen wordt gezien als de grondlegger van de economische wetenschap in moderne zin. Het is interessant te lezen dat zaken als handel, geld en prijsbepaling van meet af aan werden gekoppeld, of zelfs ondergeschikt gemaakt aan morele overwegingen, en dat het nastreven van winst en het berekenen van rente tot ver in de moderne tijd algemeen als zondig werden gezien. Ook bij Adam Smith staat de moraal nog voorop; de bedenker van de 'onzichtbare hand' was geen voorstander van een ongebreideld kapitalisme en zou een kreet als 'greed is good' nooit voor zijn rekening hebben genomen.

... Aan het eind van het boek zegt Joseph Stiglitz dat dit laatste 'dogma' pas nu begint af te brokkelen: 'een nauwkeuriger onderzoek van menselijk gedrag, de samenwerking van economie, psychologie en zelfs neurologie behoort tot de toekomst van de economische wetenschap' (p. 186). Daarbij gaat hij overigens voorbij aan het werk van bijvoorbeeld Daniel Kahneman (nog een Nobelprijswinnaar die in dit boek ontbreekt), die al ruim dertig jaar onderzoek doet op precies dit snijvlak tussen psychologie en economie. Het toont eens te meer aan dat de mainstream economie nog een lange weg te gaan heeft voor we echt blind kunnen varen op haar vaak met veel aplomb gebrachte wijsheden. 

(Alle drie, bron: managementboek.nl)

-- update, lijstjes blijven tot de verbeelding spreken. Op goodreads is er ook een lijst van de beste Economie Boeken, gesorteerd door de keuze van de reviewers / lezers.