Optimist en pessimist. Wederom.
"We hebben de taak om optimistisch te zijn," zegt een groot filosoof.
De psycholoog zegt dit: De optimist speelt een buitenproportionele rol in ons leven, zijn beslissingen laten een verschil zien. Het zijn uitvinders, ondernemers, politieke of militaire leiders.
Iets verderop nuanceert hij dit beeld dat de ondernemer zijn overlevingskansen overschat, en zo bouwt de ondernemer voort op illusies,
Ze [de ondernemers] hebben vertrouwen in de succesvolle toekomst, die hen voedt met nieuwe energie om obstakels uit de weg te gaan.
Matt Ridley (The rational optimist) sluit zijn boek ook af met de woorden: durf een optimist te zijn. ... "De pessimisten hebben gelijk dat als we zo doorgaan de wereld op een ramp uitloopt." Maar wie kan dat bewijzen, met de data uit het verleden.
De ondernemer is dus optimist, want wanneer hij of zij dat niet is schiet hij in zijn eigen voet. Maar hoe zit het met de ZZP'er of de "gewone" professional in dienst van een bedrijf?
Deze eeuw hebben we twee grote kenteringen gezien: de opkomst van het coachen en de opkomst van de ZZP'er in Nederland of de autonome professional of freelancer in het algemeen. Die ontwikkeling is ingegeven omdat grotere bedrijven meer te kampen kregen met onzekerheid en de risico's die zich daarbij voordeden gingen afwentelen op werknemers. Deze werden massaal ontslagen en business-wise terug geleased. Zo is de ZPP-er ontstaan niet als individu maar als fenomeen in de cultuur.
Om die ZZP'er een rooskleurige toekomst voor te spiegelen kwam de coach - wederom als cultuuruiting - in opkomst. Een coach moet per definitie optimist zijn. want als je als coach langs de lijn je team aanmoedigt dan kan je alleen een kans van slagen maken wanneer je positieve richtlijnen geeft en met hoop op de toekomst je houding opstelt. Natuurlijk zullen teams niet klaar zijn voor de overwinning en dat zal de coach aangeven - als realist - en door hard te werken zal hij of zij toch die verandering in willen gaan. Maar juist in die sportwereld is het een zero-sum-game, en is optimisme wel nodig maar vaak ook onterecht. Net zo onterecht als voor de ondernemer waar de statistieken aangeven dat een ... percentage het niet zal halen.
Zijn professionals binnen een bedrijf nu minder optimistisch dan ondernemers dat zijn en dus eerder meer realist of pessimist, of kan je dat zo niet stellen?
Wat zowel een werknemer als ondernemer kan doen om de (werk-gerelateerde) overlevingskansen te vergroten is om meer flexibel te zijn. Maar hoe doe je dat als werknemer? Moet je je juist meer specialiseren, tot het niveau en moment in de tijd dat je merkt dat deze specialisatie opeens toch minder gevraagd wordt door een veranderende markt? Of moet je je meer laten leiden door de vraag binnen het bedrijf, meer breder ontwikkelen, met als risico dat je moeilijker een overstap kan maken naar een andere bedrijf of naar volledige zelfstandigheid...
Reacties