Het besluit stond al vast
Paulus adviseerde me het niet te doen.
Ik moest denken aan die journaliste die zich voorgenomen had om een leider van de Taliban te interviewen. “Ze had er twee maanden over nagedacht alvorens haar besluit te nemen,” vertelde ze. Maar wanneer had ze precies de beslissing genomen? Aan het eind van die twee maanden of aan het begin? Ik denk het laatste; je neemt de beslissing op je gevoel en dan reserveer je twee maanden om ieder’s adviezen aan te horen, maar ga je toch je eigen gang. Het is en blijft een gevoelskwestie.
“Jij moet bij haar blijven,” zei hij. “En de kinderen, heb je daar wel aan gedacht.” Heb jij aan je eigen kinderen gedacht vroeg ik me af. Ik zei niets.
Een van zijn laatste redmiddelen was huwelijkstherapie. Ze gingen samen praten met “een derde,” een onafhankelijke persoon. Iemand met een professionele achtergrond en die geen positie hoeft in te nemen. Vrienden moet je niet vragen bij de bemiddeling met huwelijksproblemen.
Ik vroeg me af of die bemiddelingsactie ook niet een farce was, terwijl hij allang had besloten om bij haar weg te gaan. Maar je moet het toch geloofwaardig houden. Investeren in huwelijkstherapie is geloofwaardig, je laat zien dat je een oplossing zoekt. In de eerste sessie moesten ze beiden aangeven wat ze verwachten. Daar is het fout gegaan zei ik. De eerste vraag die je aan de therapeut stelt geeft al de richting aan. Op het moment dat je zegt dat beiden open staan voor elke mogelijkheid, geef je haar – de huwelijksadviseur was een vrouw – mee dat je al een beslissing hebt genomen. Zij zal geen risico’s willen nemen. Daar is het een adviseur voor.
Hij was het er niet mee eens. Zijn vrouw wilde hem nog alle vrijheid geven. “Ga dan je heil zoeken bij iemand anders, als je zo graag wilt.” Hoe sterk kan een vrouw zijn om dat tegen haar man te zeggen. Of hoe zwak.
Voor de huwelijkstherapie hadden ze andere initiatieven genomen. Vooral dat verhaal van die boerderij sprak me erg aan. Zij vond het achteraf niets en wilde er nooit meer aan meedoen, maar hij vond het een geweldige ervaring.
Ik luisterde aandachtig en dacht, hoe zou Helen hier op reageren. Die zou daar nooit aan meegedaan hebben. Die is sterk, staat op haar eigen benen en heeft dat soort rare fratsen niet nodig om gelukkig te worden. En ikzelf? Wat zijn mijn richtlijnen op dat vlak. Ik denk dat als je in je jeugd niet genoeg meegemaakt hebt, is elke ervaring later toch niet meer te vergelijken. Je zoekt iets wat je misschien in het verleden gemist hebt. Maar het blijft altijd een surrogaatervaring. Iets wat er op lijkt.
Opvullen van leegte. Dat is het.
Weet je welk boek je moet lezen, zei hij opeens. “Catcher in the Rye” van Salinger. Ik had nog nooit van het boek of de schrijver gehoord. Wel, vroeg ik?
“Lees dat nou maar eens. Die hoofdpersoon… dat is precies jou verhaal. En… De afloop daar gaat het om. Die reis die je wilt maken…”
Hij had natuurlijk gelijk al wist ik niet precies wat hij bedoelde en wat er in het boek gebeurde of hoe het eindigde. Maar reizen is vluchten. Elke adviseur weet je dat te vertellen. Maar daar stopt hun advies dan. Omdat ze het zelf ook niet weten. Ze kunnen je verhaal aanhoren, meer niet.
In mijn bijbel, heeft Cornelis het over de lefgozer in Rotterdam en de mierenneuker. De lefgozer zorgt voor vernieuwing door gewoon te doen. De mierenneuker heb je over het algemeen in normale omstandigheden meer aan. Maar niet als het anders moet.
Daar moest ik opeens aan denken.
“En de kinderen dan?”
Dat hij dat uitgerekend moest vragen. Als jij vertrekt, bij wie blijven de kinderen dan? Vroeg ik.
“Onze kinderen zijn groot.” Dat klopte, zij waren er vroeg bij, dat was een van de voordelen van zijn situatie. Dat was ook een van de redenen van hun problemen. Hadden ze moeten trouwen destijds? Die vraag had ik me wel eens gesteld. En nu de kinderen groot zijn, was het tijd voor een scheiding.
Maar kinderen zijn nooit groot. Genoeg.
Mijn besluit stond echter vast. Alle argumenten van anderen en alle goede raad ten spijt. Ja natuurlijk had ik ook aan de kinderen gedacht. Maar hier was sprake van angst, boosheid en verdriet. Ik wist niet in welke volgorde, maar achter dit gevoel zat ergens een logica. Dacht ik. Kinderen zijn flexibel, die komen er wel.
Paulus zag ik daarna nooit meer. En zo lang ben ik niet eens weggeweest. Maar van sommige veranderingen wordt achteraf pas duidelijk hoe groot ze in wezen zijn. En dat er geen weg terug is.
Ik moest denken aan die journaliste die zich voorgenomen had om een leider van de Taliban te interviewen. “Ze had er twee maanden over nagedacht alvorens haar besluit te nemen,” vertelde ze. Maar wanneer had ze precies de beslissing genomen? Aan het eind van die twee maanden of aan het begin? Ik denk het laatste; je neemt de beslissing op je gevoel en dan reserveer je twee maanden om ieder’s adviezen aan te horen, maar ga je toch je eigen gang. Het is en blijft een gevoelskwestie.
“Jij moet bij haar blijven,” zei hij. “En de kinderen, heb je daar wel aan gedacht.” Heb jij aan je eigen kinderen gedacht vroeg ik me af. Ik zei niets.
Een van zijn laatste redmiddelen was huwelijkstherapie. Ze gingen samen praten met “een derde,” een onafhankelijke persoon. Iemand met een professionele achtergrond en die geen positie hoeft in te nemen. Vrienden moet je niet vragen bij de bemiddeling met huwelijksproblemen.
Ik vroeg me af of die bemiddelingsactie ook niet een farce was, terwijl hij allang had besloten om bij haar weg te gaan. Maar je moet het toch geloofwaardig houden. Investeren in huwelijkstherapie is geloofwaardig, je laat zien dat je een oplossing zoekt. In de eerste sessie moesten ze beiden aangeven wat ze verwachten. Daar is het fout gegaan zei ik. De eerste vraag die je aan de therapeut stelt geeft al de richting aan. Op het moment dat je zegt dat beiden open staan voor elke mogelijkheid, geef je haar – de huwelijksadviseur was een vrouw – mee dat je al een beslissing hebt genomen. Zij zal geen risico’s willen nemen. Daar is het een adviseur voor.
Hij was het er niet mee eens. Zijn vrouw wilde hem nog alle vrijheid geven. “Ga dan je heil zoeken bij iemand anders, als je zo graag wilt.” Hoe sterk kan een vrouw zijn om dat tegen haar man te zeggen. Of hoe zwak.
Voor de huwelijkstherapie hadden ze andere initiatieven genomen. Vooral dat verhaal van die boerderij sprak me erg aan. Zij vond het achteraf niets en wilde er nooit meer aan meedoen, maar hij vond het een geweldige ervaring.
Ik luisterde aandachtig en dacht, hoe zou Helen hier op reageren. Die zou daar nooit aan meegedaan hebben. Die is sterk, staat op haar eigen benen en heeft dat soort rare fratsen niet nodig om gelukkig te worden. En ikzelf? Wat zijn mijn richtlijnen op dat vlak. Ik denk dat als je in je jeugd niet genoeg meegemaakt hebt, is elke ervaring later toch niet meer te vergelijken. Je zoekt iets wat je misschien in het verleden gemist hebt. Maar het blijft altijd een surrogaatervaring. Iets wat er op lijkt.
Opvullen van leegte. Dat is het.
Weet je welk boek je moet lezen, zei hij opeens. “Catcher in the Rye” van Salinger. Ik had nog nooit van het boek of de schrijver gehoord. Wel, vroeg ik?
“Lees dat nou maar eens. Die hoofdpersoon… dat is precies jou verhaal. En… De afloop daar gaat het om. Die reis die je wilt maken…”
Hij had natuurlijk gelijk al wist ik niet precies wat hij bedoelde en wat er in het boek gebeurde of hoe het eindigde. Maar reizen is vluchten. Elke adviseur weet je dat te vertellen. Maar daar stopt hun advies dan. Omdat ze het zelf ook niet weten. Ze kunnen je verhaal aanhoren, meer niet.
In mijn bijbel, heeft Cornelis het over de lefgozer in Rotterdam en de mierenneuker. De lefgozer zorgt voor vernieuwing door gewoon te doen. De mierenneuker heb je over het algemeen in normale omstandigheden meer aan. Maar niet als het anders moet.
Daar moest ik opeens aan denken.
“En de kinderen dan?”
Dat hij dat uitgerekend moest vragen. Als jij vertrekt, bij wie blijven de kinderen dan? Vroeg ik.
“Onze kinderen zijn groot.” Dat klopte, zij waren er vroeg bij, dat was een van de voordelen van zijn situatie. Dat was ook een van de redenen van hun problemen. Hadden ze moeten trouwen destijds? Die vraag had ik me wel eens gesteld. En nu de kinderen groot zijn, was het tijd voor een scheiding.
Maar kinderen zijn nooit groot. Genoeg.
Mijn besluit stond echter vast. Alle argumenten van anderen en alle goede raad ten spijt. Ja natuurlijk had ik ook aan de kinderen gedacht. Maar hier was sprake van angst, boosheid en verdriet. Ik wist niet in welke volgorde, maar achter dit gevoel zat ergens een logica. Dacht ik. Kinderen zijn flexibel, die komen er wel.
Paulus zag ik daarna nooit meer. En zo lang ben ik niet eens weggeweest. Maar van sommige veranderingen wordt achteraf pas duidelijk hoe groot ze in wezen zijn. En dat er geen weg terug is.
Reacties