Evolueer! (tot leider)
Oud nieuws? Of toch ergens nog actueel?
Vallen en opstaan in de digitale cultuur, een boek van Rosabeth Moss Kanter, en dat ik las ten tijde van de internethype, voor ouderen: de oude- en nieuwe economie. Het boek is uit 2001, een mooie timing, want daarna begon een lange crisis en recessie die tot 2003 duurde en waarop de financiële crisis 4 jaar later volgde. [Moss Kanter was toen al op dreef want had al in 1977 een boek geschreven, met als titel Men and Women of the corporation.]
Leuk om dat boek nog eens te herlezen. Die tijd lijkt sterk op de tijd van nu!
Al snel ontstaat de indruk dat er in feite niet veel veranderd is. Dat vooral de spelers zijn gewijzigd, maar het idee hetzelfde is: jonge bedrijven groeien en vinden een nieuwe technologie, markt, klantengroep, etc. (en dan in andere volgorde) en de grotere bedrijven neemt deze kleine vis over op het moment dat deze succesvol wordt.
Zo begint het boek met Abuzz, Kanter schrijft over de succesvolle cultuur (nu te lezen als die van Netflix) en het bedrijf werd overgenomen en geabsorbeerd door de incumbent New York Times "Digital," toen nog zo genoemd (NYTD).
Veel concepten spelen een rol in het boek, die destijds op de sheets van de boardrooms prijkten. zoals Beeline versus Beehive, of de I-Paradox (individueel is ook niet alles).
De wereld stond op zijn kop en "kinderen wezen ouders de weg."
[Wat ik destijds niet wist of niet op heb gelet, was dat Rosabeth Moss Kanter, sociologie studeerde, en afstudeerde op utopische gemeenschappen. Die moeten minimaal 33 jaar bestaan om succesvol te zijn. Belangrijk binnen deze gemeenschappen zijn rituelen, en duidelijk grenzen voor de leden. Ze richtte zich later op change management en business en werd hoogleraar voor Harvard Business School. Ze heeft een eigen consultancy bedrijf, en schreef op haar latere leeftijd, ze is bij dit schrijven 80! een boek over leiderschap, waarin ze zelf het voorbeeld geeft, en dat is een ook instituut geworden voor Harvard University Advanced Leadership inititative. Volgens Wikipedia is ze een van de belangrijkste bedrijfskundigen.]
Evolueer heeft een afsluitend hoofdstuk dat over Onszelf Veranderen gaat. De sterauteurs uit dit boek, schrijft ze kenmerken zich door zeven geestelijke kwaliteiten (zowel analytische als emotionele) vaardigheden:
- nieuwsgierigheid en voorstellingsvermogen zodat ze nieuwe mogelijkheden zien en ontdekken nieuwe patronen
- ze kunnen ook door voeding van anderen goed communiceren
- het zijn kosmopolieten die niet vastzitten aan een kijk op de wereld (vossen).
- begrijpen complexiteit en verbinden partners die delen daarvan beheren
- ze zijn gevoelig voor menselijke behoeften, voor boodschappen die men overbrengt en voor organisatiecultuur die zo ontstaat
- qua werk zijn anderen eerder hulpbronnen dan ondergeschikten, ze luisteren goed...
- Ze geven leiding door kracht van ideeën en woorden dan op gezag vanuit hun functie
Het boek bevat een kijk in wat er in die tijd rond 2000 met internet aan de gang was. Amazon was een duidelijke partij in opkomst, en andere voorbeelden waren eBay, Abuzz, Williams-Sonoma, Reuters (die ooit begon met postduiven...) en nog een flink aantal en het was pure journalistiek: alles was hot van de press. Toen ging het nog om Barnes & Nobles tegenover Amazon waarvan BN dacht dat ze het internet als hefboom zouden kunnen gebruiken, want ooit waren ze een van de meest populaire websites. Maar zoals veel van de negatieve voorbeelden uit het boek, was de Offline organisatie te sterk of online kreeg te weinig ruimte.
Pionieren en improviseren waren de belangrijkste organisatiekreten. En geloofwaardigheid (cosmetische veranderingen zijn niet voldoende) was een issue. De titels van sommige hoofdstukken (de structuur van het boek onderschreef het primaire thema: veranderen), zoals voortrekkers of treuzelaar, ... Een hoofdstuk heeft mensen.com. Het ging toen al om talent. Wat niet duidelijk is hoe dat talent ontstond, in die tijd toen alles nog in opkomst was. ja niet voor grote bedrijven werken, maar voor kleine startups. Dat was in feite de hele openbaring. Grote bedrijven hadden allemaal hetzelfde probleem: hoe flexibel inspelen op iets waar je nauwelijks weet wat de mogelijkheden zijn.
Een term uit die tijd is ook collaboranaut. Sun met de netwerkcomputer was toen nog hot, en best slim als oplossing gegeven de ontwikkelingen, maar dat werd het toch niet.
Dat laatste boek uit 2020 - Think Outside The Building (TOTB) gaat volgens haar verder dan outside the box denken en doen.
In TOTB geeft ze voorbeelden van leiderschap, maar gaat ze ook in op de problemen in de wereld, die leiderschap vragen. Bij de eerste komen duidelijk voorbeelden naar voren, maar sommige voorbeelden doen ook mijn wenkbrauwen fronsen, bv. wanneer ze de Bill and Melinda Gates Foundation als leiderschap ziet. Dat maar ook andere voorbeelden doet me afvragen of ze niet teveel idealistisch is gaan denken en schrijven.
Een mooie uitspraak over positief denken, is dat het de voorwaarde is voor actie. Negativiteit is kansloos volgens haar, en hier kan je denken aan milieuactivisten, die negatief denken over oliespelers, maar wel degelijk in actie komen. Het kan beiden.
Reacties