Management, Cultuur & Verandering

Ik ben amateur in het onderzoeken van fenomenen. Een een zo´n fenomeen is dat van de sloopkogel, @zeg_eens_aad, op twitter. Een anonieme journalist, wetenschapper, of iets dergelijks, in ieder geval een fenomeen met steeds meer aanhangers op twitter, waar van ik de eerste twintig tweets ook wel enthousiast omarmde, lachen om de naïviteit van anderen, en dan vooral professionals die met naam en toenaam op het internet en social media de aandacht trekken met hun irrationeel-getinte optredens. De sloopkogel schat ik in als iemand die rationeel denken boven alles zet, en hij heeft veel volgers, en ik denk dat hij op een bepaalde manier te vergelijken is met Geert Wilders. Die heeft volgers omdat hij tegen moslims is, en dat roept een groepsgevoel op.  Zeg_eens_aad, deelt met Wilders de emotie van MINACHTING . Maar waar Wilders juist irrationele argument opzoekt, is het net alsof Zeg_eens_aad de rationaliteit zelve is. Op zich heeft iedereen zijn business model en wanneer je mensen aan ...

In de krant (El Pais) stelt Paul Cliteur dat de beste manier om met religie om te gaan is (in de volksmond gezegd) te volgens het secularisme: de duidelijke scheiding van staat en religie. Dat is de enige garantie dat alle religies de aandacht krijgen die ze verdienen (zonder dat de een de ander domineert). En het is de beste manier om (van het laïcisme) uit te gaan naar een moreel Esperanto. Een moreel Esperanto* is een morele taal die iedereen in een multiculturele wereld zou moeten spreken en begrijpen. Het artikel richt zich niet op hoe dit wordt bereikt. De metafoor van Esperanto en Moraal is verleidelijk. Er moet een soort basis zijn die iedereen spreekt en begrijpt als het om moraliteit gaat. "Dit is niet gedaan ..." een morele code. Maar hoe kom je daar? Cultuur is taal. De technische taal is anders dan de verkooptaal die variatie vertoont met de religieuze taal. Maar zal moreel Esperanto deze oplossen: "Abortus is een groter misdrijf dan het verkrachten van kind...

 “El Caudal” is een begrip dat vaak terugkomt in de teksten van Gracián. Het woordenboek geeft de volgende betekenissen: - Massa (van water) - Vermogen, kapitaal, rijkdom (patrimonium) - Overvloed, massa, dus: rijkdom, schat. Op het internet (wiktionary) heeft men het over dan wel  Flow  dan wel over  Volume . En dan de vertaling. Hier wat voorbeelden:  Hay sujetos de sola fachada, como casas por acabar, porque faltó el caudal:… Vertaling: Er zijn mensen, die alleen maar bestaan uit een façade, als huizen die niet voltooid zijn, omdat het  kapitaal  op was … (aforisme 48). Anatomie van het  talent  ( anatomía de un caudal - #49 ) Hay caudales de antiparistasi (Sommige mensen beschikken over een voorraad antiperistatis.#56. In aforisme 58 komt de vertaling in talent opnieuw voor) De Spaanse vertaler Luys Santa Marina geeft in een voetnoot aan – in navolging van Romera Navarro - dat Gracian met “antiparistasi” waarschijnlijk antiperistasi Bedoe...

 De taal van Gracian was een blog waar ik deze maand nog wat entries van heb laten zien. Het hoogtepunt van het blog lag rond 2009, en de belofte om er meer mee te doen, heb ik niet kunnen invullen. Wel heb ik twee boeken geschreven van het werk van deze figuur, die een belangrijke rol heeft gespeeld voor mijn ontwikkeling, en vooral mijn "toenmalige" zoektocht naar zelfkennis (zie cover van Het handorakel). Onderstaand een statistisch overzicht van het blog, en daarin zie je hoe weinig het gelezen werd.  #271 stond, zo zag ik voordat ik het blog stopte, prominent in de top van gelezen artikelen en daar wil ik nog wel iets over zeggen. Veroordeel niet wat iedereen prijst, is een idee dat me zelf wel beziggehouden heeft. Het is goed om contraire te handelen op de beurs, of soms een tegengestelde mening te hebben dan de gangbare gedachte. Maar om alles te verwerpen wat de massa aandacht geeft is een zinloze bezigheid en is geen toonbeeld van intelligentie. (zie het boek van .....

Hardop-denkend. Laatst dacht ik een geweldige gedachte te hebben, die ik maar even vastlegde als tweet; Oorlog begint met onvrede. Het idee hiervan kwam doordat ik nadacht over Rusland, de oorlog met Oekraïne en in hoeverre de russen achter hun leider staan. Dat had weer te maken met de (politiek) filosoof Doegin, waarvan men zegt dat Poetin daar zijn ideeën uit put. Of en in hoeverre dat klopt vraag ik me af. Er was ook een andere Russische filosoof daar... Zelf denk ik dat Rusland een groot, enorm groot land is, en dat de omvang van een gebied als natie de cultuur van het land beïnvloedt. Daar hoor je antropologen niet veel over. Maar die grootsheidwaanzin en dat denken in termen van groot en sterk versus klein en zwak heeft daar natuurlijk mee te maken. Ik wil het niet over Rusland hebben maar wel over de westerse ideologie en de culturen in de wereld. Dat het westerse economische denken, welk label je het ook wilt geven, zich verspreid en als een keizerrijk over de wereld uitstrekt...

EEN...  In de zondagse bijlage van El Pais [...] stond deze foto, een schilderij van Manuel de Castro een schilder uit de periode van de Barok. "Rood is de kleur van de barok," stond bij een van de bijschriften. Het schilderij beschrijft de herovering van de Bahia op de Nederlanders. (jan 2010). De Barok volgt op de renaissance die in de periode ervoor overheerst in vooral de kunsten. De verschillen tussen beide vormen van expressie zijn onder woorden gebracht in het volgende artikel: " Verschillen tussen renaissance en barok... in termen van schilderkunst, architectuur, muziek en poëzie, naast het zien in zijn visie op wereld. 1. Filosofische benadering Tijdens de Renaissance ontwikkelt het humanisme zich, ... de mens zelf , een antropocentrische visie. De klassieke cultuur wordt geherwaardeerd en beschouwt het als het toppunt van perfectie van de westerse beschaving. Er ontstaat een kritische beweging die het gebruik van de rede verdedigt om dichter bij de waarheid te ...

Beschryvinge van het magtig Koningryk Krinke Kesmes is een roman die geschreven is door Hendrik Smeeks in de periode vlak na de barok. Het  NRC  schrijft hierover:  D e wereld wordt steeds kleiner, maar er blijven altijd plekken waar bijna niemand komt. Deel IV van een zomerserie over imaginaire bestemmingen: Het koninkrijk Krinke Kesmes. In 1708 publiceerde de Zwolse chirurgijn Hendrik Smeeks (1645-1721) bij de Amsterdamse boekverkoper Nicolaas ten Hoorn zijn Beschryvinge van het magtig Koningryk Krinke Kesmes. Omdat deze beschrijving van de reis naar en het verblijf op het eiland Krinke Kesmes dus precies drie eeuwen oud is, is het goed die nog eens in de herinnering te roepen Het boek bevat de levensbeschrijving van Juan de Posos, een Nederlander van eenvoudige komaf die als soldaat diende, zeeman werd en langzaam maar zeker maatschappelijk opklom tot stuurman en vervolgens tot koopman te Cádiz. Deze verspaanste landgenoot is dus de eigenlijke gids. Zijn reis begon in...

EEN (Diogenes en Gracian).  Zoekend op het Internet naar “de lamp van Diogenes,” levert als resultaat de dichter Hendrik Marsman op. Hij heeft een bundel geschreven met dezelfde titel. Diogenes wordt in het werk van Gracian geciteerd, maar ook in het Spaans is de uitspraak  “la lámpara de Diógenes,”  een gezegde geworden. Diogenes was waarschijnlijk net als Gracian een cynicus die op klaarlichte dag een mens probeerde te vinden met een lamp. Toen iemand hem vroeg waarom hij dat precies deed en Diogenes antwoordde dat hij geen mensen vond, waarop de persoon zei: en die daar dan,” reageerde de filosoof: “nee, dat zijn geen mensen, het zijn figuren, die lijken er enkel op. Echte mensen zijn het niet.” Met dit citaat begint hoofdstuk 16 van El Discreto – Tegen Fratsen, een satire.  In deel II van El Criticón refereert de schrijver opnieuw aan Diogenes:  Andrenio en Critilio komen bij het grootste plein van het universum. Het wemelt er van mensen, maar zonder ontwikk...

Erik-Jan Bos, kenner van Descartes "de vader van de moderne Filosofie" (1596 - 1650) vindt brieven via Google: Hoe Descartes in 1641 op andere gedachten kwam . Onbekende brief van Franse filosoof gevonden.  ... In de brief laat Descartes zich mild uit over enkele van zijn felste bestrijders. Utrecht, 25 febr. „Prachtig, hè? En zo herkenbaar”, zegt Theo Verbeek. „En gelukkig ook goed leesbaar”, vult Erik-Jan Bos aan. De twee Utrechtse filosofen staan glunderend gebogen over een gescand document. Het is een handgeschreven brief, vier vellen groot, van de Franse rationalistische filosoof en wiskundige René Descartes. Hij is gericht aan de monnik Marin Mersenne en gedateerd 27 mei 1641. Het origineel ligt al een eeuw opgeborgen in een Amerikaanse brievencollectie en is daar in vergetelheid geraakt. De inhoud is verrassend. Verbeek, hoogleraar geschiedenis van de wijsbegeerte en leider van het Utrechtse Descartes-project: „ Descartes is in mei 1641 van gedachten veranderd over enk...

 Dit verhaal is er één uit een reeks van don Manuel, "De Graaf Lucanor" (El Conde Lucanor). Gracian refereert aan dit verhaal in zijn "Agudeza y arte de Ingenio," in hoofdstuk 57 (LVII). Het betreft het twaalfde verhaal uit de serie en gaat over: "Wat er gebeurde met een deken van Santiago en don Ilian, de magiër van Toledo."  Op een dag sprak Graaf Lucanor met Patronius die hem het volgende vertelde:  -Patronius, een man kwam naar me toe met de vraag om hem te helpen bij een zaak waar hij me nodig had, waarbij hij beloofde met als zijn eer dat hij voor mij ook alles zou doen als ik hulp nodig had. Ik begon hem te helpen met alles wat in mijn vermogen lag. Zonder dat hij zijn doel al bereikt had, maar denkend dat de zaak al zo goed als opgelost was, vroeg ik hem me te helpen met iets dat belangrijk voor me was, maar toen kwam hij met een excuus. Daarna probeerde ik opnieuw zijn hulp te vragen, en onthield hij zich van hulp onder een nieuw voorwendsel, en z...

 "In de wondere wereld van de verbale transmigratie kunnen we drie kwaden onderscheiden." Zo begint het boek - De kunst van het vertalen, van Vladimir Nabokov. Het is een klein werkje dat direct “ter zake” komt: "De eerste en minste van de drie bestaat uit aperte fouten, te wijten aan onwetendheid of foute kennis." Dat is slechts menselijke zwakte en pardonnabel. De volgende stap naar de Hel wordt gezet door de vertaler die doelbewust passages overslaat die hem teveel hoofdbrekens kosten of die te obscuur zijn of te obsceen zijn voor een hem vaag voor ogen zwevend lezerspubliek; hij accepteert probleemloos de nul op rekest van het woordenboek; of maakt eruditie ondergeschikt aan preutsheid; hij is even snel bereid minder te weten dan de auteur als om te denken dat hij het beter weet.   De derde en ergste graad van verdorvenheid wordt bereikt als een meesterwerk wordt gepolijst en platgeslagen, verachtelijk wordt verfraaid, teneinde het aan te passen aan de ideeën en...

De baron in de bomen.  Dit boek van Italo Calvino komt voor in een reeks klassiekers die samengesteld was door een krantenuitgeverij (El Pais, met als titel: El Baron Rampante). Het verhaal begint eenvoudig. Een jonge baron zit aan tafel samen met zijn familie in wat blijkt een strakke traditie te zijn. Deze traditie is recentelijk in de mode geraakt en afkomstig van de Franse hoven waar het middageten al eerder tot een vast ritueel geworden is. De twee jongens moesten, voordat ze bij de volwassenen mochten aanschuiven, afzonderlijk eten bij de abbé (Fauchelafleur) die hen ook onderwijs geeft. De achtergrond is het Italië tegen het einde van de achttiende eeuw en de vier jaar jongere broer van de hoofdpersoon vertelt het verhaal. De hoofdpersoon, de baron – Cosimo Piovasco di Rondò – is de persoon die als eerste de dialoog begint, en de toon van het verhaal zet met de woorden: “Ik heb gezegd dat ik niet wil. Ik wil dit niet!” en hij schuift het bord met slakken van zich af. “Nooit ...