Luis Sepulveda in Nederland

Over Luis Sepúlveda is in Nederland weinig informatie, als ik afga op wat er op het internet te vinden is. Een column op een literair blog

http://papierenman.blogspot.com/2009/02/luis-sepulveda-wint-de-premio-primavera.html

en het nrc heeft een kritiek geschreven,

Van de Chileense, in Duitsland woonachtige auteur Luis Sepúlveda verscheen vorig jaar in Nederland de korte roman De oude man die graag liefdesromans las. Het was een mooi verhaal over de wereld van het Amazone-oerwoud, dat door exploitatie en winstbejag steeds meer in zijn natuurlijke evenwicht wordt verstoord. Die ecologische boodschap wordt in De wereld aan het einde van de wereld nog krachtiger uitgedragen en dat is het boek niet ten goede gekomen.
Dan vind ik nog iets op wordlingo, maar dat blijkt al snel een automatische internet vertaling.

Literatuurplein heeft een registratie van het boek, waar ook deze Nederlandse cover van is.

En ook in het NRC een verhaal over buitenlandse succesromans die hier niet aanslaan (Titaantjes in de literatuur; Mini-sellers, de zorgenkinderen van de uitgevers) en het boek van Sepulveda hoorde in de canon van boeken die "hier niet aanslaan".

Heeft dit iets met (de) cultuur te maken?

"De oude man die graag liefdesromans las," las ik min of meer toevallig, en ik vond het vooral interessant omdat het over cultuurverschillen gaat. Bij veel meer boeken of schrijvers is dat het geval maar vaak impliciet zoals bij de schrijver Orhan Pamuk. In dit verhaal is het cultuurelement de verschillen tussen drie groepen; een groep Amazone indianen (De Shuas), kolonisten die van de regering subsidie ontvangen om het gebied te bevolken en (Amerikaanse) toeristen (Gringos). De hoofdpersoon is Antonio José Bolívar Proaño die zich de cultuur van de shuar heeft eigen gemaakt heeft, maar bij de stam weg moet als hij een ritueel niet opvolgt volgens de norm. De oude man leeft sindsdien geïsoleerd tussen beiden culturen in maar treedt als gids op van de kolonisten om hen te helpen een tijger te vangen die de toeristen achterna zit. De reden is dat die "domme" toeristen niet begrepen dat ze de jongen welpen van de moeder hadden afgeslacht en daarmee de woede van de tijger (natuur) over de kolonisten (cultuur) hadden afgeroepen.
Een aardige passage is die waarin de oude man zich probeert voor te stellen wat een Gondola precies is (een soort bootje?) en waarom de straten in Venetië - waar het liefdesverhaal van een van de boeken zich afspeelt - onder water staan. De burgemeester van de kolonisten legt uit hoe het precies zit en je hoort de man denken, "cultuurbarbaren" ... Maar de lezer weet dan al lang dat de echte cultuurbarbaar niet de oude man is..

Duidelijk een boek met een boodschap. Het boek kwam in 1989 uit en het bovenstaande verhaal in het NRC dat het boek nooit een succes is geworden in Nederland stamt uit 1991, toen de vertaling beschikbaar kwam.

In twee jaar kan er een veel veranderen. Wat de reden van de flop precies kan zijn is me niet duidelijk. Misschien puur toeval zoals het wel gaat met boeken die "hier" wel en "daar" niet aanslaan. Dat zou het effect van cultuur en cultuurverschillen kunnen zijn...