Er zijn de nodige boeken over Retorica, en het lijkt me dat het onderwerp meer aandacht krijgt de laatste tijd. In 2012 kwam het boek uit: Words Like Loaded Pistols, van Sam Leith, en recenter is het boek Language Intelligence: Lessons on Persuasion from Jesus, Shakespeare, Lincoln and Lady Gaga, is een boek van Joseph J. Romm.
Komt de aandacht voor de klassieken terug? ... Of voor retorica?
Cicero schrijft in De Redenaar, dat de retorica eruit bestaat het bewijzen van de waarheid, bewerken van de goedwillendheid van de toehoorders en in hun het gevoel opwekken dat nodig is om het doel te behalen (boek II).
De grote redenaar heeft drie doelen te behalen.: instrueren (docere), informeren beargumenteren en het laten zien van de waarheid van wat men zegt, (delectare) het genot bieden van de musicaliteit van de zinnen (frasen) en als laatste (conmovere), het publiek proberen te emocioneren, inspireren van gevoel (I,3).
In "Lof der dubbelzinnigheid," schrijft Willem Otterspeer over Erasmus dat deze de retorica perfect beheerst. "met de verschillende stijlregisters en de veelheid van stijlfiguren kon hij spelen als een illusionist met een hoge hoed. De eenvoudige stijl (stilus humilis), transparant en eenvoudig passend bij uitleg en betoog, de middelstijl (Stilus Mediocris) voor plezier en schoonheid, en de hoge stijl (stilus gravis) voor emoties als ontroering of vrees. Erasmus kon er mee lezen en schrijven."
Over zijn stijl als schrijver, schrijft dezelfde auteur: Erasmus was vooral een gehaast schrijver. "Hij smijt alles overhaast op papier," laat hij iemand over hem zeggen. "Bij hem is schrijven geen bevalling, maar een abortus. Soms gooit hij staande op een been er een heel boek uit en nooit kan hij zich toe dwingen het geschrevene ook maar één keer over te lezen."
DAN Huizinga. Huizinga over Erasmus. Hij zag bij Erasmus twee karaktereigenschappen die bepalend waren voor zijn houding tegenover Erasmus: Gebrek aan zelfkritiek en gebrek aan loyaliteit. Hij zag een vorm van egocentrisme bij Erasmus doordat deze neiging en overtuiging niet uit elkaar wist te houden. Daarnaast vond hij Erasmus Ontrouw. Ontrouw aan zijn vrienden, aan Willem Hermans, aan Battus. Trouw was voor huizinga een van de belangrijkste menselijke eigenschappen... Er was nog een derde "karakterfout," dat Erasmus neutraal probeerde over te komen, maar zich toch met zaken als oorlog bemoeide, ..."de grote pacifist die zich afwisselend tegen en voor de oorlog uitspreekt en die openlijk zijn ware overtuiging afgelegd te hebben het tegenovergestelde verdedigt. ...
Toch was er een diepe verwantschap tussen beiden.. die zich niet alleen uitte in stijl en thematiek, maar ook in levensgevoel en cultuuropvatting. Dat werken met contrasten, dat zoeken naar harmonie, het was hun beider handtekening." (
Lof der Dubbelzinnigheid).
-- Deirdre McCloskey schrijft in The philosophy of economics An Anthology, dat retorica op twee manieren gedefinieerd kan worden: smal en breed. En de eerste, de Platonische definitie gaat het om cosmetica, "Hiding a disease under paint rather than providing a cure." De bredere definitie is van Aristoteles (Rethoric I en II) "an ability in each [particular case] to see the available means of persuasion." Logisch zo voegt ze eraan toe, voor Grieken de eeuwige praters en vechters!... Alles wat beweegt zonder geweld is overtuiging. peitho.
Gevraag welk criterium hij gebuikt om rivaliserende theorieen te beoordelen, zegt Kenneth Arrow: overtuigingskracht (Persuasivesness).
Reacties