Posts

Posts uit maart, 2021 tonen

Retorica

Afbeelding
Er zijn de nodige boeken over Retorica, en het lijkt me dat het onderwerp meer aandacht krijgt de laatste tijd. In 2012 kwam het boek uit: Words Like Loaded Pistols, van Sam Leith, en recenter is het boek  Language Intelligence: Lessons on Persuasion from Jesus, Shakespeare, Lincoln and Lady Gaga,  is een boek van Joseph J. Romm.  Komt de aandacht voor de klassieken terug? ... Of voor retorica?  Cicero schrijft in De Redenaar, dat de retorica eruit bestaat het bewijzen van de waarheid, bewerken van de goedwillendheid van de toehoorders en in hun het gevoel opwekken dat nodig is om het doel te behalen (boek II). De grote redenaar heeft drie doelen te behalen.: instrueren (docere), informeren beargumenteren en het laten zien van de waarheid van wat men zegt, (delectare) het genot bieden van de musicaliteit van de zinnen (frasen)  en als laatste (conmovere), het publiek proberen te emocioneren, inspireren van gevoel (I,3). In "Lof der dubbelzinnigheid," schrijft Wi...

Schaarste (Mullainathan)

Afbeelding
 Weinig economieboeken hebben zoveel indruk op me gemaakt. Dit is duidelijk een boek waar je ziet dat de economiewetenschap niet stilstaat. En, je merkt dan ook hoe veel je achter kan lopen wanneer je de literatuur niet bijhoudt, want dit boek is van 2013.  Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat over "het denkpatroon bij schaarste." Dat begint bij begrippen als focus-effecten en tunnelvisie. Dat laatste is iedereen intuïtief wel bekend. Iedereen moet "roeien met de riemen" die je hebt en voorbeelden waar mensen tijd over hebben is binnen een vergadering. Het kan soms niet op met alle aandachtspunten en discussies. Maar halverwege ontstaat er "een kantelpuntcorrectie." De tijd dringt en dat zorgt ervoor dat de focus toeneemt: schaarste neemt bezit van het denken. Een andere term (hiervoor) is focusdividend: de verhoogde productiviteit als de deadline in zicht komt. In het tweede hoofdstuk komt de essentie van het boek naar voren. De verminder...

Academicus als exportproduct

Afbeelding
Nederland is exportland. als je een populaire beschrijving zou maken van de Nederlandse cultuur dan zal het woord Koopman er te vinden zijn. Koopman is een historisch begrip, dat zijn waarde nog niet verloren heeft. Koopman of Dominee. Het is nog actueel. Wanneer je in het buitenland woont en merkt dat niet iedereen om je heen "zo voortreffelijk," Engels spreekt, dan denk je toch in eerste instantie, wat  knap dat niveau bij ons. Maar vervolgens vraag je je af hoe dat nu precies zit. Waarom zijn de academische curricula zo vaak in het Engels? IS het zodat Engelstalige literatuur eenvoudiger gelezen en bestudeerd kan worden. IS het verplichte Engels een hulp bij de studie, of zit er iets anders achter? In een gesprek met iemand uit de academische wereld, hoorde ik deze zeggen: Nederland is te klein, er zijn te weinig studenten voor het aanbod van de universiteiten en "de enige manier om te groeien is om buitenlandse studenten aan te trekken." Klinkt heel plausibel. M...

Lof der dubbelzinnigheid (Willem Otterspeer)

Afbeelding
Met toenemende verwondering las ik het boek, "Lof der dubbelzinnigheid." Ik lees veel boeken, maar weinig non-fictie-boeken hebben de laatste tijd zoveel indruk op me gemaakt. Opvallend vind ik ook de passage over de Vos en de Egel: ... volgens Erasmus ... het "vaak verkieslijker is slechts één strategie te hebben, zolang die echt doeltreffend is, dan een heel arsenaal listen en vage plannen."   Berlin vindt namelijk dat Erasmus toch meer de Vos was, dan de Egel. Het boek is eenvoudig van vorm. Het begint met Erasmus en zijn Lof der Zotheid. Hoogleraar Willem Otterspeer (WO) noemt Erasmus, een "Aandachtsjunk." Geweldig, maar vervolgens ook intrigerend, want hoe zit het dan met de geschiedenis, wanneer woorden van nu teruggebracht worden naar de tijd van toen? In dezelfde alinea krijgt Huizinga een andere titel (zie onder) mee. Twee tegenpolen? Hoofdstuk twee gaat over Huizinga en zijn Homo Ludens, en hoofdstuk III over "de ernst van het spel." Wa...

Adreslijst Economisten 2002

Afbeelding
  Ergens rond het jaar 2008 stopte de organisatie van "Adreslijst Economisten." Ik sprak de hoofdredacteur van toen, de heer Bron nu 77 jaar zo vertelde hij me, en dat het met de komst van het digitale tijdperk opeens afgelopen was. Op zich jammer het was niet alleen een mooi initiatief, maar het boek zit vol met impliciete informatie: waar is de econoom afgestudeerd, waat doet hij of zij nu, waar woont deze. Supergevoelige informatie die in het huidige tijdperk inderdaad niet meer zomaar beschikbaar gesteld kan worden. Toch blijft het een mooi vertrekpunt om de ontwikkeling van De Econoom langs een historische meetlat te leggen. Er zijn ca. 400 inhoudelijke adrespaginas, met ongeveer 20 adressen per pagina, en dus ca. 8000 economen in het jaar 2000. Daar zitten buitenlandse economen niet bij - omdat ik er toevallig een heb gecheckt. Het boekje was opgebouwd, na een organisatorische inleiding, uit een overzicht van economische instellingen, een "ABC van de economie,...

Jezus Leeft

Afbeelding
 Jezus Leeft is een politieke partij in Nederland, opgericht in 2013, door ..., met als doel: "Evangelie verkondiging, zonder winstoogmerk." De partij wordt geregeerd vanaf een Boerderij Jezus Redt, destijds bekend van ... Gaaf, denk ik een weer eens echt christelijke partij in een wereld van religieuze immigratie. Het lijkt me een prima initiatief dat in Nederland men weer durft te geloven. Maar dan, het programma: KIES VOOR JEZUS (dat er maar 1 oplossing is: Jezus Volgen) KIES VOOR LEVEN (geen abortus) KIES VOOR EEN GROENE EN DUURZAME SAMENLEVING KIES VOOR AFSCHEID VAN DE EUROPESE UNIE KIES VOOR EEN SOCIALE EN EERLIJKE SAMENLEVING KIES VOOR ISRAËL KIES VOOR GOED ONDERWIJS KIES VOOR ZELF SUPPORT (geenoverheidssteun voor zaken als cultuur) KIES VOOR VEILIGHEID ( door meer toezicht van de politie. Hiermee zal ook de criminaliteit worden terug gedrongen ) Als Jezus nu zou leven dan zou hij waarschijnlijk in een boerderij wonen. Dat lijkt me nog niet zo ver van de werkelijkheid....

Kernwaarden (van acht) universiteiten

Afbeelding
Kernwaarden van de universiteiten. Een aantal voorbeelden, hierbij eerst het overzicht: Wat opvalt is dat de verschillend best groot zijn. Elke universiteit doet toch min of meer hetzelfde, maar blijkens de kernwaarden zitten er grote verschillen in stijl. Of het in de praktijk ook zo is kan je hier niet uit afleiden. Er zijn drie universiteiten in de tabel, waarvan het aantal kernwaarden zes of meer is, Tilburg, Groningen en Amsterdam (UvA). drie tot 4 kernwaarden is de norm, daarboven is er een groot verlies aan focus. Nagenoeg alle onderstaande tekst is gekopieerd van de webpagina's van de acht universiteiten. 1. Utrecht. Missie en kernwaarden. Missie. Onderwijsadvies & Training ondersteunt onderwijsprofessionals bij hun ambities. Door goed te luisteren en vragen te stellen, werken we samen toe naar een praktisch resultaat waar je mee verder kunt. We verbinden kennis uit de wetenschap met de onderwijspraktijk, om tot nieuwe perspectieven op onderwijsvraagstukken te komen. Me...

De Matthäus Passion gedurende Semana Santa

Afbeelding
 Alvorens ik dit mogelijk vertaal naar het Spaans, schrijf ik het hier eerst in het klad.  Ik woon nu ca. 17 jaar in Spanje, en ik moet zeggen dat het me goed bevalt. Natuurlijk zijn er zaken die me minder goed passen, of culturele uitingen die ik niet gewend ben en nooit echt helemaal bij me horen er zijn zaken waar ik soms met enige heimwee terugdenk aan Nederland. Het "niveau" van de universiteit bijvoorbeeld. Het mythische niveau van "Delft," al is dat wellicht ook te relativeren, want de hoge rankings van de in het algemeen Noord-Europese universiteiten hebben vooral (subjectief) te maken met de grote betrokkenheid bij het bedrijfsleven en die invloed is niet altijd positief. Maar goed. Een van de grote cultuurverschillen tussen Nederland en Spanje is dat hier het uiterlijk echt vele male belangrijker is dan het innerlijk. Maar ook dat is trouwens een generalisatie. Want dat is cultuur. Een algemene uitdrukking van hoe het in het algemeen er aan toe gaat. Om di...

Het beschaven van de rode vis (Bruno Patino)

Afbeelding
La civilizacion du poisson rouge , is een boek van Bruno Patino (journalist). Het is belangrijk om de aandacht van het publiek vast te houden. In "9 Seconden," het eerste hoofdstuk van het boek, verliest de gemiddelde bezoeker zijn aandacht als hij niet continue bezig gehouden wordt. Deze aandachtsboog (Attention Span) is voor Google een uitdaging om de klant steeds weer iets nieuws te bieden. Dit boek gaat om die 9 seconden en om dat geheugen van de vis dat niet langer de aandacht op iets gericht kan houden. Vandaar de titel.  Verslavingen behandelt de huidige attentiecrisis waar we verslaafd zijn geworden aan het kijken naar de telefoon en om elke zoveel minuten te controleren of er nog "iets nieuws" is. Utopia (hoofdstuk 3) gaat over John Perry Barlow (onafhankelijkheidsverklaring van cyberspace) wiens Utopia niet uit komt. Het rede is geen groot publiek plein maar een circus geworden.  Spijt gaat over Tim Berners-Lee. En in "De matrix," staat filosoof ...

Man and his symbols (Carl Jung)

Afbeelding
Man and his symbols, bestaat uit 5 delen: De benadering van het onder bewuste. Mythen uit de oudheid en de moderne mens Het proces van indivualisering Symbolisme in de visuele kunsten Symbos in een individuele analyse.  Een verklaring van de theorie van Jung over archetypes and het onderbewuste. Dit boek is het enige boek van Jung waarin hij afweek van zijn wetenschappenlijke focus, en geeft een meer populaire visie over de rol van symbolen en archetypen. In de inleiding vertelt ... dit verhaal hoe Jung vlak voor zijn door gevraagd had om dit werk tot stand te brengen. Het is een verzameling van delen die door elk een andere psycholoog zijn geschreven. Jung had enkel de regie. Een. Ons onderbewuste manifesteert zich via dromen tot ons. Het boek opent met het verhaal van de symbolen, van de dierenfiguren die in een kerk in Frankrijk worden gevonden. De dieren vertegenworodigen symbolen. Onze hersenen verwerken informatie die via sensoren binnenkomen, daar hebben we echter geen cont...

Sport, Spel of Kunst?

Afbeelding
Doen sporters ook aan kunst en zijn kunstenaars ook sporters?  Er is duidelijk een verschil in organisatie. Sportclubs kunnen makkelijk privaat gefinancierd worden. Voor een kunstmuseum is dat al moeilijker. Die hebben het vaak nodig van subsidie en donaties. Kunstenaars werken niet samen. Of nauwelijks. Dat is een ander verschil. Sporters kunnen kiezen voor een teamsport. Het werk van de kunstenaar is eeuwig, dat van de sporter begrensd. Een kunstenaar kan tot zijn door kunstenaar blijven. Een sporter kan zijn hele leven blijven sporten, maar het competitie-element is dan grotendeels verdwenen. In ieder geval het publiekelijke deel. Er zijn nauwelijks wedstrijden voor 80-jarigen die honderd meter hardlopen. Een kunstenaar wordt beter met de jaren, een sporter vindt al snel het maximum van zijn capaciteit in zijn leven.  Hoe zit het met het individu? Wat zorgt ervoor dat iemand zich tot sporter ontwikkeld, en iemand anders tot kunstenaar, en gaan die twee samen? Of de (poker)s...

Het verhaal van twee onderzoekers, uit: Mexico en Nederland

Afbeelding
 Twee verhalen in de krant (El Pais) van vandaag, van twee professionals die iets met elkaar gemeen hebben: beide zijn onderzoekers. De Nederlandse onderzoeker Arthur Brand,  en de Mexicaanse filosofe Atocha Aliseda. Deze laatste, studeerde wiskunde en later filosofie, maar groeide op in een gezin waar de vader arts was en waardoor ze een soort obsessie heeft ontwikkeld om de medische diagnoses eerst van haar vader te begrijpen en later dieper onderzoek te ontwikkelen naar medische diagnoses in het algemeen. Hoe komt een arts tot een diagnose? Het verhaal van Arthur is het verhaal van een vergelijkbare obsessie. Hij kwam in granada waar hij als negentien-jarige student (geschiedenis?) woonde en met een metaaldetector op een vreemde munt stuitte. al doende leerde hij dat de markt hiervoor vol zat met vervalsingen. Late kwam hij zo'n dief / vervalser tegen n de persoon van Michel van Rijn die eerste gezocht werd door Scotland Yard, en later in dienst van hun trad als expert. Zo ...

Homo Deus (Yuval Noah Harari)

Afbeelding
Een korte geschiedenis van morgen.  Dit boek bestaat uit drie delen. Het was het boek wat me het meeste aansprak van de drie boeken van de schrijver (Sapiens, HD en 2 lessen...). Deel 1 gaat over hoe de Homo Sapiens de wereld veroverden, deel twee hoe ze zingeving aan de wereld gaf en deel drie over hoe ze de controle over de wereld verloor. Pardon, controle verloor? Dat moet je weten dat Harari een historicus is, die door terugdenkt, vooruitdenkt. Dit laatste deel is de toekomstinschatting van de auteur. Deze schets wordt ingekleurd in het hieropvolgende boek: lessen voor de 21ste eeuw. Hoofdstuk negen (9) uit deel drie sluit aan bij de stelling uit het eerdere hoofdstuk dat in onze nieuwe eeuw het liberalisme en individualisme obsoleet dreigen te worden, door technische uitvindingen die het individu zijn vrije wil zal ontnemen. Dit heeft effect op het democratische proces waarbij individu centraal staat. De mensen verliezen hun economische en militaire nut en dus zal het economis...

Natuur + Business = ... ?

Afbeelding
Onlangs vond ik een leaflet van een groene investeerder in mijn mailbox. Dutch Green Business. het zag en ziet er mooi uit. Ook de domeinnaam was zorgvuldig uitgekozen, precies in stijl met de "earth" als extentie.  Het bedrijfsinitiatief is van een bekende belegger (polemisch als je zijn naam opzoekt, maar dat past bij ondernemer zijn, of in dit geval combinatie van ondernemer en belegger) en gaat over het opkopen van land ten behoeve van bebossingsprojecten. het idee is om natuur "terug te bouwen," waar het wordt gekaapt door de "bad guys." Die term is van mij, maar geeft direct de context aan, en dat dit een successtory kan worden. Het hele plan is duidelijk uitgewerkt met het verkrijgen en dan weer verkopen van (CO2) emissierechten... Ook roept "natuur" emotie op: "ja, natuurbescherming, dat wil ik ook." het lijkt allemaal perfect. Van Bill Gates wordt ook gezegd dat hij grote stukken land opkoopt, maar dan voor de landbouw meen ik ...

Happycratie (Cabanas, Illouz)

Afbeelding
"Happycratie," is een boek van Edgar Cabanas, psycholoog en onderzoeker verbonden met de universiteit in Madrid, en  Eva Illouz, sociologe en directeur van het EHESS instituut in Parijs. Het boek zou je kunnen opvatten als een "j'accuse," tegen de happiness-industrie, specifiek en de positieve psychologie-tak in het algemeen. Het boek begint met een inleiding waar de film The pursuit of Happyness uit 2006 (naar het gelijknamige boek) centraal staat, waarin de hoofdpersoon (gespeeld door ...je weet wel...) zich vanuit zijn deplorabele situatie in een economie van Reagan die in dezelfde staat bevindt opklimt en de eerste de beste kans pakt die hij krijgt om in de financiële sector als broker te gaan werken. Achter die mythe echter van optimisme, positief denken en zoektocht naar geluk staat echter een andere beweging die het fundament biedt, de opkomst van het individualisme. de auteurs zijn zeker niet tegen geluk op zich, maar beogen meer neutraliteit te schetsen...