Midnight Express (Billy Haley)

Van deze film, las ik het script eerst. Iemand vertelde me over dit verhaal en over een specifieke scene, het wielmoment. Ik begreep die scene niet goed uit het script en toen keek ik alsnog de film. Het boek zal beter uitleggen wat er precies in die scene gebeurt, en vooral waarom het zo belangrijk is.

De kern: tegen de stroom in bewegen. 

Billy Hayes, lees ik na de film, is geboren in de jaren 60, dat geeft context, want het is een periode van vrijheid en rebellie tegen autoriteit. Een tegencultuur. Hij zegt het: "Hasj zou gratis moeten zijn." Maar hij verdiende er wel vijfduizend dollar mee (vandaag de dag veel geld). Dus Billy is een typische handelaar. De normale handel is legaal, maar hij - jong en naïef - verhandelt iets dat tegen de regels is. Hij reist drie keer en de vierde keer wordt hij gearresteerd.

Er zit nog al wat cultuur in de film, o.a.  dat hij Turks leert in de gevangenis zo om beter te overleven . Samen werken. Hoewel ze overleven met hun kleine tribu, de Engelsman, Zweed en de Amerikaan Billy, als buitenlanders. Dat weerspiegelt ook een eigen tegencultuur, maar nu vanuit Turkije (de officiële cultuur) en smokkelaars de recalcitrante handelaren. Dat is er ook nog de context van Griekenland en Turkije als aartsvijanden.

Bij "het wiel aangekomen, " loopt hij op een gegeven moment tegen de stroom in. Waarom? Ik interpreteer het als iets dat hij altijd heeft gedaan en het kost hem veel energie. Het is een symbool van zijn verzet. Contrair zijn is iets dat deel uitmaakt van zijn 'biografische voordeel' dat hij in deze jaren is geboren en opgroeide met drugs als een symbool van tegen autoriteit ingaan, maar ook van niet verantwoordelijk zijn, waar anderen een "normale" (verantwoordelijke) baan zoeken.

Het verhaal gaat verder na de film, en Billy transformeert zichzelf in schrijver die zijn levensverhaal in een romanvorm verkoopt en een filmproducent wordt. Maar niet langer een naam van betekenis heeft. Alles wat hij in zijn leven heeft gedaan, is minder "waard" dan zijn geschiedenis in de gevangenis. Van daaruit komt alles naar beneden. Zelfs zijn moeilijke relatie met de Turken.

...